Թամարա Տեր-Եղիազարյան
Թամարա Տեր-Եղիազարյան | |
---|---|
Ծնվել է | փետրվարի 10, 1908 |
Ծննդավայր | Բաքու, Ռուսական կայսրություն |
Մահացել է | մարտի 21, 2005 (97 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
Գերեզման | Կունցևսկոե գերեզմանատուն |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն, ԽՍՀՄ և Ռուսաստան |
Կրթություն | Պլեխանովի անվան ռուսական տնտեսագիտական համալսարան |
Մասնագիտություն | էլեկտրիկ-ինժեներ |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Երեխաներ | Անրի Վարդանով |
Թամարա Անդրեևնա Տեր-Եղիազարյան (փետրվարի 10, 1908, Բաքու, Ռուսական կայսրություն - մարտի 21, 2005, Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային էլեկտրիկ-ինժեներ, «Առափնյա տուն» թանգարանի հիմնադիր և առաջին տնօրեն (1989-1998)[3]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թամարա Տեր-Եղիազարյանը ծնվել է 1908 թվականի փետրվարի 10-ին (23) Ռուսական կայսրության Բաքվի նահանգի Բաքու քաղաքում։ 1926 թվականին ընդունվել է Մոսկվայի Գ. Վ. Պլեխանովի անվան ժողովրդական տնտեսության ինստիտուտ (ՄԺՏԻ), որն ավարտել է 1931 թվականին՝ ստանալով էլեկտրատեխնիկի որակավորում[3]։
Աշխատել է Մոսէներգոյում և ավիացիոն գործարանում։ Այնուհետև ղեկավարել է ԽՍՀՄ ավիացիոն արդյունաբերության նախարարության գլխավոր վարչությունը, եղել գլխամասային գրասենյակը պատասխանատու երկրի ավիացիոն գործարանների էլեկտրամատակարարման համար։ Բնակվել է Առափնյա տանը[3]։
Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին պարգևատրվել է Կարմիր աստղի շքանշանով[4]։ Այնուհետև ամուսնացել է Ալեքսանդր Սիդորովի (1906-1983)[5] հետ, ում հետ ապրել է մոտ քառասուն տարի։
Պատերազմից հետո Տեր-Եգիազարյանը Նադեժդա Պեշկովայի հրավերով հասարակական հիմունքներով մասնակցել է Մոսկվայում Ա. Մ. Գորկու թանգարան-բնակարանի ստեղծման աշխատանքներին։ 1950-ականներին նա մի քանի տարի ապրել է Չինաստանում, որտեղ աշխատել է իր ամուսինը։ Թոշակի է անցել 1963 թվականին։ 1989 թվականին մի խումբ էնտուզիաստների հետ տեղծել է Առափնյա տուն թանգարանը և այն ղեկավարել մինչև 1998 թվականի կեսերը[3]։
Համահեղինակների հետ նա մի քանի գրքեր է գրել հայտնի տան բնակիչների մասին[6]։ Տեր-Եղիազարյանը դարձաել է տան գրական ժառանգության հյուրասենյակի ստեղծման նախաձեռնողը և հանդիպումներ ու ստեղծագործական երեկոներ է անցկացրել «Առափնյա տան» հայտնի բնակիչների հետ։
1998 թվականի փետրվարի 23-ին՝ իր 90-ամյակի օրը, նա շնորհակալություն է ստացել Մոսկվայի քաղաքապետ Յուրի Լուժկովից[7] հասարակական գործունեության համար։ 2004 թվականին նրան շնորհվել է Մոսկվայի քաղաքային դումայի պատվոգիր։
1992 թվականին Ռուսաստանի մշակույթի նախարարության որոշմամբ հաստատությանը շնորհվել է «Ժողովրդական թանգարան» պատվավոր կոչում։ 1996 թվականին թանգարանը դրամաշնորհ է ստացել Սորոսի հիմնադրամից՝ թանգարանի նյութատեխնիկական հագեցվածությունը բարելավելու համար։ 1998 թվականի ամռանը նրա ստեղծած «Առափնյա տուն» թանգարանը ստացել է Մոսկվայի քաղաքային թանգարանի կարգավիճակ։
Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թամարա Տեր-Եղիազարյանը մահացել է 2005 թվականի մարտի 21-ին, Մոսկվայում[3]։
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ավագ եղբայր՝ Մուշեղ Անդրեասովիչ Տեր-Եղիազարյանց, հեղափոխական շարժման անդամ, խորհրդային կուսակցական աշխատող, ԽՍՀՄ Կենտգործկոմի անդամ[8]։
- Առաջին ամուսին՝ Սուրեն Վարդանով, ինստիտուտի համակուրսեցի։
- Որդի՝ Անրի Սուրենովիչ Վարդանով (1931-2019), խորհրդային և ռուս գիտնական, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, կինոգետ, հեռուստատեսային քննադատ[9]։
- Երկրորդ ամուսին՝ Ալեքսանդր Գրիգորևիչ Սիդորով (1906-1983), ԽՍՀՄ Մթերումների նախարարության գլխավոր վարչության պետ[5]։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Из истории «Дома на набережной». Подъезд № 25 / Сост. Т. Тер-Егиазарян, М. Орлова, Т. Васильева. — М.: Компания «Спутник+», 1999. — 51, [1] с., ил[8].
