Իզոնիազիդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Blue pill container spilled icon.svg
Իզոնիազիդ
Isoniazid skeletal.svg
Isoniazid 3d.png
Կլինիկական տվյալներ
Օգտագործման
եղանակներ		Պերօրալ, ներմկանային, ներերակային
ԱԹԴ կոդ
Ֆարմակոկինետիկ տվյալներ
Նյութափոխանակությունլյարդ՝ CYP450: 2C19, 3A4 պաշարիչ
Կիսատրոհման պարբերություն0.5–1.6ժ (արագ ացետիլացնողներ), 2-5ժ (դանդաղ ացետիլացնողներ)
Դուրսբերումմեզ (հիմնականում), կղանք
Նույնացուցիչներ
CAS համար54-85-3
PubChem CID3767
DrugBankDB00951
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.000.195 Խմբագրել Վիքիդատայում
Քիմիական և ֆիզիկական տվյալներ
Մոլային զանգված137.139 գ/մոլ

Իզոնիազիդ, նաև հայտնի է որպես իզոնիկոտինիլհիդրազիդ, հակաբիոտիկ դեղամիջոց, որը օգտագործվում է տուբերկուլոզի բուժման համար[1]։ Ակտիվ տուբերկուլոզի դեպքում օգտագործվում է ռիֆամպիցինի, պիրազինամիդի, ստրեպտոմիցինի կամ էթամբուտոլի հետ[2]։ Լատենտ տուբերկուլոզի դեպքում հաճախ կիրառվում է առանձին[1]։ Այն նաև օգտագործվում է ոչ տուբերկուլոզային միկոբակտերիաների հետ, օրինակ՝ M. avium, M. kansasii և M. xenopi[1]։ Այն սովորաբար կիրառվում է պերօրալ, բայց կարող է կիրառվել նաև ներմկանային[1]։

Հաճախակի կողմնակի ազդեցություններից են լյարդային ֆերմենտների քանակի բարձրացումը արյան մեջ և ձեռքերում,ոտքերում թմրածության զգացողությունը[1]։ Ծանր կողմնակի ազդեցություններից է հեպատիտը[1]։ Հայտնի չէ այս դեղամիջացի անվտանգ լինելը հղիության ընթացքում[3]։ Կրծքով կերակրման ժամանակ օգտագործումը ապահով է[3]։ Պիրիդօքսինի օգտագործումը կարող է թուլացնել կողմնակի ազդեցությունները[4]։ Իզոնիազիդը խաթարում է բակտերայի թաղանթի առաջացումը, որի արդյունքում բակտերիան մահանում է[1]։

Իզոնիազիդը ստեղծվել է 1952 թվականին[5]։ Այն ԱՀԿ դեղամիջոցների ցուցակում է, որպես առողջապահության համակարգում անհրաժեշտ ամենաարդյունավետ և անվտանգ դեղամիջոցներից մեկը[6]։ Այն հասանելի է որպես ունիվերսալ դեղամիջոց[1]։ Զարգացող երկրներում արժեքը 0.60–4.75$ է 1 ամսվա բուժման կուրսի համար[7]։ ԱՄՆ-ում ամսական արժեքը 25$-ից քիչ է[4]։

Բժշկական կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տուբերկուլոզ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իզոնիազիդը հաճախ օգտագործվում է տուբերկուլոզի լատենտ և ակտիվ ձևերը բուժելու համար։ Իզոնիազիդի նկատմամբ զգայուն տուբերկուլոզով հիվանդների մոտ իզոնիազիդի օգտագործումը բերում է լավ արդյունքի, եթե պահպանվում է դեղի օգտագործման կարգը։ Իզոնիազիդի նկատմամբ կայուն տեսակի տուբերկուլոզով հիվանդների մոտ այս դեղի օգտագործումը չի բերում ցանկալի արդյունքի[8]։

