Յուրի Լուժկով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յուրի Լուժկով
 
Կուսակցություն՝ ԽՄԿԿ և Միասնական Ռուսաստան
Կրթություն՝ Ռուսաստանի Գուբկինի անվան նավթագազային համալսարան
Գիտական աստիճան՝ քիմիական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, գիտնական և պետական գործիչ
Դավանանք Ռուս ուղղափառ եկեղեցի
Ծննդյան օր սեպտեմբերի 21, 1936(1936-09-21)[1][2]
Ծննդավայր Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Վախճանի օր դեկտեմբերի 10, 2019(2019-12-10)[3][4][5][…] (83 տարեկան)
Վախճանի վայր Մյունխեն, Գերմանիա
Թաղված Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Հայր Mikhail Luzhkov?
Մայր Anna Luzhkova?
Ամուսին Yelena Baturina?
 
Կայք՝ luzhkov.ru
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի շքանշան, «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» II աստիճանի շքանշան, Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար 3-րդ աստիճանի շքանշան, «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 4-րդ աստիճանի շքանշան, Արիության շքանշան, «Ռազմական ծառայությունների համար» շքանշան, Պատվո շքանշան, Լենինի շքանշան, Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան, «Ազատ Ռուսաստանի պաշտպանին» մեդալ, «Աստանա» մեդալ, «Ցելինայի 50-ամյակի» մեդալ, «Մոսկվայի 850-ամյակի հիշատակի» մեդալ, «Ի հիշատակ Սանկտ Պետերբուրգի 300-ամյակին» մեդալ, «Աշխատանքի վետերան» մեդալ, «Մարտական համագործակցության ամրապնդման համար» մեդալ, «Խոպան հողերի յուրացման համար» մեդալ, «Խոպան հողերի յուրացման համար» մեդալ, Ազգերի բարեկամության շքանշան, Ֆրանցիսկ Սկորինայի շքանշան, Ֆրանցիսկ Սկորինայի մեդալ, Order "Duslyk", Իշխան Յարոսլավ Իմաստունի 5-րդ աստիճանի շքանշան,
, ԽՍՀՄ պետական մրցանակ,
, Բևեռային աստղի շքանշան, Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան, «Դանաքեր» օրդեն, Մայրու ազգային շքանշանի ասպետ, «Վաստակների համար» բավարիական շքանշան,

Օլիմպիական շքանշան

,

Եվրոպայի ձեռքի աշխատանքի մրցանակ (2002)

, Ախմադ Քադիրովի անվան շքանշան, Ռուսաստանի Դաշնության վաստակավոր շինարար,
, Order "For Merit to Kaliningrad Oblast",

Dr. Friedrich Joseph Haass-Preis? (2001)

, Medal of Anatoly Koni, Medal for Participant in Emergency Humanitarian Operations,
, Ոսկե դիմակ,
և Order of the Tyva Republic

Յուրի Լուժկով (ռուս.՝ Ю́рий Миха́йлович Лужко́в, սեպտեմբերի 21, 1936(1936-09-21)[1][2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 10, 2019(2019-12-10)[3][4][5][…], Մյունխեն, Գերմանիա), խորհրդային և ռուս պետական ու քաղաքական գործիչ։ «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» (2016) շքանշանի բացարձակ ասպետ։ ԽՍՀՄ և Ռուսաստանի Դաշնության պետական մրցանակների դափնեկիր, ՌՍՖՍՀ վաստակավոր քիմիկոս (1986), Ռուսաստանի Դաշնության վաստակավոր շինարար (1996)։

Մոսկվայի 2-րդ քաղաքապետը 1992 թվականի հունիսի 6-ից մինչև 2010 թվականի սեպտեմբերի 28-ը։ Այդ պաշտոնը զբաղեցրել է 18 տարի։

2010 թվականի աշնանը Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևի հրամանով աշխատանքից ազատվել է Ռուսաստանի նախագահի վստահությունը կորցնելու համար։ Սակայն արդեն 2016 թվականին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Յուրի Լուժկովին պարգևատրել է Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար IV աստիճանի շքանշանով՝ ակտիվ հասարակական գործունեության համար[6][7]։ Նաև գլխավորել Է Մոսկվան 1990-1991 թվականներին՝ որպես Մոսխորհրդի գործկոմի նախագահ (մինչև Գավրիիլ Պոպովի՝ Մոսկվայի քաղաքապետ ընտրվելը)։ 9 տարվա ընթացքում (2001-2010 թվականներին) եղել է նաև Միասնական Ռուսաստան կուսակցության բարձրագույն խորհրդի համանախագահը, որից դուրս է եկել քաղաքապետի պաշտոնից հրաժարականից անմիջապես հետո։

