Մասնակից:Լենա Սահակյան/Ավազարկղ1

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բրիտանական կայսրության բնակչության կրոնական բաշխումը, 1901
Տարածք Տոկոս
Հինդուիզմ
  
 52.4 %
Իսլամ
  
 23.7 %
Քրիստոնեություն
  
 14.6 %
Բուդդիզմ
  
 3 %
Հեթանոսություն և այլ կրոններ
  
 6.3 %






Բրիտանական կայսրության բնակչության բաշխումը ըստ տարածքների (1925)      Բրիտանական Հնդկաստան (70.9986%)     Բրիտանական Աֆրիկա (10.6836%)     Միացյալ թագավորություն (10.5308%)     Ասիական գաղութներ (2.9769%)     Բրիտանական Հյուսիսային Ամերիկա (2.0139%)     Ավստրալիա և Խաղաղ օվկիանոս (1.6925%)     Այլ գաղութներ (1.1037%)




Կամբոջայի ցեղասպանություն (Khmer: របបប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា) կամբոջացիների համակարգված հետապնդում և ոչնչացում Քմեր Ռուժի կողմից՝ Կամպուչայի կոմունիստական կուսակցության գլխավոր քարտուղար Պոլ Պոտի օրոք։ Պոտի` Կամբոջան արմատապես ինքնաբավ ագրարային սոցիալիստական հասարակություն դարձնելու փորձերը հանգեցրին 1,5-2 միլիոն մարդու մահի 1974-1974 թվականներին, որն այդ ժամանակ կազմում էր երկրի բնակչության 15%-ը[1][2][3][4]։

Pol Pot and the Khmer Rouge had long been supported by the Chinese Communist Party (CCP) and its chairman, Mao Zedong;[a] it is estimated that at least 90% of the foreign aid which the Khmer Rouge received came from China, including at least US$1 billion in interest-free economic and military aid in 1975 alone.[10][11][12]

Պոլ Պոտը և Քմեր Ռուժը երկար ժամանակ ունեցել են Չինական կոմունիստական կուսակցության և դրա նախագահ Մաո Ցզե Դունի աջակցությունը[Ն 1] , որի շնորհիվ էլ երկրի արտաքին օգնության 90%-ը ստացել է Չինաստանից, այդ թվում նաև 1 միլիարդ ԱՄՆ դոլար անտոկոս տնտեսական և ռազմական օգնություն միայն 1975 թվականին[10][11][12]։

After it seized power in April 1975, the Khmer Rouge wanted to turn the country into an agrarian socialist republic, founded on the policies of ultra-Maoism and influenced by the Cultural Revolution.[b] Pol Pot and other Khmer Rouge officials met with Mao in Beijing in June 1975, receiving approval and advice, while high-ranking CCP officials such as Politburo Standing Committee member Zhang Chunqiao later visited Cambodia to offer help.[c] To fulfill its goals, the Khmer Rouge emptied the cities and forced Cambodians to relocate to labor camps in the countryside, where mass executions, forced labor, physical abuse, malnutrition, and disease were rampant.[17][18] In 1976, the Khmer Rouge renamed the country Democratic Kampuchea.

Իշխանության գալով 1975 թ․ ապրիլին Քմեր Ռուժը ցանկանում էր երկիրը դարձնել ագրարային, սոցիալիստական հանրապետություն հիմքում օգտագործելով ուլտրա-մաոիզմի քաղաքականությունը և մշակութային հեղափոխության ազդեցությունը[Ն 2]։ 1975 թ․ հունիսին Պոլ Պոտը և Քմեր Ռուժի այլ պաշտոնյաններ Պեկինում հանդիպեցին Մաոի հետ և ստացան նրա թույլտվությունը մինչդեռ ՉԿԿ բարձրաստիճան պաշտոնյաները, ինչպիսիք են քաղբյուրոյի մշտական հանձնաժողովի անդամ Չժան Չունկիաոն, ավելի ուշ այցելեցին Կամբոջա՝ օգնություն առաջարկելու համար։ Իր նպատակները իրականացնելու համար Քմեր Ռուժը դատարկեց քաղաքները և ստիպեց Կամբոջացիներին տեղափոխվել գյուղական համայնքներում գտնվող աշխատանքային ճամբարներ, որտեղ մոլեգնում էին մասսայական մահապատիժները, պարտադրված աշխատանքը, ֆիզիկական չարաշահումը, թերսնվածությունը և հիվանդությունները[16][17]։ 1976-ին Քմեր Ռուժը երկիրը վերանվանեց Ժողովրդավարական Կամպուչա։

The massacres ended when the Vietnamese military invaded in 1978 and toppled the Khmer Rouge regime.[19] By January 1979, 1.5 to 2 million people had died due to the Khmer Rouge's policies, including 200,000–300,000 Chinese Cambodians, 90,000–500,000 Cambodian Cham (who are mostly Muslim),[20][21][22] and 20,000 Vietnamese Cambodians.[23][24] 20,000 people passed through the Security Prison 21, one of the 196 prisons the Khmer Rouge operated,[3][25] and only seven adults survived.[26] The prisoners were taken to the Killing Fields, where they were executed (often with pickaxes, to save bullets)[27] and buried in mass graves. Abduction and indoctrination of children was widespread, and many were persuaded or forced to commit atrocities.[28] As of 2009, the Documentation Center of Cambodia has mapped 23,745 mass graves containing approximately 1.3 million suspected victims of execution. Direct execution is believed to account for up to 60% of the genocide's death toll,[29] with other victims succumbing to starvation, exhaustion, or disease.

Կոտորածները ավարտվեցին 1978 թ․ վիետնամական զորքերի ներխուժումով և Քմեր Ռուժ ռեժիմի տապալմամբ[18]։ Քմեր Ռուժի օրոք մինչև 1979 թ․ հունվար մահացել է 1,5-2 միլիոն մարդ, այդ թվում նաև Կամբոջայում ապրող 200,000-300,000 չինացիներ, 90,000-500,000 Չամեր (մեծամասամբ մահմեդական)[19][20][21] և 20,000 վիետնամցիներ[22][23]։ Քմեր Ռուժը ուներ 196 բանտեր, որտեղից բանտարկյալներին տեղափոխում էին սպանության դաշտեր, մահապատժի ենթարկում (հաճախ քլագներով՝ փամփուշտները փրկելու համար)[24] և թաղում զանգվածային գերեզմաններում։ Երեխաների առևանգումն ու վերադաստիրակումը լայն տարածում գտավ, որով շատերին համոզեցին կամ ստիպեցին դաժանություններ գործել.[25]: 2009 թվականի դրությամբ Կամբոջայի փաստաթղթային կենտրոնը քարտեզագրել է 23,745 զանգվածային գերեզմաններ, որոնք պարունակում են մոտավորապես 1,3 միլիոն մահապատժի կասկածյալ զոհեր: Ենթադրվում է, որ ուղղակի մահապատիժը կազմում է ցեղասպանության զոհերի մինչև 60%-ը[26], իսկ մյուս զոհերը ենթարկվել են սովի, հյուծվածության կամ մահացել են որևէ հիվանդությունից:

The genocide triggered a second outflow of refugees, many of whom escaped to neighboring Thailand and, to a lesser extent, Vietnam.[30] In 2001, the Cambodian government established the Khmer Rouge Tribunal to try the members of the Khmer Rouge leadership responsible for the Cambodian genocide. Trials began in 2009,[31] and in 2014, Nuon Chea and Khieu Samphan were convicted and received life sentences for crimes against humanity committed during the genocide.[32]

Ցեղասպանությունը հանգեցրեց փախստականների երկրորդ արտահոսքի, որոնցից շատերը փախան հարևան Թաիլանդ, իսկ ավելի քչերը՝ Վիետնամ[27]: 2001 թվականին Կամբոջայի կառավարությունը ստեղծեց Քմեր Ռուժի տրիբունալը՝ Կամբոջայի ցեղասպանության համար պատասխանատու ղեկավարության անդամներին դատելու համար։ Դատավարությունները սկսվել են 2009 թվականին[28], իսկ 2014 թվականին Նուոն Չեան և Խիու Սամֆանը ցմահ ազատազրկման են դատապարտվել ցեղասպանության ժամանակ մարդկության դեմ գործած հանցագործությունների համար[29]։


Ջարդեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

The Khmer Rouge regime frequently arrested and executed anyone who it suspected of having connections with the former Cambodian government along with anyone who it suspected of having connections with foreign governments, as well as professionals, intellectuals, the Buddhist monkhood, and ethnic minorities. Even those people who were stereotypically thought of as having intellectual qualities, such as wearing glasses or speaking multiple languages, were executed out of fear that they would rebel against the Khmer Rouge.[97] As a result, Pol Pot has been described as "a genocidal tyrant" by journalists and historians such as William Branigin.[98] The British sociologist Martin Shaw described the Cambodian genocide as "the purest genocide of the Cold War era".[99] The attempt to purify Cambodian society along racial, social and political lines led to purges of Cambodia's previous military and political leadership, along with business leaders, journalists, students, doctors, and lawyers.[100] Due to the fact that the perpetrators and the victims of the mass murder were largely members of the same ethnic group, the term autogenocide was coined to describe the unique character of the genocide.[101][102][103] According to Samuel Totten, 25% of the urban Khmer population or 500,000 people perished under the rule of the Khmer Rouge, along with 16% of the rural Khmer population or 825,000 people[104] putting the killing at a scale which is comparable to the genocide of the Roma (25% of the Roma population of Europe or 130,000 to 500 thousand people perished)[105] and the genocide of Serbians (300 to 500 thousand Serbs)[106] during the Holocaust drawing the comparison to genocide aforementioned.

Քմեր Ռուժ ռեժիմը հաճախ ազատազրկել և սպանել է ցանկացած քաղաքացու, ում կասկածել է Կամբոջայի նախկին կառավարության, ինչպես նաև այլ երկրների կառավարությունների հետ կապեր ունենալու մեջ։ Նույն բախտն է վիճակվել նաև շատ մասնագետների, մտավորականների, Բուդդիստ վանականությանը և էթնիկ փոքրամասնություններին։ Անգամ այն մարդիկ ովքեր կարծրատիպերից ելնելով համարվում էին խելացի, օրինակ կրում էին ակնոցներ կամ տիրապետում էին մի քանի լեզուների, սպանվում էին, քանի որ կար վախ, որ նրանք կարող են ըմբոստանալ ռեժիմի դեմ[30]։ Դրա պատճառով շատ պատմաբաններ և լրագրողներ Պոլ Պոտին անվանել են «ցեղասպան բռնակալ»։ Բրիտանացի սոցիոլոգ Մարտին Շոնը Կամբոջայի ցեղասպանությունը անվանել է «Սառը պատերազմի դարաշրջանի ամենամաքուր ցեղասպանությունը»[31]։ Կամբոջայի հասարակությունը ռասսայապես, սոցիալապես և քաղաքական դաշտում մաքրազերծելու փորձերը հանգեցրին Կամբոջայի նախկին ռազմական և քաղաքական ղեկավարության, ինչպես նաև բիզնես առաջնորդների, լրագրողների, ուսանողների, բժիշկների և իրավաբանների զտումների[32]։ Ելնելով այն հանգամանքից, որ զանգվածային սպանության հեղինակներն ու զոհերը մեծ մասամբ նույն էթնիկ խմբի անդամներ էին, ինքնացեղասպանություն եզրույթը ստեղծվեց ցեղասպանության եզակի բնավորությունը նկարագրելու համար[33][34][35]: Ըստ Սամուել Տոտենի Քմեր Ռուժի օրոք քաղաքային քմեր բնակչության 25%-ը կամ 500,000 մարդ, իսկ գյուղական քմեր բնակչության 16%-ը, 825,000 մարդ սպանվել է[36],

