Հայելային առյուծ
հեղինակ՝ Կունիչիկա Տոյոհարա
Շունկյո Կագամիջիշի (ճապ.՝ 春興鏡獅子, թարգմանաբար` Հայելային սպիտակ առյուծ), կաբուկի և ճապոնական պարի ներկայացում։ Պրեմիերան կայացել է Տոկիոյի Կաբուկիձա թատրոնում 1893 թվականի մարտին։ Այն հայտնի է որպես Կագամիջիշի և համարվում է կաբուկի 18 նոր պիեսներից մեկը։
Բացատրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կագամիջիշի պիեսը հայտնի է որպես Իշիբաշի-մոնոյի հանրաճանաչ ստեղծագործություն և Նագաուտայի ներկայացում է, որն այն ժամանակ ներկայացվել է Կաբուկիձա թատրոնում։ Երգի խոսքերը գրել է Ջենիչիրո Ֆուկուչին, երաժշտությունը՝ Շոջիրո Կինեյան, իսկ խորեոգրաֆիան՝ Կանեմոն Ֆուջիման և Դանջուրո Իչիկավան։
Ի սկզբանե բեմադրված ներկայացումը որոշ փոփոխությունների է ենթարկվել։ Դանջուրոն տեսնելով իր դստրերին, որոնք կրկնում էին Նագաուտայի Մակուրա-շիշի երգի շարժումները և հասկանլով, որ երգի բառերը շատ սեքսուալ են, խնդրել է Օչի Ֆուկուչիին վերանայել դրանք։ Դանջուրոն սիրային հարաբերություններ առաջարկող այնպիսի միջավայրները, ինչպիսիք են պանդոկները և զվարճանքի ամրոցները (յուկակու- 遊廓), նույնպես չողջունելով` առաջարկել է իրադարձությունների վայրը փոխել պանդոկներից դեպի պալատական Էդո ամրոց` միաժամանակ օգտագործելով «Մակուրա Շիշի» երգի բառերի մեծ մասը։ Գլխավոր հերոսը նույնպես փոխվել է՝ սամուրայի սպասավոր տղայի` կոշոյի փոխարեն մի կին էր սյոգունների կանանոցից (օօկուից)[1]։
Բովանդակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նոր տարվա յոթերորդ օրը Օոկուում՝ «Միկագամի Մոչի Հիկի»-ի օրը սպասուհինները` օօկուները խրախուսում են սպասուհիներից մեկին` Յայոյին պարել։ Յայոյը սկզբում հրաժարվում է, բայց ի վերջո այլ ելք չունենալով համաձայնվում է։ Սակայն պարելիս նա վերցնում է առյուծի գլուխը և հայտնաբերում, որ այն հոգի ունի, և որն իրեն ուժով ստպում էր շարժվել։ Ի վերջո, հայտնվում է առյուծի ոգին և խաղում է քաջվարդի թիթեռների և ծաղիկների հետ։ Առյուծի զգեստը սպիտակ կաշիրա է և կիսավերարկու (法被/半被 - հափփի), որը մոդելավորվել է Նո թատրոնին հատուկ «Իշիբաշի» պիեսից հետո։
«Միկյագամի-մոչիհիկի» արարողության ընթացքում տարբեր ֆեոդալների կողմից ներկայացված ամանորյա կագամի-մոչինը տեղադրում են «օֆուն» կոչվող սահնակի վրա, և գոզենշոյի պաշտոնյաներն ու սպասավորները քաշում են տանելով այն ներքին պալատ։ Շքերթն ուղեկցվում է աշխույժ երաժշտությամբ, տարազներով և այլ զվարճանքներով, և այս օրը բոլոր տղամարդկանց, բացառությամբ սյոգունի, թույլատրվում է մուտք գործել այդտեղ որպես Միկագամի-մոչի քաշողներ։ Առյուծի գլուխը զվարճանքների մեջ օգտագործվող պարագաներից մեկն է, իսկ «Կագամիջիշի» տեսարանում այն ստիպում է պարել երիտասարդ սպասուհուն` կոշոյին, քանի որ առյուծ է, որը հայտնվել է բրնձե տորթը թխելու օրը։
Դանջուրոն խաղում էր Յայոյի և առյուծի ոգու դերը, իսկ նրա հետ բեմ դուրս եկած թիթեռներն էին Միկո Իչիկավան (հետագայում՝ երկրորդ Իչիկավա Սուիոգին) և Ֆուկիկո Իչիկավան (հետագայում՝ Իչիկավա Կյուբայ)։ Նրանք երկուսն էլ Դանջուրոյի դուստրերն են։ Կաբուկիում կանանց թույլ չէին տալիս բեմ դուրս գալ տղամարդ դերասանների հետ իգական սեռի Կաբուկիի արգելքից ի վեր, սակայն Դանջուրոյի դուստրերն այդ պահին հայտնի են այդ նախադեպը խախտելու համար։
Յայոյի բռնած առյուծը փոքրիկ առյուծ է, որը կոչվում է «տե-շիշի», և նա պարում էր այն մի ձեռքի մեջ պահելով։ Առաջին ներկայացման ժամանակ ձեռքի առյուծը պարզապես դրվել է ստենդի վրա և տեղադրվել համապատասխան տեղում, սակայն այժմ զոհասեղան է տեղադրված լինում, իսկ ձեռքի առյուծը դրված է լինում դրա վրա։ Նաև պրեմիերայի ժամանակ առաջինը հայտնվում են երկու Յոնի սամուրայները և երկու ցածրակարգ սպասուհիները՝ «Օսուե» անունով։
Դանջուրոն կատարել է այս «Կագամի-շիշին» միայն մեկ անգամ, իսկ հետո Կիկուգորո Օնուեն, ով 1914 թվականին «Կագամի-ջիշի»-ի խորեոգրաֆիան սովորեց Սուիո Իչիկավայից, կատարեց այն։ Նույնիսկ Կիկուգորոյի մահից հետո այլ դերասաններ շարունակեցին բեմադրել պիեսը մինչ օրս։
Բացի այդ, Միտամուրա Տոբին, Էդո ժամանակաշրջանի գիտնականը, ականատես եղավ Կիկուգորոյի «Կագամիջիշին» և ասաց, որ Ֆուկուչի Օչին, ով օտարերկրյա մագիստրատի ենթական էր (ստորին մակարդակի պաշտոնյան) Էդոյի ժամանակաշրջանում, անտեղյակ էր Օոկուում տիրող իրավիճակից։ Նա իր անհանգստությունն էր հայտնում, որ Միկագամի Մոչիի և Յայոյի հետ կապված իրադարձությունները բոլորն մարդկանց երևակայությունն էին և որ մարդիկ դրանք սխալ կհասկանան և կտարածեն այնպես, ասես պիեսը իրականություն է[2]։
Գլխավոր դերը պրեմիերայի ժամանակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Օկոշո Յայոյ, առյուծի ոգի…Դանջուրո Իչիկավա
- Օկոշո Ֆուկամի, թիթեռի ոգի…Միկո Իչիկավա
- Օկոշո Նադեշիկո, թիթեռի ոգի…Ֆուկիկո Իչիկավա