Կաղապար:Օրվա հոդված/Փետրվարի 5, 2017 թ.
Պողոս Ալեքսանդրյան Իզմայիլյան (1852, Երևան (որոշ տվյալներով՝ Թիֆլիս) - մարտի 5 1895, Սանկտ Պետերբուրգ), հայազգի հասարակական, քաղաքական, պետական գործիչ, Թիֆլիսի քաղաքագլուխ, փոխքաղաքագլուխ, հրատարակիչ, խմբագիր:
Պողոս Իզմայիլյանի ծննդվայրը ստույգ հայտնի չէ. նա ծնվել է 1852 թվականին կա՛մ Երևանում, կա՛մ Թիֆլիսում: Նրա հայրական կողմից պապը երիտասարդ հասակում գերեվարվել է թուրքերի կողմից: Երբ 1790 թվականին Ալեքսանդր Սուվորովը գրավում է Իզմայիլ բերդաքաղաքը, հայ գերին հայտնվում է ռուսական բանակում և, ի պատիվ իր ազատագրման վայր Իզմայիլի, ստանում է Իզմայիլյան(ց) ազգանունը: Մայրական կողմից Պ. Իզմայիլիյանի պապի հայրը եղել է Քարթլիի վերջին թագավոր Գեորգի XI-ի պալատական բժիշկը, ով հայտնի էր Հեքիմ-աղա անունով: Հետագայում նրա ժառանգները կրել են Հեքիմյան ազգանունը (ռուսական տիրապետության շրջանում նաև՝ Ակիմովներ):
Թիֆլիսի գիմնազիան ավարտելուց հետո Պողոս Իզմայիլյանը բարձրագույն ուսում ստանալու նպատակով մեկնում է Սանկտ Պետերբուրգ: 1869 թվականին, երբ դեռ առաջին կուրսի ուսանող էր, ուսանողության շրջանում սկսված շարժման հետևանքով ստիպված է լինում վերադառնալ Թիֆլիս:
1870 թվականին Պողոս Իզմայիլյանն իր ընկերների՝ Շահվերդյանի և Իվանովի հետ ծանոթանում է վրացական «Դրոեբա» («Ժամանակներ») և «Սասոփլո» («Գյուղական») թերթերի խմբագիրներ Ն. Նիկոլաձեի և Ս. Մեսխիայի, ինչպես նաև Գ. Ծերեթելու հետ: Օգնում է վերջիններիս հիմնել «Գ. Ծերեթելի և ընկերություն» տպարանը: Վերջինս սկսել է գործել Պողոս Իզմայիլյանի տնօրինությամբ: Գ. Ծերեթելին նշել է, որ երբ ինքը 1872 թվականին այդ տպարանում լույս տեսնող «Դրոեբա» պարբերականում հոդվածներ էր տպագրում «Հողային բանկ» հիմնելու վերաբերյալ, նյութերն ամբողջովին իրեն էր տրամադրել... Ավելին⇒