Մասնակից:Թորոս/Ավազարկղ
Սելսո Ֆուրտադո
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սելսո Մոնտեյրո Ֆուրտադոն (26 հուլիս 1920 - 20 նոյեմբեր 2004), եղել է Բրազիլիայի ամենաերևելի քաղաքական և մտավորական գործիչներից մեկը: Մասնագիտությամբ եղել է տնտեսագետ, համարվում է «կախվածության տեսության» հիմնադիրը: 1960-1970թթ. Ռաուլ Պրեբիշի հետ միասին համարվում է լատինական Ամերիկայի տնտեսության զարգացման համահեղինակ:Որպես քաղաքական գործիչ եղել է Բրազիլիայի պլանավորման, այնուհետև մշակույթի նախարար:
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է Պոմբալ քաղաքում (26 հուլիս 1920 - 20 նոյեմբեր 2004), սակայն 1939թ. տեղափոխվել է Ռիո-դե-Ժանեյրո, որտեղ էլ վերջինս ստացել է կրթություն: 1939-1944թթ. սովորել է Ռիո-դե-Ժանեյրոյի Դաշնային համալսարանում[1]: 1944թ. անցել է ծառայության և հատուկ հետախուզական զորամիավորման հետ ուղարկվել է Իտալիա: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին մասնակից լինելը խորը հետք է թողել նրա կյանքում: Տեսնելով մի շարք պետությունների քայքայված տնտեսությունը՝ որոշել է ուսումնասիրել և զբաղվել տնտեսագիտությամբ: 1946. ընդունվել է Փարիզի՝ Սորբոնի համալսարանի տնտեսագիտության բաժին: Ատենախոսության թեման եղել է` Բրազիլիայի տնտեսությունը գաղութացման տարիներին:1949թ. տեղափոխվել է Չիլիի մայրաքաղաք Սանտիագո, որտեղ գործի է անցել նորաստեղծ ՄԱԿ-ի` լատինական Ամերիկայի տնտեսական հանձնաժողովում, որը ղեկավարում էր արգենտինացի տնտեսագետ Ռաուլ Պրեբիշը: Ֆուրտադոյի և Պրեբիշի համատեղ աշխատանքը շատ մեծ ու վճռորոշ դեր ունեցավ լատինական Ամերիկայի սոցիալ-տնտեսական զարգացման գործում: Նրանց ոգեշնչման աղբյուր էր հանդիսանում բրիտանացի հայտնի տնտեսագետ Ջոն Քեյնը:
1959թ. վերադարձել է Բրազիլիա և նշանակվել Բրազիլիայի պետական բանկի ղեկավար, որի հիմնական խնդիրն էր երկրի հյուսիսարևելյան հատվածին աջակցությունը: Այդ ժամանակահատվածում ստեղծվում է հյուսիս-արևելքի զարգացմանը նպաստող հանձնաժողով, որը պետք է մշակեր զարգացման տեսլական և ապահովեր տնտեսական աճ տվյալ շրջաններում: 1959թ. լույս է տեսնում Սելսո Ֆուրտադոյի հեղինակած առաջին գիրքը՝ «Բրազիլիայի տնտեսական աճը»: Գրքում ներկայացվում է Բրազիլիայի տնտեսության վիճակը գաղութացման տարիներից մինչև 1959թ: Բրազիլիայի նախագահ Ժոզելին Կուբիչեկի(1956-1961) հրամանով այդ հանձնաժողովի նախագահ է նշանակվում Սելսո Ֆուրտադոն: Նախագահ Ժուան Գուլարտի(1961-1964)կառավարման տարիներին նշանակվել է պլանավորման նախարար և պատասխանատու է եղել Բրազիլիայի տնտեսության զարգացման 3-ամյա ծրագրի իրականացմանը[2]:
Համարվում է ՄԱԿ-ի առևտրի և զարգացման հանձնաժողովի հիմնադիրներից մեկը: Այս կազմակերպությունը զբաղվում էր միջազգային առևտրի զարգացման հարցերով։1964թ. Բրազիլիայում տեղի ունեցած հեղափոխությունից հետո ստիպված է եղել գաղթել հայրենիքից: Դասավանդել է այնպիսի աշխարհահռչակ համալսարաններում ինչպիսիք են` Քեմբրիջի և Սորբոնի համալսարանները:Նա
