Մալթայի զինանշան

Մալթայի զինանշան, Մալթայի պետական խորհրդանիշերից մեկը։ Ներկայիս տարբերակով ընդունվել է 1988 թվականին։ Զինանշանին պատկերված է եռանկյուն վահան, որ բաղկացած է երկու հատվածներից` արծաթագույն և կարմիր։ Արծաթագույն մասում պատկերված է սուրբ Գևորգի խաչը`մուգ կարմիր եզրանախշով։ Վահանի վերին հատվածում թագ-աշտարակ է`ատամնաձև հինգ հատվածներով, որը խորհրդանշում է Մալթայի շրջակա ամրություններու և քաղաք-պետության կարգավիճակը։ Վահանի շուրջը երկու ճյուղեր են` աջից ձիթենու, ձախից արմավենու, որոնք խորհրդանշում են խաղաղություն ու Մալթայի բնությունը։ Ներքևում երկու ճյուղերը միացած են ժապավենով, որի վրա սև տառերով գրված է` «Մալթայի Հանրապետություն» (մալթ.՝ Repubblika ta' Malta):

1800-1964 թվականներին կիրառված զինանշան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մալթան 1800-1813 թվականներին եղել է բրիտանական պրոտեկտորատ, իսկ 1813-1964 թվականներին` գաղութ, ուստի Մալթայում կիրառվել է Մեծ Բրիտանիայի զինանշանը։

1800–1801
1801–1816
1816–1837
1837–1952
1953–1964

Սակայն 1875-1964 թվականներին Մալթան ունեցել է գաղութային երեք նշան։ Առաջինի վրա (1875-1898) սպիտակ-կարմիր ֆոնին պատկերված է մալթական խաչ, երկրորդին (1898-1943)` սպիտակ-կարմիր վահան (ինչպես պատկերված է Մդինայի զինանշանի վրա), իսկ երրորդին` Գևորգյան խաչը` սպիտակ հատվածի վրա երկնագույն շրջանով։ Բոլոր երեք նշաններն էլ պատկերված են Մալթայի պետական շքանշաններին ու նահանգապետի դրոշին։

1875–1898
1898–1943
1943–1964

1964-1975 թվականներին կիրառված զինանշան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մալթայի զինանշանը 1964-1975 թվականներին

Մալթայի գեներալ-նահանգապետի զինանշանը

Մալթայի`1964-1975 թվականների զինանշանին պատկերված է Մալթայի դրոշի գույներով վահան, որը բաժանված է արծաթագույն և կարմիր հատվածների` ներքևում խաչով։ Մի կողմից այն եզերված է արմավենու, մյուս կողմից` ձիթենու ճյուղերով, որոնք խորհրդանշում են հաղթանակ և խաղաղություն։ Վահանին պատկերված է ասպետական սաղավարտ և ոսկեգույն աշտարակ-թագ` ութ ատամներով։ Վահանը պահում են երկու դելֆիններ։ Ներքևում սպիտակ ալիքներ են, որոնք դելֆինների հետ խորհրդանշում են Մալթայի` Միջերկրական ծովում գտնվելը, ութաթև մալթական խաչը, որը կապված է Մալթայի օրդենի հետ։ Ժապավենի վրա հետևյալ նշանաբանն է`«Virtute et Constantia» («Արիություն և կայունություն»)։ Ներկայումս այս նշանաբանը կիրառում է Մերիտի միաբանությունը։

Կիրառվել է նաև սուրբ Էդուարդի թագին առյուծով տարբերակը, որը եղել է Մալթայի գեներալ-նահանգապետի զինանշանը^[1]։

1975-1988 թվականներին կիրառված զինանշան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մալթայի զինանշանը 1975-1988 թվականներին

1975 թվականի հուլիսի 11-ին (Մալթայի Հանրապետության հռչակումից մեկ տարի անց) ընդունվել է նոր զինանշան։ Այն պատկերում է ծովափնյա տեսարան` ծագող արև, ջրի վրա մալթական նավակ (dgħajsa), ափին բահ և եղան։ Աջ կողմում աճում է տատասկաթզենի։ Բոլոր այս խորհրդանիշները որոշ չափով կապված են Մալթայի հետ։ Պատկերի տակ գրված է «Մալթայի Հանրապետություն» (մալթ.՝ Repubblika ta' Malta)^[1]:

Այս զինանշանը կարելի էր տեսնել մալթական մետաղադրամներին, որոնք թողարկվել են մինչև 2008 թվականի հունվարի 1-ը, երբ Մալթան մտել է եվրոգոտի։

Այս զինանշանը եղել է վիճելի, քանի որ այն չի համապատասխանել զինանշագիտությանը, այդ պատճառով էլ 1987 թվականի ընտրրություններից հետո, երբ հաղթել են ազգայնականները, այն փոխվել է։ Առաջարկվել է ընդունել 1964 թվականի զինանշանը, սակայն վերջնական արդյունքում ընդունվել է դրա պարզեցված տարբերակը։ Նոր զինանշանը մշակել է Ադրիան Սթրիքլենդը, որը պատրաստել է նախնական էսքիզները, իսկ Ռոբերտ Քոուլն ավարտին է հասցրել այն^[1]։