Ընկած մարտիկների հրապարակ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ընկած մարտիկների հրապարակ
Երկիր Ռուսաստան
ՏեղագրությունԿենտրոնական շրջան
Նախկին անվանումներԱլեքսանդրյան հրապարակ
Ստեղծում1945
Ժառանգության կարգավիճակՌուսաստանի մարզային նշանակության մշակութային ժառանգության օբյեկտ
Քարտեզ
Քարտեզ

Ընկած մարտիկների հրապարակ (ռուս.՝ Площадь Павших борцов), Վոլգոգրադի կենտրոնական հրապարակը, որը ձևավորվել է նախկին Ալեքսանդրյան հրապարակի տեղում։ Հրապարակի մի մասը զբաղեցնում է կուրակը, որը վերածվում է հերոսների ծառուղու։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մշակութային ժառանգության օբյեկտի սահմանները

Ընկած մարտիկների հրապարակի պատմությունն սկսվում է Ալեքսանդրյան հրապարակից, որը ձևավորվել է ամրոցի պատերի տակ որպես շուկա։ Հետագայում հայտնվել են վաճառականների խանութներ, խանութաշարեր, գինետներ և պանդոկներ։

1888 թվականին առաջ քաշվեց Ալեքսանդր Նևսկու տաճարի կառուցումը՝ երկաթուղային վթարի ժամանակ ցարական ընտանիքի փրկության համար։ 1910 թվականին հրապարակում բացվել է Գոգոլի հուշարձանը, որը 1930-ական թվականներին տեղափոխվել է Կոմսոմոլի այգի։ Բացի այդ, 1915 թվականին վաճառական Ալեքսանդր Ռեպնիկովի միջոցներով կառուցվել է Գիտության և արվեստի տունը (ավելի ուշ` Վոլգոգրադի պետական նոր փորձառական թատրոն)[1]։

1917 թվականի մարտի 5-ին Ալեքսանդրյան հրապարակում տեղական կայազորի զինվորները ողջունեցին ինքնավարության տապալումը։ Հոկտեմբերի 22-ին հրապարակում տեղի ունեցավ մեծ ցույց։

1919 թվականին Ցարիցինը գրավեցին Պյոտր Վրանգելի զորքերը։ 1920 թվականի փետրվարի 8-ին հրապարակում թաղվեցին նկուղներում և ջրհորներում հայտնաբերված 55 անձիք, իսկ փետրվարի 9-ին Ալեքսանդրովյան հրապարակի իրադարձությունների հիշատակին հրապարակը վերանվանվեց Ընկած մարտիկների հրապարակ։ Եղբայրական գերեզմանի վրա տեղադրվել է ոչ մեծ հուշարձան, որը փոխարինվել է Հոկտեմբերյան սոցիալիստական հեղափոխության 40-ամյակի գրանիտե հուշարձանով։

Ստալինգրադի ճակատամարտի ժամանակ հրապարակը եղել է կատաղի մարտերի վայր։ 1942 թվականի սեպտեմբերի 15-ից մինչև սեպտեմբերի 27-ը այնտեղ պաշտպանվեցին 62-րդ բանակի 13-րդ գվարդիայի մարտիկները։ 1943 թվականի հունվարի 31-ին հանրախանութի նկուղում գերի է պահվել գերմանական 6-րդ բանակի հրամանատար, մարշալ Ֆրիդրիխ Պաուլյուսը, իր շտաբի հետ միասին, իսկ փետրվարի 4-ին հրապարակում կայացել է ցույց՝ ի պատիվ Ստալինգրադի ճակատամարտի ավարտի։ Ավելի ուշ, Ցարիցինի պաշտպանների գերեզմանի մոտ թաղվել են նաև Ստալինգրադի մարտերում զոհված խորհրդային զինվորները[2]։

1963 թվականի փետրվարի 1-ին Ընկած մարտիկների հրապարակում վառվել է Հավերժական կրակը՝ ի հիշատակ քաղաքի պաշտպանների։

Ընկած մարտիկների հրապարակի և հերոսների ծառուղու մի մասը մշակութային ժառանգության օբյեկտ է՝ «1943 թվականի հունվարի 31-ին Դոնի ռազմաճակատի զորքերը գեներալ-գնդապետ Կոնստանտին Կոնստանտինովիչ Ռոկոսովսկու հրամանատարությամբ Ստալինգրադի շրջակայքում ջախջախել են նացիստական Գերմանիայի զորքերին և բարձրացրել են Հաղթանակի Կարմիր դրոշը»։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրապարակի համայնապատկերը։ Ձախից աջ՝ Գլխավոր փոստային գրասենյակ, «Ինտուրիստ» հյուրանոց և հանրախանութ, «Վոլգոգրադ» հյուրանոց, բնակելի շենք, Նոր փորձարարական թատրոն
Հրապարակի համայնապատկերը։ Ձախից աջ՝ Գլխավոր փոստային գրասենյակ, «Ինտուրիստ» հյուրանոց և հանրախանութ, «Վոլգոգրադ» հյուրանոց, բնակելի շենք, Նոր փորձարարական թատրոն


Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • В. И. Атопов, В. Е. Масляев, А. Ф. Липявкин. "Волгоград". - "Стройиздат", 1985.
  • Н. Т. Морозова, Н. Д. Монахова. "Путеводитель по Волгограду". - Ниж.-Волж. кн. изд-во, 1980. (недоступная ссылка)
  • Т. Н. Науменко, И. М. Логинов, Л. Н. Меринова. «Путеводитель по историческим местам города». - "Советская Россия", 1973.
  • «Памятники и памятные места Волгограда». - "Универсал", 1991.
  • С.А. Аргасцева, Л.В. Гуренко. «Свод историко-архитектурного наследия Царицына-Сталинграда-Волгограда. (1589-2004гг.)». - Панорама, 2004.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. С.А. Аргасцева, Л.В. Гуренко «Свод историко-архитектурного наследия Царицына-Сталинграда-Волгограда. (1589-2004гг.)». — Панорама, 2004. — С. 58.
  2. Т. Н. Науменко, И. М. Логинов, Л. Н. Меринова «Путеводитель по историческим местам города». — "Советская Россия", 1973. — С. 57-64.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]