Իմերխև (գետ)
| Իմերխև | |
|---|---|
 | |
| Ջրահոսք | |
| Ակունքի տեղակայում | Karçal Dağları? |
| Գետաբերանի տեղակայում | Ճորոխ |
| Կոորդինատներ | |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Դիվաձիեբ |
| Երկիր |  Թուրքիա |
| Երկրամաս | Արդվինի մարզ |
| Ջրահավաք | Ճորոխի ավազան |
Իմերխև, Իմերխևի, Շավշուրի, (թուրքերեն՝ Berta Çayı, նաև Berta Suyu) գետ Թուրքիայում, Ճորոխի ավազանում, նրա աջկողմյան վտակը։ Հոսում է Արդվինի մարզով և մայր գետին միանում է Թորթում ավանի մոտ։ Երբեմն անվանում է իր վտալի՝ Դետոբայի անունով։ Գետի ափին գտնվում է Իմերխեվ, Օրտակոյ գյուղը[1]։
Իմերխեվ գետը սկիզբ է առնում է Կարչալ լեռներից։ Այն հոսում է աղեղաձև, սկզբում հյուսիս, ապա արևելք և վերջապես հարավ։ Մեյդանչիկ Դերեսին նրա ձախկողմյա վտակն է։ Շավշատ քաղաքից 10 կմ դեպի արևմուտք, գետին ձախից հանդիպում է Շավշաթ Դերեսինի հետ։ Ըստ Ի. Դյակոնովի մինչև Իմերեթևը Չորուխ գետը նավարկելի է[2]
Այն հոսում է 26 կմ արևմուտքից-հարավ-արևմուտք ուղղությամբ, մինչև թափվում է Դերիների ջրամբարի արևելյան ծայրը: D010 մայրուղին (Շավշաթ – Արդվին) անցնում է գետի ստորին հոսանքով։ Իմերխեվ գետի միջին ջրհոսքը 27 մ³/վ է:
Մինչ այժմ, Իմերխեվ գետի միջին հոսանքները եղել են կանոեիստների համար սիրված սպիտակ ջրային տարածք: Վերջին տարիներին, սակայն, գետի երկայնքով ավելի ու ավելի շատ հէկեր են կառուցվում։
Գետի վրա տեշադրված է Բերտա կամուրջը, գտնվում է Արդվին մարզի կենտրոնական մասում։ Կամուրջի երկարությունը 64,20 մետր է, բարձրությունը՝ 7,3 մետր, միջին լայնությունը՝ 5 մետր։ Սրբատաշ քարից կառուցված կամուրջը կառուցվել է Արթվին-Շավշաթ ճանապարհի 21-րդ կիլոմետրում՝ Չորուհ թափվող Բերտա հոսքի վրայով։
Պատմական Կլարցետի շրջանում, Արդվին մարզի կենտրոնական շրջանում Իմերխեվ գետի հովտում գտնվում են Գվերդայի խաղողի այգիները (վրաց.՝ გვერდაბაღები)։ Սա Արդվինի գինեգործության առաջատար տարածքներից մեկն է։ Ըստ Նիկողայոս Մառի հաղորդած տեղեկությունների, Արդանուչ թաղամասում բնակվող հայերը Գվերդայի խաղողի այգիներում աճեցված խաղողի մածուկը գնում էին և Արտանուջում այն վերածում գինու։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 2 [Դ-Կ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 519 — 992 էջ։
- ↑ Igorʹ Mikhaĭlovich Diakonov, S. M. Kashkai: Geographical names according to Urartian texts. (= Répertoire géographique des textes cunéiformes. 9). Reichert, Wiesbaden 1981, S. 26
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իմերխև (գետ)» հոդվածին։ |