Իզոնիազիդը օգտագործվում է որպես կանխարգելիչ բուժում հետևյալ մարդկանց մոտ՝

  • ՄԻԱՎ վարակ ունեցող, կամ PPD ռեակցիային ամենաքիչը 5 մմ կարծրեցումով պատասխան տվող մարդկանց մոտ
  • Տուբերկուլոզով մարդկանց հետ շփված մարդիկ, որոնք PPD ռեակցիային պատասխանել են ամենաքիչը 5 մմ կարծրեցումով
  • Մարդիկ, որոնց PPD ռեակցիայի արդյունքները բացասականից դառնում են դրական 2 տարվա ընթացքում՝ ամենաքիչը 10 մմ մինչև 35 տարեկան մարդկանց մոտ և ամենաքիչը 15 մմ 35 տարեկանից մեծ մարդկանց մոտ
  • Մարդիկ, որոնց կրծքավանդակի ռենտգեն պատկերի վրա երևում է թոքի վնասման օջախներ, որոնք հավանաբար բուժված տուբերկուլոզի հետևանքներն են, և PPD ռեակցիային տալիս են ամենաքիչը 5 մմ կարծրեցումով պատասխան
  • Ներարկումային դեղամիջոց օգտագործողներ, որոնք ՄԻԱՎ բացասական են և PPD ռեակցիային տալիս են պատասխան ամենաքիչը 10 մմ կարծրեցումով
  • Մարդիկ, ովքեր PPD ռեակցիային տալիս են պատասխան 10 մմ և ավելի մեծ չափի կարծրեցումով, որոնք տուբերկուլոզի մեծ տարածվածություն ունեցող վայրերից են[9][10]

Ոչ տուբերկուլոզային միկոբակտերիաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իզոնիազիդը լայնորեն օգտագործվում էր Mycobacterium avium կոմպլեքսի բուժման համար՝ ռիֆամպիցինի և էթամբուտոլի հետ միասին[11] Փաստերը վկայում են, որ իզոնիազիդը կանխարգելում է միկոլային թթվի սինթեզը M. avium կոմպլեքսի մոտ, ինչպես որ M. tuberculosis-ի մոտ[12] և ուժեղացնում է ռիֆամպիցինի ազդեցությունը։ Մակրոլիդների ի հայտ գալը իջեցրեց դրա օգտագործումը։ Համենայնդեպս, քանզի ռիֆամպիցինի ազդեցությունը M. avium կոմպլեքսի վրա թերագնահատվում է, անհրաժեշտ է նրա ազդեցությունը վերանայել[13]։

Հատուկ պոպուլյացիաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խարհուրդ է տրվում կիրառել ակտիվ տուբերկուլոզով հիվանդ հղիներին և կրծքով կերակրող կանանց։ Կանխարգելիչ բուժումը պետք է հետաձգվի մինչ ծննդաբերությունը[14]։ Բուժվեղ մայրերը արտազատում են քիչ քանակով և ցածր տոքսիկությամբ իզոնիազիդ կրծքի կաթով, ուստի նրանց երեխաների մոտ ցածր է ռիսկը կողմնակի ազդեցությունների։ Իզոնիազիդ ստացող կերակրող մայրերը և նրանց երեխաները պետք է ստանան վիտամին B6՝ պիրիդոքսինի ձևով՝ պերֆերիկ նյարդերի վնասումից խուսափելու նպատակով[15]։ Վիտամին B6-ը օգտագործվում է իզոնիազիդի կողմից հարուցված B6 պակասուրդը լրացնելու և նեյրոպաթիան կանխարգելելու համար այն մարդկանց մոտ, ովքեր ունեն ռիսկի գործոններ, օրինակ՝ հղիություն, կաթնատվություն, ՄԻԱՎ վարակ, ալկոհոլիզմ, շաքարային դիաբետ, երիկամային անբավարարություն և թերսնուցում[16]։

Լյարդային խնդիրներ ունեցող մարդկանց մոտ կա իզոնիազիդի կողմից հարուցվող հեպատիտի ավելի մեծ ռիսկ և կարող է դեղաչափը իջեցնելու անհրաժեշտություն ծագել[14]։

