Խաղարկային կատակ
Խաղարկային կատակ, կատակ է, որի նպատակն է ինչ-որ մեկին հիմարացնել, ինչ-որ մեկին հիմար, զվարճալի դրության մեջ դնել, ստիպել նրան հավատալ հորինված բանի[1][2]։
Ուրախ հնարք, որը հաճախ ներառում է ֆիզիկական միջոցներ, որի ժամանակ «զոհին» դնում են անհարմար կամ անբարենպաստ դիրքում[3]։ Պետք է տարբերակել «խաղարկային կատակը» այնպիսի հասկացություններից, ինչպիսիք են «վստահության չարաշահումը» կամ «խաբեությունը», ոչ նյութական օգուտներ ստանալը (փառքի ձեռքբերում, սկանդալային համբավ)։ Խաղարկային կատակը որպես այդպիսին ոչ մի օգուտ չի բերում դրա կազմակերպիչներին։ Կատակները սովորաբար չարամիտ չեն և երկարատև ազդեցություն չեն ունենում. դրանք ուղղված են նրան, որ «զոհը» իրեն խաբված կամ հիմարացված զգա, բայց ոչ վիրավորված կամ նվաստացած։ Խաղարկային կատակների մեծ մասն ուղղված է տրամադրության բարձրացմանը և ծիծաղ առաջացնելուն։ Այնուամենայնիվ, կան նաև «դաժան կատակներ», որոնք, ըստ էության բուլինգ են, թիմը թուլացնում են, և ոչ թե սոցիալական կապերն են ամրապնդում «ծիսական նվաստացման» միջոցով[4]։
Արևմտյան մշակույթի շատ երկրներում կան հատուկ «խաղարկային կատակի օրեր»՝ ապրիլմեկյան օր (ապրիլմեկի օր) և անկարգության գիշերներ[5][6][7][8][9]։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաղարկային կատակը հստակ տարբերվում է «կատակից» նրանով, որ խաղարկելու համար մարդը պետք է ֆիզիկապես ինչ-որ բան անի, այլ ոչ թե պարզապես հումորային արտահայտություն ասի։ Խաղարկային կատակը կարող է տևել երկար և նույնիսկ շատ երկար ժամանակի ընթացքում, մինչդեռ կատակը կարճաժամկետ, «մեկանգամյա» երևույթ է։ Խաղարկային կատակները կարող են ներառել տարատեսակ առարկաներ։
Գրասենյակային խաղարկային կատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաղարկային կատակները սովորական են «գրասենյակային միջավայրում», քանի որ այնտեղ հաճախ կարող է բավականին ձանձրալի լինել։ Օրինակ, գործընկերները կարող են իրենց գրասեղանի հարևանի համակարգչային աքսեսուարները ծածկել կամ փաթաթել թղթով կամ ալյումինե փայլաթիթեղով։ Գրասենյակային «դաժան» կատակներից կարելի է նշել «կարիճը». երկու սովորական թղթի ամրակները ուղղվում և ոլորվում են իրար՝ ձևավորելով մի տեսակ փշալար, որը դրվում է գործընկերոջ աթոռի նստատեղին։ Կատակներ կարելի է խաղալ նաև քնած մարդկանց (ընկերների, ծանոթների) հետ քնած ժամանակ՝ մարդու դեմքին ատամի մածուկ կամ կետչուպ քսելով և այլն[10]։
Ամերիկացի հումորիստ Հ. Ալեն Սմիթը 1953 թվականին գրել է 320 էջանոց գիրք, որը կոչվում է The Compleat Practical Joker[11], որը պարունակում է խաղարկային կատակների բազմաթիվ օրինակներ։ Գիրքը դարձել է բեսթսելեր ոչ միայն ԱՄՆ-ում, այլև Ճապոնիայում[12]։ Մոիրա Մարշը մի ամբողջ հատոր է գրել խաղարկային կատակների մասին։ Նա պարզել է, որ ԱՄՆ-ում արական սեռի ներկայացուցիչներն ավելի հաճախ են նման կատակներ անում, քան կանայք[2]։
Ուսանողական խաղարկային կատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համալսարանի ուսանողները խաղարկային կատակների հին ավանդույթներ ունեն[13]։ Դրանք հաճախ կարող են ներառել մանր հանցագործություններ, ինչպիսիք են երթևեկության կոնների և հանրային այլ գույքի գողությունը[14], կամ կեղծիքներ[15][16][17]։
Գողություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ուսանողների գողության դասական թիրախներից են երթևեկության կոները։ Ուսանողների կողմից երթևեկության կոնների գողության և չարաշահման հարցը բավական կարևորություն է ձեռք բերել, որ Մեծ Բրիտանիայի Ուսանողների ազգային միության խոսնակը հայտարարեց, որ «երթևեկության կոն գողացող ուսանողների կարծրատիպերը» «հնացած են»[18]։
