Հռչակագիր կանանց նկատմամբ խտրականության վերացման մասին
| Բռնություն կանանց նկատմամբ |
|---|
| Խնդիրներ |
|
| Սպանություն |
| Սեռական հանցագործություն և բռնաբարություն |
| Առնչվող թեմաներ |
Կանանց նկատմամբ խտրականության վերացման մասին հռչակագիրը (կրճատ՝ ԿՆԽՎՀ[1]) ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից հրապարակված մարդու իրավունքների հռչակագիր՝ ուրվագծելով այդ մարմնի տեսակետները կանանց իրավունքների վերաբերյալ։ Այն ընդունվել է Գլխավոր ասամբլեայի կողմից 1967 թվականի նոյեմբերի 7-ին[2]։ Հռչակագիրը կարևոր նախադրյալ է եղել 1979 թվականի Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին (ԿՆԽՎՀ) իրավաբանորեն պարտադիր կոնվենցիայի համար։ Դրա նպատակն է եղել խթանել գենդերային հավասարությունը, հատկապես կանանց իրավունքների պաշտպանության համար։ Այն մշակվել է Կանանց կարգավիճակի հանձնաժողովի կողմից 1967 թվականին[3]։ Հռչակագրի սկզբունքներն իրականացնելու համար ԿՆԽՎՀ-ը ձևավորվել և ուժի մեջ է մտել 1981 թվականի դեկտեմբերի 3-ին։
Հռչակագիրը հետևում է Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի կառուցվածքին, որի նախաբանը հաջորդում է տասնմեկ հոդվածներին։
Հոդված 1-ը սահմանում է, որ կանանց նկատմամբ խտրականությունը «հիմնականում անարդար է և հանդիսանում է մարդու արժանապատվության դեմ ուղղված վիրավորանք»[4]։ «Խտրականություն» սահմանված չէ։
Հոդված 2-ը կոչ է անում վերացնել կանանց նկատմամբ խտրականություն պարունակող օրենքներն ու սովորույթները, ճանաչել իրավահավասարությունը, և որ պետությունները վավերացնեն և կիրառեն ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների վերաբերյալ գոյություն ունեցող փաստաթղթերը խտրականության դեմ։
Հոդված 3-ը պահանջում է հանրային կրթություն՝ կանանց նկատմամբ նախապաշարմունքները վերացնելու համար։
4-րդ հոդվածը կոչ է անում կանանց օգտվել ընտրական լիարժեք իրավունքներից, ներառյալ ընտրելու իրավունքը և պետական պաշտոններ փնտրելու և զբաղեցնելու իրավունքը։
Հոդված 5-ը կոչ է անում, որ կանայք ունենան նույն իրավունքները, ինչ տղամարդիկ՝ փոխելու իրենց ազգությունը։
Հոդված 6-ը կոչ է անում կանանց լիարժեք հավասարություն վայելել քաղաքացիական իրավունքում, մասնավորապես ամուսնության և ամուսնալուծության հարցում, և կոչ է անում արգելել մանկական ամուսնությունները։
Հոդված 7-ը կոչ է անում վերացնել գենդերային խտրականությունը քրեական պատժի ժամանակ։
Հոդված 8-ը կոչ է անում պետություններին պայքարել կանանց թրաֆիքինգի և կանանց մարմնավաճառության շահագործման բոլոր ձևերի դեմ։
Հոդված 9-ը հաստատում է կրթության հավասար իրավունքը՝ անկախ սեռից։
Հոդված 10-ը կոչ է անում հավասար իրավունքներ ունենալ աշխատավայրում, ներառյալ աշխատանքի մեջ խտրականության բացակայությունը, հավասար աշխատանքի դիմաց հավասար վարձատրություն և վճարովի մայրության արձակուրդ։
Հոդված 11-ը կոչ է անում պետություններին իրականացնել Հռչակագրի սկզբունքները։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Freeman, Marsha A.; և այլք: (2012). The UN Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women: A Commentary. Oxford: Oxford University Press. էջ 38. ISBN 9780199565061. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 14-ին.
- ↑ United Nations General Assembly Resolution 2263, 7 November 1967.
- ↑ Evatt, Elizabeth (2002). «Finding a voice for women's rights: The early days of CEDAW». George Washington International Law Review. 34: 515–553 – via Proquest Central.
- ↑ Declaration on the Elimination of Discrimination against Women, Article 1.