Լյարդային ֆերմենտների մակարդակները արյան մեջ պետք է հաճախակի ստուգվեն ալկոհոլ օգտագործողների, հղի կանանց, ներերակային դեղորայք օգտագործողների, 35-ից բարձր տարիքի մարդկանց, լյարդի քրոնիկ հիվանդություն ունեցողների, երիկամների ծանր անբավարարություն ունեցողների, նեյրոպաթիա ունեցողների և ՄԻԱՎ վարակակիրների մոտ, քանզի նրանց մոտ ավելի մեծ է իզոնիազիդի կողմից հարուցված հեպատիտ զարգանալու ռիսկը[14][17]։

Կողմնակի ազդեցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարդկանց 20%-ը, որոնք օգտագործում են 6 մգ/կգ, կամ ավելի բարձր դեղաչափեր, նշում են պերֆերիկ նեյրոպաթիա[18]։ Ստամոքսաղիքային ախտանիշները ներառում են սրտխառնոցը և փսխումը[9]։ Ապլաստիկ անեմիան, թրոմբոցիտոպենիան և ագրանուլոցիտոզը նույնպես կարող են առաջ գալ որպես կողմնակի ազդեցություն[9]։ Գերզգայունության ռեակցիաները նույնպես հաճախ են և կարող են արտահայտվել բծապապուլյոզ ցանի և տենդի ձևով[9]։

Լյարդային ֆերմենտների քանակի անախտանիշ բարձրացումը արյան մեջ դիտվում է իզոնիազիդ օգտագործող մարդկանց 10%-ից 20%-ի մոտ, իսկ լյարդի ֆերմենտների մակարդակը վերադարնում է նորմալին նույնիսկ երբ բուժումը շարունակվում է[19]։ Իզոնիազիդի փաթեթավորման մեջ կա նախազգուշացում ծանր և երբեմն մահացու հեպատիտի մասին, որը տարիք կախյալ է, և դիտվում է 21-ից 35 տարեկան մարդկանց 0.3%-ի, 50 տարեկանից բարձր մարդկանց 2%-ի մոտ[9][20]։ Դիտվում են հատուկ ախտանիշներ՝ սրտխառնոց, փսխում, որովայնային ցավ, մուգ մեզ, որովայնի աջ վերին քառանկյան ցավ և ախորժակի կորուստ[9]։ Սևամորթ կանանց մոտ ավելի հաճախ է զարգանում իզոնիազիդից առաջացած հեպատիտ[9]։ Իզոնիազիդի կողմից առաջացած հեպատոտոքսիկությունը ի հայտ է գալիս բուժման առաջին 2 ամիսների ընթացքում[21]։

Որոշ մասնագետներ առաջարկում են ուշադիր հետևել լյարդի ֆունկցիային իզոնիազիդ ստացող բոլոր մարդկանց մոտ[22], բայց այլք խորհուրդ են տալիս հետևել միայն կոնկրետ խնբերի մարդկանց մոտ[19][23][24]։

Գլխացավը, թույլ կենտրոնացումը, քաշ հավաքելը, հիշողության վատացումը, անքնությունը և դեպրեսիան կապված են իզոնիազիդի օգտագործման հետ[25]։ Բոլոր հիվանդները և մասնագետները պետք է զգույշ լինեն այս կողմնակի ազդեցություններից, հատկապես հիվանդների կողմից՝ ինքնասպանության հակում ունենալու դեպքում[25][26][27]։

Իզոնիազիդը կապված է վիտամին B6-ի պակասի հետ։ Իզոնիազիդը ունի վիտամին B6-ին նման կառուցվածք, ինչի արդյունքում լինում է այդ վիտամինի անբավարարություն։ ԴԱ կարող է բերել պելագրայի ախտանիշների ի հայտ գալուն։ Իզոնիազիդը նաև ունի կապ պիրիդօքսինի մեծ քանակով դուրսբերման հետ։ Պիրիդօքսալ ֆոսֆատը անհրաժեշտ է d-ամինոլևուլինաթթու սինթազայի սինթեզման համար, որը մասնակցում է հեմի սինթեզին։ Իզոնիազիդի կողմից հարուցված պիրիդօքսինի պակասի արդյունքում առաջանում է անբավարար քանակի հեմ, ինչը կարող է բերել սիդերոբլաստային անեմիայի[16]։

