Մագնիսական նյութեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Մագնիսական նյութեր, նյութեր, որոնք մագնիսական դաշտում տեղադրվելիս էապես փոխում են այդ դաշտի արժեքը։ Դեռևս հնում հայտնի է եղել բնական մագնիսացած միներալ մագնետիտը, որից ավելի քան 2 հազար տարի առաջ մագնիսական կողմնացույցի սլաքներ էին պատրաստում Չինաստանում։ Մագնետիտից զգալիորեն ավելի ուժեղ մագնետիկ է երկաթը, որի գործնական կիրառությունը իբրև մագնիսական նյութ սկսվել է XIX դարի, Հանս էրստեդի, Մայքլ Ֆարադեյի, էմիլիյ Լենցի և այլոց հայտնագործություններից հետո։ 1900 թվականից էլեկտրատեխնիկայում սկսել են կիրառել երկաթ-սիլիցիումային պողպատներ, մի փոքր ուշ՝ թույլ դաշտերում հեշտ մագնիսացող Fe-Ni համաձուլվածքները, որոնք լայն տարածում են գտել կապի տեխնիկայում։ Ֆեռոմագնիսականության տեսության զարգացումը զգալիորեն արագացրեց նոր մագնիսական նյութերի մշակման պրոցեսը։ XX դարի կեսին երևան եկան օքսիդային մագնիսական նյութեր՝ ֆերիտները, որոնք սկսեցին կիրառվել բարձր և գերբարձր հաճախականությունների տեխնիկայում։ Մագնիսացման և վերամագնիսացման պրոցեսների հեշտության տեսակետից մագնիսական նյութերը հիմնականում բաժանվում են մագնիսափափուկ և մագնիսակոշտ նյութերի։ Մագնիտափափուկ նյութերն օգտագործվում են փոփոխական պարամետրերով մագնիսական շղթաներում (ռելե, տրանսֆորմատոր, էլեկտրական գեներատոր և շարժիչ) իբրև մագնիսահաղորդիչ, իսկ մագնիսակոշտ նյութերը, որոնք օժտված են մնացորդային մագնիսացվածություն պահպանելու հատկությամբ, ծառայում են հաստատուն սակայն, ջերմամագնիսական համաձուլվածքները, մագնիսաստրիկցիոն նյութերը, մագնիսադիէլեկտրիկները և այլն։ Մագնիսական նյութերի որակն անընդհատ բարելավվում է՝ ավելի մաքուր ելանյութերի կիրառման և արտադրության տեխնոլոգիայի կատարելագործման շնորհիվ։ Ներկայումս մշակվում են այնպիսի մագնիսական նյութեր, որոնցում մագնիսական հատկությունները զուգակցվում են էլեկտրական, օպտիկական, ջերմային հատկությունների հետ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 117