ունեցել է պրոֆեսորի կոչում:
1979թ. Բրազիլիայում տեղի ունեցան համաներումներ, որի արդյունքում Սելսո Ֆուրտադոյին հաջողվեց վերադառնալ
Բրազիլիա: 1985–1986թթ. եղել է Բրազիլիայի դեսպանը`եվրոպական տնտեսական հանձնաժողովում, որը գնտվում էր Բելգիայի մայրաքաղաք Բրյուսելում: 1986-1988թթ. եղել է Բրազիլիայի մշակույթի նախարարը` նախագահ Ժոզե Սարնեյի (1985-1990) օրոք: 2004թ. առաջադրվել է, որպես նոբելյան մրցանակի թեկնածու։ Նույն 2004թ. Վենեսուելայի նախագահական ընտրություններում աջակցել է Հուգո Չավեսին:
Գիտական ժառանգություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իր կենդանության օրոք հեղինակել է 30 գրքեր[3]: «Կոնտոս դա Վիդ Էքսպեդիսիոնարիա» (1946), «Բրազիլիայի տնտեսություն» (1954), «Բրազիլիայի տնտեսության զարգացման նախադրյալները» (1958), «Լատինական ԱմԵրիկայի տնտեսությունը» (1974):Նա պնդում էր, որ զարգացող երկրի կախվածության տնտեսության կապը զարգացած երկրների գերիշխող տնտեսության հետ իրականացվում է էլիտայի միջոցով, որն արդեն ինտեգրված է ավելի զարգացած համակարգի և հիմնվում է վերջինիս ստանդարտների վրա[4]: Այդ իսկ պատճառով համակարգի հետամնացության էությունը հիմնականում կանխորոշված է կենտրոնական նմուշների սպառման իմիտացիայի գործընթացով: Իր «Զարգացում և թերզարգացում» գրքում (1961)տնտեսությունը բնորոշում է հետևյալ կերպ, ներկայացնելով, որ այն արդյունք է կապիտալիզմի ներխուժմանն այն շրջաններում, որտեղ նախակապիտալիստական տնտեսություն էր[5]:Բրազիլիայի տնտեսական աճը (բնօրինակ անվանումը ՝Formação Economyica do Brazil) նրա ամենահայտնի գիրքն է: Առաջին անգամ լույս է տեսել 1959 թ.:
1)Այն պատկերում է Բրազիլիայի տնտեսական պատմությունը և դրա թերզարգացման պատճառները:1974-ին լույս տեսած «O Mito do Desenvolvimento ECONOMICO- ում» (տնտեսական զարգացման միֆ, պորտուգալերեն), Ֆուրտադոն գրեթե մարգարեականորեն ցույց է տալիս «համաշխարհային տնտեսության տարածումը» («mundialização da oconomy») ՝ նկարագրելով ընթացիկ տնտեսական գործընթացը, որն այսօր հայտնի է որպես գլոբալիզացիա և բարձրացնում է հարցեր, որոնք մենք այսօր ապրում ենք:
2)Տնտեսական զարգացման առասպելը համեմատած տնտեսական գործընթացների համար բնական ռեսուրսների անհրաժեշտության հետ. առասպել է մտածել, որպեսզի մտածեն տնտեսական զարգացումը և դրա առավելությունը մի օր աշխարհի բոլոր մարդկանց կհասնի, եթե տնտեսական զարգացման մոդելը չփոխվի: Օրինակ ՝ աշխարհում յուրաքանչյուր մարդու համար բավարար բնական ռեսուրսներ չկան, հաշվի առնելով այն տնտեսական մոդելը, որի վրա հիմնված էր տնտեսությունը 1970-ականներին և ներկայումս նույնպես հիմնված է, այսինքն ՝ այն մոդելները, որտեղ սպառողականությունը և անհատականությունը հիմք են հանդիսանում կորպորատիվ իրադարձությունների համար:Աղքատության մասին նշում էր, որ այն երկրներում, որոնք չունեն «կենտրոնական» տնտեսություններ (երկրներ, որոնք հիմք չեն հանդիսանում հսկա կորպորացիաների համար), բնակչության ոչ ավելի քան 10% -ը կարող է հասնել ամենահարուստ երկրների մարդկանց կողմից ձեռք բերված բարեկեցության մակարդակի: Ծայրամասային երկրները, որոնք չեն ստեղծի ինքնուրույն և ավելի ամբողջական տնտեսություն, կշարունակեն մնալ աղքատ երկրներ ՝ այս հասարակություններում հարուստ և աղքատ մարդկանց միջև տարբերության մեծացումով:
3)Համաշխարհային տնտեսական գերտերությունների մասին.:Աշխարհը կապիտալիստական տնտեսության գերշահույթն է (հիմնականում `ԱՄՀ-ն և ԳԱՏՏ-ն, որոնք առաջացել են ԱՀԿ-ում (Առևտրի համաշխարհային կազմակերպություն), մի կողմից ՝ կամրապնդի վերահսկողությունը համաշխարհային տնտեսության վրա, ինչպես նաև կբարձրացնի կապիտալի հոսքերի և խոշոր կորպորացիաների գործողությունների ազատությունը: Մյուս կողմից, դա կնվազեցնի կառավարությունների տարբերակների քանակը, հիմնականում աղքատ երկրների կառավարությունների համար: Այդպիսի զարգացում տեղի է ունեցել վերջին 30 տարվա ընթացքում:
2006թ. սկսվեց Սելսո Ֆուրտադոյի հոդվածների և գրքերի անհատական հավաքածուն կազմակերպելու գործընթացը: Ռիո դե Ժանեյրոյում և Փարիզում նրա բնակարաններից հավաքվեցին նրա բոլոր գործերը, հավաքածուները և վերամշակման ենթարկվեցին: Գոյություն ունի «Սելսո Ֆուրտադո» միջազգային քաղաքականության զարգացման կենտրոն:: Այն պարունակում է ավելի քան յոթ հազար հատոր, որոնք մասնավորապես վերաբերում են տնտեսագիտությանը` Բրազիլիայում, Լատինական Ամերիկայում, պատմությանը, փիլիսոփայությանը և մշակույթին:
Ռուսերեն թարգմանություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Contos da Vid expedicionária - De Nápoles Paris . RJ, Zelio Valverde, 1946
- Economica Brazil . RJ, A Noite, 1954
- Uma Economica dependente . RJ, Ministério da Educação е Cultura, 1956
- Perspectivas da Economica Brazil . RJ, Instituto de Estudos Brasileiros, 1958
- Formação Economica du Brazil . RJ, Fundo де Cultura, 1959
- Այլ հրատարակություններ:
- Formação Economica du Brazil . 14ª ред. Sao-Paolo: Companhia Editora Nacional, 1976.
- Formação Economica du Brazil . 24ª ред. Sao Paolo: Companhia Editora Nacional, 1991.
- Formação Economica du Brazil . 34ª ред. Sao Paolo: Companhia Das Letras, 2007.
- Այլ հրատարակություններ:
- Operação North. RJ, Instituto Улучшенный де Estudos Brasileiros, 1959
- Ума política де Desenvolvimento ECONOMICO North. RJ, Imprensa Nacional, 1959
- Desenvolvimento е subdesenvolvimento . RJ, Fundo де Cultura, 1961
- Subdesenvolvimento е Estado Democrático . Ресифе, Condepe, 1962
- Предварительно revolução Brasileira . RJ, Fundo де Cultura, 1962
- Dialética сделать Desenvolvimento . RJ, Fundo де Cultura, 1964
- Subdesenvolvimento е estagnação на América Latina . RJ, Civilização Brasileira, 1966.