- Трифонов Ю. Дом на набережной: Повести и рассказы. — М.: Детская литература, 2001. — 334 с.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie1560693275/?backurl=%2Fheroes%2F%3Flast_name%3D%D0%95%D0%B3%D0%B8%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%8F%D0%BD%26first_name%3D%D0%A2%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%26middle_name%3D%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0%26data_vibitiya_period%3Don%26group%3Dall%26types%3Dpamyat_commander%3Anagrady_nagrad_doc%3Anagrady_uchet_kartoteka%3Anagrady_ubilein_kartoteka%3Apdv_kart_in%3Apdv_kart_in_inostranec%3Apamyat_voenkomat%3Apotery_vpp%3Apamyat_zsp_parts%3Akld_ran%3Akld_bolezn%3Akld_polit%3Akld_upk%3Akld_vmf%3Apotery_doneseniya_o_poteryah%3Apotery_gospitali%3Apotery_utochenie_poter%3Apotery_spiski_zahoroneniy%3Apotery_voennoplen%3Apotery_iskluchenie_iz_spiskov%3Apotery_kartoteki%3Apotery_rvk_extra%3Apotery_isp_extra%3Asame_doroga%26page%3D1%26grouppersons%3D1&&static_hash=457145d169790e3533fd423f9c0c4887v4
- ↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie1560654710/?backurl=%2Fheroes%2F%3Flast_name%3D%D0%95%D0%B3%D0%B8%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%8F%D0%BD%26first_name%3D%D0%A2%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%26middle_name%3D%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0%26data_vibitiya_period%3Don%26group%3Dall%26types%3Dpamyat_commander%3Anagrady_nagrad_doc%3Anagrady_uchet_kartoteka%3Anagrady_ubilein_kartoteka%3Apdv_kart_in%3Apdv_kart_in_inostranec%3Apamyat_voenkomat%3Apotery_vpp%3Apamyat_zsp_parts%3Akld_ran%3Akld_bolezn%3Akld_polit%3Akld_upk%3Akld_vmf%3Apotery_doneseniya_o_poteryah%3Apotery_gospitali%3Apotery_utochenie_poter%3Apotery_spiski_zahoroneniy%3Apotery_voennoplen%3Apotery_iskluchenie_iz_spiskov%3Apotery_kartoteki%3Apotery_rvk_extra%3Apotery_isp_extra%3Asame_doroga%26page%3D1%26grouppersons%3D1&&static_hash=457145d169790e3533fd423f9c0c4887v4
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 АРМЯНЕ ДОМА НА НАБЕРЕЖНОЙ
- ↑ Награда Тамары Тер-Егиазарян
- ↑ 5,0 5,1 Тер-Егиазарян Тамара Андреевна из Дома на Набережной
- ↑ Окнами на Кремль Из истории «Дома на набережной» Взлеты, интриги, трагедии в верхушке сов. элиты
- ↑ Дом на Набережной: прошлое не умирает // Аргументы и факты. 2003. 21 августа.
- ↑ 8,0 8,1 Тер-Егиазарян Тамара Андреевна(չաշխատող հղում)
- ↑ «ОТЕЧЕСТВЕННАЯ КИНОВЕДЧЕСКАЯ ПРОБЛЕМАТИКА 60-Х ГГ. ХХ В.» (ռուսերեն). Аналитика культурологии. 2011 թ․ հուլիսի 10.