Ձոնգքհա
![]() | |
Տեսակ | լեզու և կենդանի լեզու |
Ենթադաս | Southern Tibetic? |
Երկրներ | ![]() ![]() |
Խոսողների քանակ | 171 000 մարդ (2006)[1] և 237 080 մարդ (2010)[1] |
Վերահսկող կազմակերպություն | Dzongkha Development Commission? |
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճակ | խոցելի[2] |
Գրերի համակարգ | Տիբեթական գիր |
IETF | dz |
ԳՕՍՏ 7.75–97 | дзо 183 |
ISO 639-1 | dz |
ISO 639-2 | dzo |
ISO 639-3 | dzo |
![]() |
Ձոնգքհա (բհութաներեն), Չին-տիբեթական լեզվաընտանիքի Տիբեթա-բիրմանական խմբին պատկանող լեզու, խոսվում է Բհութանում և Հնդկաստանի Արևմտյան Բենգալիա նահանգում։ Բհութանի պետական լեզուն է։
Լեզվական կառուցվածքով և բառապաշարով ձոնգքհան մոտ է տիբեթերենին, որը մինչև 1960-ական թվականները Բհութանի դպրոցներում դասավանդվող պաշտոնական լեզուն էր։ Ձոնգքհան օգտագործում է տիբեթական գիրը։
Լեզվի ինքնանվանումը (ձոնգքհա) նույնիսկ քաղաքական թյուրիմացություններ է առաջացրել։ Չինաստանն այդ անվանման մեջ նկատել է առնչություն բուդդայականության հետ ընդհանրապես, և Դալայ-լամայի հետ՝ մասնավորապես, և Մայկրոսոֆտից պահանջել է հեռացնել այդ անունը (Dzongkha) իր համակարգից։ Մայկրոսոֆտն ընդառաջել է և այժմ «Dzongkha»-ի փոխարեն օգտագործում է «Tibetan - Bhutan» («Տիբեթերեն - Բհութան») տարբերակը։ Լեզվաբանները, սակայն, չեն տեսնում որևէ առնչություն «ձոնգքհայի» ու Դալայ-լամայի կամ Տիբեթի անկախությունը պահանջող քաղաքական ուժերի հետ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]