Որոշ համալսարաններ այնքան հեռու են գնացել, որ օրենսդրության և խորհուրդների ամբողջ էջեր են հատկացրել ուսանողներին՝ կապված երթևեկության կոնների գողության հետ կապված հետևանքների և օրենքների հետ[19]։ Շոտլանդիայում երթևեկության կոնների չարաշահումը նույնիսկ լուրջ ֆիզիկական վնասվածքների պատճառ է դարձել[20]։
Երթևեկության կոնների գողության հարցը Միացյալ Թագավորությունում 1990-ական թվականներին այնքան հասունացավ, որ այն քննարկվեց խորհրդարանում[21]։
2002 թվականին Fife Constabulary-ը հայտարարել է «երթևեկության կոնների համաներում», որը թույլ էր տալիս Սենտ Էնդրյուսի համալսարանի ուսանողներին վերադարձնել գողացված երթևեկության կոնները՝ չվախենալով քրեական հետապնդումից։ Ոստիկանության ներկայացուցիչն ասել էր, որ ճանապարհային կոնների գողությունը դարձել է «գրեթե ամենշաբաթյա երևույթ»[22]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Practical joke». Dictionary.com. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 27-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Marsh, Moira. 2015. Practically Joking. Logan: Utah State University Press. 978-0-87421-983-8
- ↑ practical joke(անգլ.) // dictionary.com
- ↑ Д. Кадар. «Relational Rituals and Communication: Ritual Interaction in Groups» (2013) // изд. Axel Springer SE // стр. 156 // ISBN 9780230393059
- ↑ Japes of the great(անգլ.) // The Economist // 2 апреля 1988
- ↑ Меррилл Фэбри. A Brief History of Mischief Night(անգլ.) // Time // 30 октября 2015
- ↑ Марк Штраус. What’s The Night Before Halloween Called? It Depends On Where You Live.(անգլ.) // Gizmodo // 29 октября 2014
- ↑ Do You Call October 30th Mischief Night Or The Devil’s Night?(անգլ.) // wpst.com
- ↑ Джеймс Дойч. Yes. The Night Before Halloween Is a Real Holiday.(անգլ.) // Smithsonian // 30 октября 2017
- ↑ Разыграть спящего гораздо проще. Коварные пранки.(ռուս.) // licbook.ru
- ↑ Smith, Harry Allen (1953). The Compleat Practical Joker. ISBN 0-688-03705-4.
- ↑ «The Publishers Weekly». Publishers Weekly. Vol. 209. 1976. էջ 2:24.
- ↑ Seeley G. Mudd Manuscript Library : FAQ Student pranks
- ↑ Bidmead, Claire (2001). «Nightmare on student street». Higher Education and Research Opportunities in the UK. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ մայիսի 31-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
- ↑ Saltzman, Jonathan (2005 թ․ դեկտեմբերի 24). «Student's tall tale revealed». The Boston Globe. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
- ↑ Nightwork: A History of Hacks and Pranks at MIT by T.F. Peterson (Paperback – 2003)
- ↑ If at All Possible, Involve a Cow: The Book of College Pranks by Neil Steinberg (Paperback – 1992)
- ↑ «Rowdy students 'must be tackled'». BBC Online. 2006 թ․ հունվարի 24. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
- ↑ «Worcester Students Union – The Home for Worcester University Students». Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ մայիսի 5. Վերցված է 2007 թ․ հուլիսի 19-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link) - ↑ «Falling road cone injures student». BBC Online. 2006 թ․ նոյեմբերի 19. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
- ↑ House of Commons Hansard Written Answers for 11 Dec 1996 (pt 15)
- ↑ «Students urged to cone clean». BBC Online. 2002 թ․ մայիսի 23. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խաղարկային կատակ» հոդվածին։ |
| ||||||
