Jump to content

Հավալա և հանցագործություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հավալա և հանցագործություն, նկարագրում է հավալա և փողերի լվացման համար օգտագործելու հայտնի օրինակներ։

Ըստ երկրների[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փողերի լվացման դեմ պայքարը սեպտեմբերի 11-ի դեպքերից հետո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կառավարության որոշ պաշտոնյաներ պնդում են, որ հավալան կարող է օգտագործվել փողերի լվացման, հարկերից խուսափելու և անանուն կերպով միջոցներ տեղափոխելու համար։ Արդյունքում, ԱՄՆ-ի որոշ նահանգներում, Հնդկաստանում և Պակիստանում այն անօրինական է համարվում[1]։

Սեպտեմբերի 11-ի հարձակումներից հետո ամերիկյան կառավարությունը կասկածում էր, որ հավալայի որոշ բրոքերներ կարող են օգնել ահաբեկչական կազմակերպություններին գումար փոխանցել իրենց գործունեությունը ֆինանսավորելու համար։ Սեպտեմբերի 11-ի հետաքննության հանձնաժողովի զեկույցում ասվում էր, որ Ալ-Կաիդան հաճախ փոխանցում էր հավալայի հավաքած գումարները[2]։ ԱՄՆ իշխանությունների կողմից ուժեղ ճնշման արդյունքում, որոնք պահանջում էին համակարգված միջոցներ ձեռնարկել գլոբալ մասշտաբով փողերի լվացման դեմ պայքարելու համար, մի շարք հավալայի ցանցեր փակվեցին, իսկ մի մյուսները հաջողությամբ պատասխանատվության ենթարկվեցին փողերի լվացման համար։ Այնուամենայնիվ, քիչ ապացույցներ կան, որ այդ գործողությունները իշխանություններին ավելի են մոտեցրել ահաբեկիչների կամ թմրանյութերի մաքսանենգների զգալի քանակի հայտնաբերմանն ու ձերբակալությանը[3]։ Փորձագետներն ընդգծել են, որ այս ոչ ֆորմալ ցանցերից օգտվողների ճնշող մեծամասնությունը դա արել է օրինական նպատակներով և պարզապես նախընտրել են օգտագործել այլ, պետության կողմից աջակցվող բանկային համակարգերից տարբերվող գործարքներ կատարելու այլ միջոցներ[4]։ Աֆղանստանում հավալա համակարգը կարևոր դեր է խաղում միջազգային և տեղական ՀԿ-ների, դոնոր կազմակերպությունների և զարգացման աջակցության գործակալությունների մեծամասնությանը արտակարգ և մարդասիրական օգնության և զարգացման աջակցության ֆինանսական ծառայությունների մատուցման գործում[5]։

2001 թվականի նոյեմբերին ԱՄՆ վարչակազմը սառեցրեց Ալ Բարաքաթի ակտիվները, որը Սոմալիի դրամական փոխանցումների հավալա ընկերությունն էր, որից հիմնականում օգտվում էին մեծ թվով սոմալիացի ներգաղթյալներ։ Մի քանի երկրներում նրա գործակալներից շատերն ի սկզբանե ձերբակալվել են, բայց ավելի ուշ ազատ են արձակվել այն բանից հետո, երբ նրանց դեմ որևէ կոնկրետ ապացույց չի հայտնաբերվել։ 2006 թվականի օգոստոսին Ալ Բարաքաթի վերջին ներկայացուցիչները հանվել են ԱՄՆ ահաբեկչական կազմակերպությունների ցուցակից, չնայած որոշ ակտիվներ նախկինի պես սառեցված են[6]։ Լրատվամիջոցները ենթադրում են, որ Սոմալիից ծովահեններն օգտագործում են հավալա համակարգը միջազգային միջոցներ փոխանցելու համար, օրինակ՝ հարևան Քենիա, որտեղ այդ գործողությունները չեն հարկվում և չեն գրանցվում[7]։