Խորհրդային ժամանակաշրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1936 թվականի սեպտեմբերի 21-ին Մոսկվայում՝ աշխատավորի ընտանիքում[8]։ Հայրը՝ Միխայիլ Անդրեևիչ Լուժկովը (1902-1975), ծնվել է Մոլոդոյ Տուդ գյուղում (այժմ՝ Տվերի մարզի Օլենինսկի շրջան) (այլ տվյալներով՝ Կալինինսկի շրջանի Մոլոդոտուդսկի մարզի Մեծ Խմելովկա գյուղում), 1928 թվականին տեղափոխվել է Մոսկվա և աշխատանքի անցել նավթաբազայում։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից։ 1941 թվականին Մոսկվայի Կիրովի շրջանային զինկոմիսարիատի կողմից զորակոչվել է Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ։ 1942 թվականի մարտի 16-ին ծանր վիրավորվել է։ Գերի է ընկել։ Երկրորդ անգամ կանչվել է ԲԳԿԲ 1944 թվականին՝ Օդեսայի Անանևսկի զինկոմիսարիատի կողմից։ 1945 թվականին կռվել է ուկրաինական 3-րդ ճակատի 299-րդ հրաձգային դիվիզիայի 960-րդ հրաձգային գնդում։  Պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» 2 մեդալով[9][10]։ Մայրը՝ Աննա Պետրովնան (Սիրոպյատովա, 1912-1994), ծնվել է Ուֆիմայի նահանգի Բիրգոյի նահանգի Կալեգինո գյուղում (այժմ՝ Բաշկորտոստանի Կալտասինսկի շրջանի գյուղ), աշխատել է բանվորների գործարանում։ Մանկությունը և պատանեկությունն Յուրի Միխայլովիչը անցկացրել է Կոնոտոպ քաղաքում՝ տատիկի մոտ, ավարտելով յոթնամյա կրթությունը, վերադարձել է Մոսկվա[8]։

Վերջին երեք տարիները (8-10 դասարաններ) Յուրի Լուժկովը սովորել է  № 1259 դպրոցում (այն ժամանակ՝ № 529)[8]։ 1953 թվականին ավարտել է դպրոցը։ 1954 թվականին աշխատել է Ղազախստանի առաջին ուսանողական ջոկատում[8][11] (Ալեքսանդր Վլադիսլավլևի հետ միասին)։ Ավարտել է Գուբկինի անվան նավթաքիմիական և գազային արդյունաբերության ինստիտուտը[8][11]։ Լուժկովի ինստիտուտում ուսանելու ժամանակ ակտիվորեն վարում էր կոմերիտական աշխատանք, կազմակերպում հասարակական միջոցառումներ[8]։

1958-1963 թվականներին աշխատել է պլաստմասսայի գիտահետազոտական ինստիտուտում[8] որպես կրտսեր գիտաշխատող, խմբի ղեկավար, տեխնոլոգիական գործընթացների ավտոմատացման լաբորատորիայի վարիչի տեղակալ[11]։

1964-ից մինչև 1971 թվականը՝ քիմիայի պետական կոմիտեի վարչության ավտոմատացման բաժնի պետ, 1971 թվականից մինչև 1974 թվականը՝ ԽՍՀՄ քիմիական արդյունաբերության նախարարության կառավարման ավտոմատացված համակարգերի բաժնի պետ[8][11]։

1974 թվականին Լուժկովը նշանակվել է Ավտոմատացման փորձարարական-կոնստրուկտորական բյուրոյի տնօրեն[8][11]։ 1980 թվականից՝ Քիմավտոմատիկա գիտաարտադրական միավորման տնօրեն[11], որի մեջ մտնում էր նաև Մոսկվայի Ավտոմատացման փորձարարական-կոնստրուկտորական բյուրոն, որը գլխավորում էր նախկինում[12]։ 1986 թվականից՝ ԽՍՀՄ քիմիական արդյունաբերության նախարարության գիտության և տեխնիկայի վարչության պետ[8][11]։

1968 թվականից ԽՄԿԿ անդամ մինչև 1991 թվականի օգոստոսին նրա արգելումը։ 1975 թվականին ընտրվել է Մոսկվայի Բաբուշկինի շրջանային խորհրդի պատգամավոր, 1977 թվականից մինչև 1990 թվականը՝ Մոսկվայի Ժողովրդական պատգամավորների քաղաքային խորհրդի (Մոսսովետի) պ պատգամավոր։ Եղել Է ՌԽՖՍՀ Գերագույն Խորհրդի պատգամավոր (1987-1990 թվականներին)[8][11]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 Юрий Лужков скончался в МюнхенеREN TV, 2019.
  4. 4,0 4,1 4,2 Iouri Loujkov, ancien maire de Moscou, est mort (ֆր.) // Le Monde / J. FenoglioParis: Société éditrice du Monde, 2019. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694
  5. 5,0 5,1 5,2 Yuri Luzhkov, transformative Moscow mayor, dies at 83 // The Washington Post / S. BuzbeeWashington: Fred Ryan, 1877. — ISSN 0190-8286; 2641-9599
  6. «Лужков получил из рук Путина орден и объявил об окончании опалы». NEWSru.com. 2016 թ․ սեպտեմբերի 22. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 15-ին.
  7. «Путин наградил Лужкова орденом "За заслуги перед Отечеством" IV степени». ТАСС. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 15-ին.
  8. 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 «Лужков Юрий Михайлович». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 10-ին. // Вести.ру, 16 июля 2009
  9. «Память народа :: Документ о награде :: Лужков Михаил Андреевич, Медаль «За боевые заслуги»». pamyat-naroda.ru. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  10. «Память народа :: Документ о награде :: Лужков Михаил Андреевич, Медаль «За боевые заслуги»». pamyat-naroda.ru. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 Биография Юрия Лужкова: история конфликтов Արխիվացված 2016-09-27 Wayback Machine. — Тема дня, 22.12.2000
  12. «Официальная биография Ю. М. Лужкова на сайте bfs.ru». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.