Դեղորայքային փոխազդեցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ացետամինոֆեն և իզոնիազիդ օգտագործող մարդիկ ացետամինոֆենային թունավորման մեծ ռիսկի տակ են։ Իզոնիազիդը խթանում է լյարդային ֆերմենտ, որի շնորհիվ ացետամինոֆենի ավելի մեծ քանակ է նյութափոխանակվում տոքսիկ ձևի[28][29]։

Իզոնիազիդը թուլացնում է կարբամազեպինի նյութափոխանակությունը, այդպիսով իջեցնելով նրա հեռացումը մարմնից։ Կարբամազեպին ստացող մարդկանց մոտ պետք է վերահսկվի կարբամազեպինի դեղաչափը և անհրաժեշտության դեպքում դեղաչափը պետք է փոփոխվի[30]։

Հավանական է, որ իզոնիազիդը իջեցնում է պլազմայի կետոկոնազոլի մակարդակը երկար բուժումից հետո։ Դա նկատվում է ռիֆամպինի, իզոնիազիդի և կետոկոնազոլի միաժամանակյա օգտագործման դեպքում[31]։

Իզոնիազիդը կարող է իջեցնել մարմնի ֆենիտոինի մակարդակը։ Իզոնիազիդի հետ նշանակման դեպքում ֆենիտոինի դեղաչափերը պետք է վերահսկվեն[32][33]։

Իզոնիազիդը կարող է բարձրացնել պլազմայի թեոֆիլինի մակարդակը։ Կան որոշ դեպքեր, երբ թեոֆիլինը թուլացնում է իզոնիազիդի դուրսբերումը։ Թեոֆիլինի և իզոնիազիդի մակարդակները պետք է վերահսկվեն[34]։

Վալպրոաթթվի մակարդակը կարող է մեծ լինել իզոնիազիդի հետ օգտագործման դեպքում։ Վալպրոաթթվի մակարդակը պետք է վերահսկվի և անհրաժեշտության դեպքում կարգավորվի[32]։

Ազդեցության մեխանիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իզոնիազիդը նախադեղ է և ակտիվանում է կատալազա-պերօքսիդազա էնզիմով, որը արտադրվում է Mycobacterium tuberculosis կողմից և կոչվում KatG[35]։ KatG-ն կատալիզում է ազոնիկոտինաթթվի ացիլ ռադիկալի առաջացումը, որը կապվում է NADH հետ՝ նիկոտինոիլ-NAD առաջացնելու նպատակով։ Այս համալիրը ամուր կապվում է էնոիլ-ացիլ կրող սպիտակուցի ռեդուկտազային (InhA), այդպիսով պաշարելով բնական էնոիլ-AcpM սուբստրատի առաջացումը և ճարպաթթուների սինթազը։ Այս գործընթացը պաշարում է միկոլային թթուների սինթեզը, որոնք միկոբակտերիաների թաղանթի կարևոր բաղադրիչ են։ Իզոնիազիդի կողմից KatG ակտիվացումը բերում է տարբեր ռադիկալների առաջացման, ներառյալ NO-ն[36], որը կարևոր է մեկ ուրիշ հակամիկոբակտերիային դեղամիջոցի՝ պրետոմանիդի ազդեցության համար[37]։

Իզոնիազիդը ակտիվանում է KatG-ի կողմից և վերածվում է իզոնիկոտինային ացիլ ռադիկալի, որը փոխազդում է NAD-ի հետ՝ իզոնիկոտինային ացիլ-NADH համալիր առաջացնելու համար

Իզոնիազիդը բակտերիցիդ ազդեցություն ունի արագ կիսվող բակտերիաների նկատմամբ, իսկ դանդաղ կիսվողների նկատմամբ ունի բակտերիոստատիկ ազդեցություն[38]։ Այն պաշարում է ցիտոքրոմ P450 համակարգը և այդպիսով ծառայում է որպես ազատ ռադիկալների աղբյուր[39]։