2010-ի հունվարին Աֆղանստանի ամենամեծ դրամական փոխանցումների հավալա ընկերության՝ Նոր Անսարիի փոխանակման Քաբուլի գրասենյակը փակվեց հատուկ հետաքննությունների բաժնի՝ քաղաքական կոռուպցիայի դեմ պայքարի ազգային ստորաբաժանման կողմից իրականացված արշավանքից հետո, ենթադրաբար այն պատճառով, որ ընկերությունը ներգրավված է եղել ափիոնի ապօրինի առևտրից ստացված եկամուտների լվացման և կանխիկի տեղափոխման մեջ։ Կառավարության դաշնակից ռազմական առաջնորդների կողմից շորթման և թմրանյութերի ապօրինի շրջանառության միջոցով վաստակած գումարները առգրավվել են։ Առգրավվել են նաև հազարավոր գրառումներ, որոնցում հայտնաբերվել են այդ ընկերության դրամական փոխանցումների եւ երկրում քաղաքական եւ գործարար գործիչների եւ ՀԿ-ների, այդ թվում ՝ նախագահ Համիդ Քարզայի հարազատների միջեւ կապերը[8]։ 2010թ օգոստոսին Քարզայը իր վերահսկողության տակ վերցրեց արշավանքը կազմակերպող օպերատիվ խումբը և հատկապես ծանր հանցագործությունների դեմ պայքարի հակակոռուպցիոն խումբը, որը խորհրդատվություն էր տրամադրում ԱՄՆ-ին։ Նա հրամայեց ստեղծել հանձնաժողով՝ ստուգելու բազմաթիվ նախկին և ընթացիկ հակակոռուպցիոն հետաքննությունները[9]։

2010 թվականի հոկտեմբերից մինչև 2012 թվականի հունիսը ԱՄՆ կառավարությունը Սոմալիի չորս մեղադրյալների մեղադրանք է առաջադրել հավալաօգտագործելով Ալ-Շաբաաբի 10,900 դոլար լվանալու համար։ Մեղադրյալներն էին Բասաալի Սաիդ Մոալինը, Մոհամեդ Մոհամեդ Մոհամուդը, Իսա Դորեն և Ահմեդ Նասիր Թաալիլ Մոհամուդը։ Մեղադրական ակտը հիմնված էր արտաքին հետախուզության վերահսկողության մասին օրենքի համաձայն հավաքված տվյալների վրա։ Մեղադրական դատավճիռներն ուժի մեջ է թողել ԱՄՆ-ի 9-րդ շրջանի վերաքննիչ դատարանը[10]։

Գերմանիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2021 թվականին մաքսանենգների ավազակախումբը 1,6 մլրդ եվրո արժողությամբ 75 տոննա ոսկի Գերմանիայից հավալայի օգնությամբ տեղափոխել է Թուրքիա[11]։

Շվեդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2022 թվականի փետրվարին Ստոկհոլմի Սյոդերմալմ քաղաքի փոխանակման կետը հիմք դարձավ բիզնեսի համար, որը փող էր լվանում բազմաթիվ հանցավոր ցանցերի համար։  Ընդհանուր առմամբ, փոխանակման կետը հանցավոր ցանցերի համար լվացել է ավելի քան 200 միլիոն շվեդական կրոն (21,472,700 ԱՄՆ դոլար)[12]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Jost, Patrick M.; Sandhu, Harjit Singh. «The Hawala Alternative Remittance System and its Role in Money Laundering» (PDF). Treasury Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 5-ին..
  2. Desrosiers, David A. «Al Qaeda Aims at the American Homeland - A Money Trail?». 911.gnu-designs.com.
  3. Passas, Nikos (2006 թ․ նոյեմբեր). «Fighting terror with error: the counter-productive regulation of informal value transfers» (PDF). Crime, Law and Social Change. 45 (4–5): 315–36. doi:10.1007/s10611-006-9041-5. S2CID 153709254. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 16-ին.(չաշխատող հղում)
  4. Passas, Nikos (2006). «Demystifying Hawala: A Look into its Social Organization and Mechanics». Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention. 7 (suppl 1): 46–62. doi:10.1080/14043850601029083. S2CID 145753289.
  5. Maimbo, Samuel Munzele (2003 թ․ օգոստոսի 1), The money exchange dealers of Kabul – a study of the Hawala system in Afghanistan, The World Bank, էջ 1, Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 19-ին, Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  6. «US ends Somali banking blacklist». BBC News. UK. 2006 թ․ օգոստոսի 28. Վերցված է 2007 թ․ փետրվարի 24-ին.
  7. «Somali Pirates Take The Money And Run, To Kenya». NPR. 2010 թ․ մայիսի 5. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 18-ին.
  8. «Afghan hawala ring tied to Karzai kinh». The Times of India. 2010 թ․ օգոստոսի 13. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  9. Rosenberg, Matthew (2010 թ․ հունիսի 25). «Corruption Suspected in Airlift of Billions in Cash From Kabul». The Wall Street Journal. New York, NY, US. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  10. UNITED STATES V. MOALIN, F.3d (D.C. Cir. September 2, 2020).
  11. Online, FOCUS. «Illegales Finanztransfersystem machte es möglich: Riesige Goldmenge von NRW in die Türkei geschleust». FOCUS Online (գերմաներեն).
  12. Nyheter, S. V. T.; Rundberg, Hampus (2022 թ․ փետրվարի 11). «Tolv personer döms för omfattande penningtvätt i växlingskontor». SVT Nyheter (շվեդերեն).