Ժնևի հայտարարությունը Ուկրաինայի վերաբերյալ
Ժնևի հայտարարություն, Ուկրաինայի իրադրության կարգավորման (դեէսկալացիա) ուղղված միջոցառումների վերաբերյալ հայտարարություն[1], 2014 թվականի ապրիլի 17-ին Ժնևում ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի, ԵՄ-ի և Ուկրաինայի ներկայացուցիչների միջև յոթժամյա բանակցություններից հետո ստորագրված փաստաթուղթ։ Հայտարարությունը նախատեսում էր․
- ապօրինի զինված կազմավորումների զինաթափումը, գրավված վարչական շենքերի, փողոցների, հրապարակների և այլ հասարակական վայրերի ազատումը;
- համաներումը բողոքի մասնակիցներին և նրանց, ովքեր ազատ կարձակեն շենքերն ու այլ հասարակական վայրերը և կամովին վայր կդնեն զենքը, բացառությամբ նրանց, ովքեր մեղավոր կճանաչվեն ծանր հանցագործություններ կատարելու մեջ;
- ԵԱՀԿ հատուկ դիտորդական առաքելության գործունեությունը՝ ԱՄՆ-ի, ԵՄ-ի և Ռուսաստանի դիտորդների մասնակցությամբ իրավիճակի ապաէսկալացմանն ուղղված միջոցառումների անհապաղ իրականացմանը նպաստելու համար;
- համապարփակ, թափանցիկ և պատասխանատու սահմանադրական գործընթացի իրականացում՝ ազգային լայն երկխոսության անհապաղ մեկնարկով, որը հաշվի կառնի Ուկրաինայի բոլոր տարածաշրջանների և քաղաքական ուժերի շահերը։
Հայտարարության մեջ ընդգծվել է, որ բոլոր կողմերը պետք է ձեռնպահ մնան ցանկացած բռնի գործողություններից, ահաբեկումներից և սադրանքներից։ Հանդիպման մասնակիցները վճռականորեն դատապարտել և մերժել են ծայրահեղականության, ռասիզմի և կրոնական անհանդուրժողականության ցանկացած դրսևորում, ներառյալ հակասեմիտիզմը։
Բանակցությունների մասնակիցները․
Ռուսաստան Ռուսաստանի ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրով
ԱՄՆ ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերի
Եվրամիություն եվրոպական դիվանագիտության ղեկավար Քեթրին Էշթոն
Ուկրաինա Ուկրաինայի ԱԳ նախարարի պաշտոնակատար Անդրեյ Դեշչիցա
Հայտարարությունը, սակայն, տրամագծորեն հակառակ մեկնաբանություններն է ստացել Ուկրաինայում և Ռուսաստանում։ Այսպես, Ուկրաինայի ԱԳՆ ղեկավարի պաշտոնակատար Անդրեյ Դեշչիցան հայտարարել է, որ այդ փաստաթուղթը չի վերաբերում Եվրամայդանի ակտիվիստներին (եթե դուք ուշադիր կարդում եք այդ պայմանավորվածությունները, ապա խոսքը գնում է փողոցների, ճանապարհների և հրապարակների ազատագրման մասին, որոնք անօրինական կերպով զբաղված են բողոքողներով։ Որքան ինձ հայտնի է, Մայդանի ակտիվիստները օրինական են[2])[3], մինչդեռ Ռուսաստանի ԱԳՆ-ում նշել են, որ զինաթափման պահանջը վերաբերում է նախևառաջ Աջ սեկտորի մարտիկներին և այլ խմբավորումներին, որոնք մասնակցել են Ուկրաինայի մայրաքաղաքում փետրվարյան հեղաշրջմանը[4]։
Դոնբասում Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետության ներկայացուցիչները հայտարարության մեջ Կիևի ազդանշանն են տեսել, որպեսզի վերջինս դադարեցնի հակաահաբեկչական գործողությունը և ազատի ձերբակալված ակտիվիստներին[5]։ Արևմտյան առաջնորդները, սակայն, հասկացրել են, որ պայմանավորվածությունները պետք է կատարեն միայն ռուսական կողմը, քանի որ, նրանց կարծիքով, հենց Մոսկվայի ձեռքն է ղեկավարում Ուկրաինայի արևելքում տեղի ունեցող հուզումները։ Եվ Լոնդոնում, և Վաշինգտոնում հասկացրել են, որ ապօրինի կազմավորումների զինաթափման և վարչական շենքերի ազատագրման մասին կետը վերաբերում է միայն արևելքում ռուսամետ ակտիվիստներին։ ԱՄՆ-ի նախագահ Բարաք Օբաման Ժնևյան համաձայնագրերի կապակցությամբ հայտարարել է, որ եթե ԱՄՆ-ն ու նրա եվրոպական դաշնակիցները չտեսնեն տեղերում փաստացի իրավիճակի բարելավում, Ռուսաստանի դեմ լրացուցիչ պատժամիջոցներ կսահմանվեն[4]։
2014 թվականի մայիսի 2-ին Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը հայտարարել էր Սլավյանսկում ռազմական գործողության մեկնարկի հետ կապված Կիևի կողմից Ժնևյան համաձայնագրերի տապալման մասին[6]։ Ավելի ուշ Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար Ֆրանկ-Վալտեր Շտայնմայերը կոչ է արել վերսկսել Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև ուղիղ բանակցությունները հակամարտության կարգավորման համար՝ ընդունելով Ժնևյան բանակցությունների երկրորդ փուլի անցկացման անհրաժեշտությունը այն բանից հետո, երբ առաջին փուլը դրական արդյունքներ չբերեց[7]։
Հետագայում հակամարտության լուծման որոնումը դիվանագիտական մեթոդներով շարունակվել է Գերմանիայի, Ֆրանսիայի, Ուկրաինայի և Ռուսաստանի բարձրաստիճան ներկայացուցիչների նորմանդական քառյակի ձևաչափով, ինչպես նաև Ուկրաինայի հարցով եռակողմ կոնտակտային խմբի ձևաչափով, որոնց արդյունքը, մասնավորապես, դարձել է 2014 թվականի սեպտեմբերի 5-ի Մինսկի համաձայնագիրը և ոչ երկար հարաբերական հրադադարը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Женевское заявление от 17 апреля 2014 года
- ↑ Женевская договоренность по очистке админзданий не коснется Майдана. Андрей Дещица заявил, что люди в центре Киева находится легально | Киев | Вести
- ↑ «Власти: женевские договорённости Евромайдана не касаются». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 20-ին.
- ↑ 4,0 4,1 Конфликт интерпретаций // Взгляд, 18.04.2014
- ↑ Киев нарушает женевские соглашения
- ↑ «Кремль рассмотрел в АТО отказ Киева от женевских договоренностей». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 20-ին.
- ↑ Bloomberg: Массовые беспорядки в Украине усиливаются из-за продолжения наступательной операции : Новости УНИАН