  1. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «Heuveline, Patrick 2001» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  2. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «CAS» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  3. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «Locard» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  4. ↑ Tyner, James A.; Molana, Hanieh Haji (2020-03-01). «Ideologies of Khmer Rouge Family Policy: Contextualizing Sexual and Gender-Based Violence during the Cambodian Genocide». Genocide Studies International (անգլերեն). 13 (2): 168–189. doi:10.3138/gsi.13.2.03. ISSN 2291-1847. S2CID 216505042.
  5. ↑ 5,0 5,1 Chandler, David P. (2018). Brother Number One: A Political Biography of Pol Pot. Routledge. ISBN 978-0-429-98161-6.
  6. ↑ Strangio, Sebastian (2012-05-16). «China's Aid Emboldens Cambodia | YaleGlobal Online». Yale University. Արխիվացված օրիգինալից 2020-12-17-ին. Վերցված է 2019-11-26-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 «The Chinese Communist Party's Relationship with the Khmer Rouge in the 1970s: An Ideological Victory and a Strategic Failure». Wilson Center. 2018-12-13. Վերցված է 2019-11-26-ին.
  8. ↑ Hood, Steven J. (1990). «Beijing's Cambodia Gamble and the Prospects for Peace in Indochina: The Khmer Rouge or Sihanouk?». Asian Survey. 30 (10): 977–991. doi:10.2307/2644784. ISSN 0004-4687. JSTOR 2644784.
  9. ↑ «China-Cambodia Relations». Radio Free Asia. Վերցված է 2019-11-26-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 Levin, Dan (2015-03-30). «China Is Urged to Confront Its Own History». The New York Times. Վերցված է 2019-11-26-ին.
  11. ↑ Kiernan, Ben (2008). The Pol Pot Regime: Race, Power, and Genocide in Cambodia Under the Khmer Rouge, 1975–79. Yale University Press. ISBN 978-0-300-14299-0.
  12. ↑ Laura, Southgate (2019). ASEAN Resistance to Sovereignty Violation: Interests, Balancing and the Role of the Vanguard State. Policy Press. ISBN 978-1-5292-0221-2.
  13. ↑ Jackson, Karl D (1989). Cambodia, 1975–1978: Rendezvous with Death. Princeton University Press. էջ 219. ISBN 978-0-691-02541-4.
  14. ↑ Ervin Staub. The roots of evil: the origins of genocide and other group violence. Cambridge University Press, 1989. p. 202
  15. ↑ David Chandler & Ben Kiernan, ed. (1983). Revolution and its Aftermath. New Haven.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  16. ↑ Etcheson, 2005, էջ 119
  17. ↑ Heuveline, 1998, էջեր 49–65
  18. ↑ Mayersan, 2013, էջ 182
  19. ↑ «Cambodia: Holocaust and Genocide Studies». College of Liberal Arts. University of Minnesota.
  20. ↑ «Genocide in Cambodia». Holocaust Memorial Day Trust.
  21. ↑ «Genocide in Cambodia». Holocaust Museum Houston.
  22. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «
    8» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  23. ↑ Zhang, Zhifeng (2014-04-25). «华侨忆红色高棉屠杀：有文化的华人必死». Renmin Wang (չինարեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-11-24-ին. Վերցված է 2019-11-27-ին.
  24. ↑ Landsiedel, Peter, "The Killing Fields: Genocide in Cambodia", ‘'P&E World Tour'’, 27 March 2017. Retrieved 17 March 2019
  25. ↑ Southerland, D (2006-07-20). «Cambodia Diary 6: Child Soldiers – Driven by Fear and Hate». Վերցված է 2018-03-28-ին.
  26. ↑ Seybolt, Aronson, էջ 238
  27. ↑ State of the World's Refugees, 2000 United Nations High Commissioner for Refugees, p. 92. Retrieved 21 January 2019
  28. ↑ Mendes, 2011, էջ 13
  29. ↑ «Judgement in Case 002/01 to be pronounced on 7 August 2014 | Drupal». www.eccc.gov.kh. Վերցված է 2019-11-29-ին.
  30. ↑ «Khmer Rouge». History.com. 2018-08-21. Վերցված է 2019-10-08-ին.
  31. ↑ Theory of the Global State: Globality as Unfinished Revolution by Martin Shaw, Cambridge University Press, 2000, pp 141, 978-0-521-59730-2
  32. ↑ Alvarez, 2001, էջ 12
  33. ↑ MSN Encarta - Dictionary - autogenocide definition. Archived 2009-10-31.
  34. ↑ «The Cambodian 'auto-genocide' – musings on a concept that needn't exist | Heinrich Böll Stiftung | Phnom Penh Office - Cambodia». Heinrich-Böll-Stiftung (անգլերեն). Վերցված է 2023-01-10-ին.
  35. ↑ Vittal, Nalini (2001). «Tribulation before Trial in Cambodia: Confronting Autogenocide». Economic and Political Weekly. 36 (3): 199–203. ISSN 0012-9976. JSTOR 4410192.
  36. ↑ White, Matthew. «20th Century death tolls larger than one million but fewer than 5 million people-Cambodia». necrometrics.


Քաղվածելու սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "Ն", but no corresponding <references group="Ն"/> tag was found

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Լենա_Սահակյան/Ավազարկղ1&oldid=8667156» էջից