Իզոնիազիդը մեղմ մոնոամինոօքսիդազայի (ՄԱՕ-I) պաշարիչ է[40]։

Նյութափոխանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իզոնիազիդը հասնում է թերապևտիկ խտությունների պլազմայում, ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկում և կազեոզ գրանուլոմաներում։ Այն նյութափոխանակվում է լյարդում՝ ացետիլացումով և վերածվում է ացետիլհիդրազինի։ Ֆերմենտի երկու տեսակներ են պատասխանատու ացետիլացման համար, ուստի որոշ մարդկանց մոտ արագ է նյութափոխանակվում, իսկ մնացածների մոտ ոչ։ Հետևաբար, կիսատրոհման պարբերությունը ունի երկու պարամետր՝ դանդաղ ացետիլացնողների և արագ ացետիլացնողների հետ կապված։ Նյութափոխանակության արգասիքները դուրս են գալիս մեզով։ Երիկամային անբավարարության դեպքում դեղաչափի կարգավորում անհրաժեշտ չէ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երեք դեղագործական կազմակերպություններ միաժամանակ փորձել են պատենտավորել այդ դեղամիջոցը[41], սակայն Roche կազմակերպությունը թողարկել իր տարբերակը՝ Ռիմիֆոնը 1952 թվականին[42]։ Իզոնիազիդի հայտնվելու հետ միասին տուբերկուլոզի բուժումը դարձավ հնարավոր։

Այս դեղը առաջին անգամ փորձարկվել է Արիզոնա նահանգում գտնվող Մէնի Ֆարմսի Նավայո համայնքում, որտեղ տուբերկուլոզը շատ մեծ խնդիր էր, իսկ բնակչությունը բուժվում էր ստրեպտոմիցինով[43]։

Իզոնիազիդը, իպրոնիազիդի հետ միասին առաջին դեղորայքներից էին, որոնք կոչվում էին հակադեպրեսանտներ[44]։

Պատրաստում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իզոնիազիդը իզոնիկոտինաթթվի ածանցյալ է։ Այն արտադրվում է օգտագործելով 4-ցիանոպիրիդինը և հիդրազինի հիդրատը[45]։ Այլ եղանակով արտադրման դեպքում որպես սկզբնական հումք օգտագործվում է ցիտրատը[46]։

Վաճառքային անվանումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիդրա, Հիզիդ, Իզովիտ, Լանիազիդ, Նիդրազիդ, Ռիմիֆոն և Ստանոզիդ[47]։

Այլ կիրառություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քրոմատոգրաֆիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իզոնիկոտինային թթու հիդրազիդը կիարառում են նաև քրոմատոգրաֆիայում[48]։

Շներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իզոնիազիդը օգտագործում են շների մոտ, բայց տվյալներ կան, որ շների մոտ կարող են առաջանալ ցնցումներ[49]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «Isoniazid»։ The American Society of Health-System Pharmacists։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 20, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016 
  2. ↑ WHO Model Formulary 2008։ World Health Organization։ 2009։ էջ 136։ ISBN 9789241547659։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 13, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Isoniazid (Nydrazid) Use During Pregnancy»։ www.drugs.com։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 20, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 10, 2016 
  4. ↑ 4,0 4,1 Hamilton Richart (2015)։ Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition։ Jones & Bartlett Learning։ էջ 49։ ISBN 9781284057560 
  5. ↑ Walker S. R. (2012)։ Trends and Changes in Drug Research and Development (անգլերեն)։ Springer Science & Business Media։ էջ 109։ ISBN 9789400926592։ Արխիվացված օրիգինալից 2017-09-10-ին 
  6. ↑ «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)»։ World Health Organization։ April 2015։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 13, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016 
  7. ↑ «Isoniazid»։ International Drug Price Indicator Guide։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016 
  8. ↑ «Treatment of isoniazid-resistant tuberculosis with first-line drugs: a systematic review and meta-analysis»։ Lancet Infect Dis 17 (2): 223–234։ February 2017։ PMID 27865891։ doi:10.1016/S1473-3099(16)30407-8 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 «Isoniazid (package insert)»։ Արխիվացված օրիգինալից 2017-09-10-ին 
  10. ↑ «The Use of Preventive Therapy for Tuberculosis Infection in the United States – Recommendations of the Advisory Committee for Elimination of Tuberculosis»։ Morbidity and Mortality Weekly Report։ 39 (RR-8): 9–12։ մայիսի 18, 1990։ Արխիվացված օրիգինալից մարտի 2, 2016-ին։ Վերցված է փետրվարի 22, 2016 
  11. ↑ Research Committee of the British Thoracic Society (2001)։ «First randomised trial of treatments for pulmonary disease caused by M avium intracellulare, M malmoense, and M xenopi in HIV negative patients: Rifampicin, ethambutol and isoniazid versus rifampicin and ethambutol»։ Thorax 56 (3): 167–72։ PMC 1758783։ PMID 11182006 
  12. ↑ Mdluli K, Swanson J, Fischer E, Lee R. E, Barry Ce 3rd (1998)։ «Mechanisms involved in the intrinsic isoniazid resistance of Mycobacterium avium»։ Molecular Microbiology 27 (6): 1223–33։ PMID 9570407 
  13. ↑ Van Ingen J, Egelund E. F, Levin A, Totten S. E, Boeree M. J, Mouton J. W, Aarnoutse R. E, Heifets L. B, Peloquin C. A, Daley C. L (2012)։ «The pharmacokinetics and pharmacodynamics of pulmonary Mycobacterium avium complex disease treatment»։ American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine 186 (6): 559–65։ PMID 22744719։ doi:10.1164/rccm.201204-0682OC 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 «DailyMed - ISONIAZID- isoniazid tablet» 
  15. ↑ Bothamley G. (2001)։ «Drug treatment for tuberculosis during pregnancy: safety considerations»։ Drug Safety 24 (7): 553–565։ PMID 11444726։ doi:10.2165/00002018-200124070-00006 
  16. ↑ 16,0 16,1 Steichen O., Martinez-Almoyna L., De Broucker T. (April 2006)։ «Isoniazid induced neuropathy: consider prevention»։ Revue des Maladies Respiratoires 23 (2 Pt 1): 157–160։ PMID 16788441 