- Teoria е política сделать Desenvolvimento ECONOMICO . SP, Editora Nacional, 1967
- Um Projeto пункт о Бразилии . RJ, Saga, 1968
- Formação Economica да América Latina . RJ, Лия Editora, 1969
- Análise сделать "Modelo" Brasileiro . RJ, Civilização Brasileira, 1972
- Hegemonia дос Estados Unidos ео subdesenvolvimento да América Latina . RJ, Civilização Brasileira, 1973
- O мито сделать Desenvolvimento ECONOMICO . RJ, Paz е Terra, 1974
- Economica latin America. SP, Editora Nacional, 1976
- Другие издания:
- Economica latin-America . 4ª ред. Sao Paolo: Companhia Das Letras, 2007
- Другие издания:
- Criatividade е dependência на civilização промышленные . RJ, Paz е Terra, 1978
- Другие издания:
- Criatividade е dependência .Sao Paolo: Círculo сделать LIVRO, 1980
- Criatividade е dependência . 2ª ред.Sao Paolo: Companhia Das Letras, 2008
- Другие издания:
- O Brasil POS- "Milagra" . RJ, Paz е Terra, 1981
- Нова dependência, dívida экстерн х monetarismo . RJ, Paz е Terra, 1982
- Não à recessão е ао desemprego . RJ, Paz е Terra, 1983
- Cultura е Desenvolvimento ет Epoca де Crise . RJ, Paz е Terra, 1984
- Фантазийный organizada . RJ, Paz е Terra, 1985
- Фантазийный desfeita . SP, Paz е Terra, 1989
- Transformação е Crise на economica Mundial . SP, Paz е Terra, 1987
- ABC да dívida экстерн . SP, Paz е Terra, 1989
- Os аров делать Mundo . SP, Paz е Terra, 1991
- Brasil, Construcao interrompida . SP, Paz е Terra, 1992
- Obra autobiográfica де Celso Furtado, 3 т., Под ред. де Роза Фрейре d'Aguiar . SP, Paz е Terra, 1997
- O capitalismo глобальный . SP, Paz е Terra, 1998
- O longo amanhecer . SP, Paz е Terra, 1999
- Em Busca де гм Novo Modelo . SP, Paz е Terra, 2002
Անգլերեն թարգմանություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Բրազիլիայի տնտեսական աճը, ընդհանուր պատկերը գաղութացումից ներկա ժամանակները (1963), Լոս-Անջելես, Կալիֆորնիայի համալսարան
- Զարգացումը և տնտեսական հետամնացությունը (1964) ,Լոս-Անջելես, Կալիֆորնիայի համալսարան
- Բրազիլիայի գաղութային տնտեսությունը 16-17 դարերում
- Կուտակում և խթանում, արդյունաբերական քաղաքակրթության տրամաբանությունը, (1983) Օքսֆորդ, Մարտին Ռոբինսոն
- Լատինական Ամերիկայի տնտեսական աճը, գաղութացման շրջանից մինչ Կուբայի հեղափոխություն (1970), (2003):
- Ոչ անկմանը և գործազրկությանը, (1984), Լոնդոն
- Համաշխարհային կապիտալիզմ (1998), Թարգմանիչ Խորխե Նավարետտե, (1999) Մեքսիկա
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Помбаль, Celso Монтейро Furtado Celso Furtado Родившийся26 июля 1920; Параиба; Жанейро, Бразилия умер 20 ноября 2004Рио-де-; Жанейро, Рио-де-; университет, Бразилия Национальность бразильский учреждение Кембриджский; CEPAL; Sudene; Бразилии, Кабинет; Кейнс, Университет Париж Школа или традиция структуралист экономика Альма матер Парижский университет Влияния Джон Мейнард. «Celso Furtado - Celso Furtado - qwe.wiki». ru.qwe.wiki (ռուսերեն). Վերցված է 2020-05-15-ին.
{{cite web}}
: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) - ↑ «Celso Furtado (1920-2004)». library.brown.edu. Վերցված է 2020-05-15-ին.
- ↑ «Сельсо Фуртадо • ru.knowledgr.com». ru.knowledgr.com. Վերցված է 2020-05-15-ին.
- ↑ «Global Capitalism». webshells.com. Վերցված է 2020-05-16-ին.
- ↑ «нуреев экономика развития.pdf». vk.com. Վերցված է 2020-05-16-ին.