  17. ↑ Saukkonen J.J., Cohn D.L., Jasmer R.M. (հոկտեմբերի 15, 2006)։ «An official ATS statement: hepatotoxicity of antituberculosis therapy»։ American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine 174 (8): 935–952։ PMID 17021358։ doi:10.1164/rccm.200510-1666ST 
  18. ↑ Alldredge Brian (փետրվարի 12, 2013)։ Applied Therapeutics։ ISBN 9781609137137 
  19. ↑ 19,0 19,1 «Latent Tuberculosis Infection: A Guide for Primary Health Care Providers»։ cdc.gov։ Center for Disease Control։ Արխիվացված օրիգինալից մարտի 25, 2016-ին։ Վերցված է մարտի 25, 2016 
  20. ↑ Trevor, A. & Katzung, B. (2013). Katzung & Trevor's Pharmacology: examination & board review (10th ed., p. 417). New York. McGraw-Hill Medical, Lange.
  21. ↑ «Isoniazid UpToDate»։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-10-25-ին 
  22. ↑ «DailyMed – Isoniazid – isoniazid tablet»։ dailymed.nlm.nih.gov։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-12-23-ին։ Վերցված է 2015-11-05 
  23. ↑ «Treatment of Tuberculosis – Guidelines (4th ed.)»։ who.int։ World Health Organization։ Արխիվացված օրիգինալից ապրիլի 4, 2016-ին։ Վերցված է մարտի 25, 2016 
  24. ↑ «Chemotherapy and management of tuberculosis in the United Kingdom: recommendations 1998. Joint Tuberculosis Committee of the British Thoracic Society»։ Thorax 53 (7): 536–548։ July 1998։ PMC 1745276։ PMID 9797751։ doi:10.1136/thx.53.7.536 
  25. ↑ 25,0 25,1 Alao A.O., Yolles J.C. (September 1998)։ «Isoniazid-induced psychosis»։ Annals of Pharmacotherapy 32 (9): 889–891։ PMID 9762376։ doi:10.1345/aph.17377 
  26. ↑ Iannaccone R., Sue Y.J., Avner J.R. (2002)։ «Suicidal psychosis secondary to isoniazid»։ Pediatric Emergency Care 18 (1): 25–27։ PMID 11862134։ doi:10.1097/00006565-200202000-00008 
  27. ↑ Pallone K.A., Goldman M.P., Fuller M.A. (February 1993)։ «Isoniazid-associated psychosis: case report and review of the literature»։ Annals of Pharmacotherapy 27 (2): 167–170։ PMID 8439690։ doi:10.1177/106002809302700205 
  28. ↑ Murphy R., Swartz R., Watkins P.B. (նոյեմբերի 15, 1990)։ «Severe acetaminophen toxicity in a patient receiving isoniazid»։ Annals of Internal Medicine 113 (10): 799–800։ PMID 2240884։ doi:10.7326/0003-4819-113-10-799 
  29. ↑ Burk R.F., Hill K.E., Hunt Jr. R.W., Martin A.E. (July 1990)։ «Isoniazid potentiation of acetaminophen hepatotoxicity in the rat and 4-methylpyrazole inhibition of it»։ Research Communications in Chemical Pathology and Pharmacolog 69 (1): 115–118։ PMID 2218067 
  30. ↑ Fleenor M.E., Harden J.W., Curtis G. (June 1991)։ «Interaction between carbamazepine and antituberculosis agents»։ Chest 99 (6): 1554։ PMID 2036861։ doi:10.1378/chest.99.6.1554a 
  31. ↑ Baciewicz A.M., Baciewicz Jr. F.A. (սեպտեմբերի 13, 1993)։ «Ketoconazole and fluconazole drug interactions»։ Archives of Internal Medicine 153 (17): 1970–1976։ PMID 8357281։ doi:10.1001/archinte.153.17.1970 
  32. ↑ 32,0 32,1 Jonville A.P., Gauchez A.S., Autret E., Billard C., Barbier P., Nsabiyumva F., Breteau M. (1991)։ «Interaction between isoniazid and valproate: a case of valproate overdosage»։ European Journal of Clinical Pharmacology 40 (2): 197–198։ PMID 2065702։ doi:10.1007/BF00280078 (inactive 2018-11-07) 
  33. ↑ Bass, Jr. J.B., Farer L.S., Hopewell P.C., O'Brien R., Jacobs R.F., Ruben F., Snider, Jr. D.E., Thornton G. (May 1994)։ «Treatment of tuberculosis and tuberculosis infection in adults and children. American Thoracic Society and The Centers for Disease Control and Prevention»։ Am J Respir Crit Care Med 149 (5): 1359–1374։ PMID 8173779։ doi:10.1164/ajrccm.149.5.8173779 
  34. ↑ Höglund P., Nilsson L.G., Paulsen O. (February 1987)։ «Interaction between isoniazid and theophylline»։ European Journal of Respiratory Diseases 70 (2): 110–116։ PMID 3817069 
  35. ↑ Suarez J., Ranguelova K., Jarzecki A.A. (March 2009)։ «An oxyferrous heme/protein-based radical intermediate is catalytically competent in the catalase reaction of Mycobacterium tuberculosis catalase-peroxidase (KatG)»։ The Journal of Biological Chemistry 284 (11): 7017–7029։ PMC 2652337։ PMID 19139099։ doi:10.1074/jbc.M808106200 
  36. ↑ Timmins G.S., Master S, Rusnak F., Deretic V. (August 2004)։ «Nitric oxide generated from isoniazid activation by KatG: source of nitric oxide and activity against Mycobacterium tuberculosis»։ Antimicrobial Agents and Chemotherapy 48 (8): 3006–3009։ PMC 478481։ PMID 15273113։ doi:10.1128/AAC.48.8.3006-3009.2004 
  37. ↑ Singh R., Manjunatha U., Boshoff H.I. (November 2008)։ «PA-824 kills nonreplicating Mycobacterium tuberculosis by intracellular NO release»։ Science 322 (5906): 1392–1395։ Bibcode:2008Sci...322.1392S։ PMC 2723733։ PMID 19039139։ doi:10.1126/science.1164571 
  38. ↑ Ahmad Z., Klinkenberg L.G., Pinn M.L., Fraig M.M., Peloquin C.A., Bishai W.R., Nuermberger E.L., Grosset J.H., Karakousis P.C. (2009)։ «Biphasic Kill Curve of Isoniazid Reveals the Presence of Drug‐Tolerant, Not Drug‐Resistant, Mycobacterium tuberculosis in the Guinea Pig»։ The Journal of Infectious Diseases 200 (7): 1136–1143։ PMID 19686043։ doi:10.1086/605605 
  39. ↑ Harvey (November 2009)։ Pharmacology (4th ed.) 
  40. ↑ Judd F. K., Mijch A. M., Cockram A., Norman T. R. (1994)։ «Isoniazid and antidepressants: is there cause for concern?»։ International Clinical Psychopharmacology 9 (2): 123–125։ ISSN 0268-1315։ PMID 8056994։ doi:10.1097/00004850-199400920-00009 
  41. ↑ Hans L. Riede (2009)։ «Fourth-generation fluoroquinolones in tuberculosis»։ Lancet 373 (9670): 1148–1149։ PMID 19345815։ doi:10.1016/S0140-6736(09)60559-6 
  42. ↑ Roche USA Archived 2007-12-12 at the Wayback Machine.
  43. ↑ Jones David S. (2002)։ «The Health Care Experiments at Many Farms: The Navajo, Tuberculosis, and the Limits of Modern Medicine, 1952–1962»։ Bulletin of the History of Medicine 76 (4): 749–790։ PMID 12446978։ doi:10.1353/bhm.2002.0186 
  44. ↑ Moncrieff Joanna (June 2008)։ «The creation of the concept of an antidepressant: an historical analysis»։ Social Science & Medicine 66 (11): 2346–2355։ ISSN 0277-9536։ PMID 18321627։ doi:10.1016/j.socscimed.2008.01.047 
  45. ↑ William Andrew Publishing (2008)։ Pharmaceutical Manufacturing Encyclopedia (3rd ed.)։ Norwich, NY: Elsevier Science։ էջեր 1968–1970։ ISBN 9780815515265 
  46. ↑ Baizer Manuel M., Dub Michael, Gister Sidney, Steinberg Nathan G. (1956)։ «Synthesis of Isoniazid from Citric Acid»։ Journal of the American Pharmaceutical Association (Scientific Ed.) 45 (7): 478–480։ ISSN 0095-9553։ doi:10.1002/jps.3030450714 
  47. ↑ «Drugs@FDA»։ fda.gov։ United States Food and Drug Administration։ Արխիվացված օրիգինալից օգոստոսի 14, 2012-ին։ Վերցված է օգոստոսի 22, 2016 
  48. ↑ Smith L.L., Foell Theodore (1959)։ «Differentiation of Δ4-3-Ketosteroids and Δ1,4-3-Ketosteroids with Isonicotinic Acid Hydrazide»։ Analytical Chemistry 31 (1): 102–105։ doi:10.1021/ac60145a020 
  49. ↑ Sykes Jane E. (2013)։ Canine and Feline Infectious Diseases - E-BOOK (անգլերեն)։ Elsevier Health Sciences։ էջ 425։ ISBN 978-0323241946 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես Գլուխ 6, Treatment of LTBI Regimens – Isoniazid::
Տես Գլուխ 7 – Treatment of TB Disease Monitoring – Adverse Reactions to First-line TB Drugs – Isoniazid::
Տես աղյուսակ 5 First-Line Anti-TB Medications
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իզոնիազիդ&oldid=8598226» էջից