Էլ Կազովսկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էլ Կազովսկի
հունգ.՝ El Kazovszkij
Ի ծնեռուս.՝ Елена Ефимовна Казовская և հունգ.՝ Jelena Jefimovna Kazovszkaja
Ծնվել էհուլիսի 13, 1948(1948-07-13)[1][2]
ԾննդավայրԼենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էհուլիսի 21, 2008(2008-07-21)[3][4][2] (60 տարեկան)
Մահվան վայրԲուդապեշտ, Հունգարիա
Քաղաքացիություն Հունգարիա
ԿրթությունՀունգարիայի գեղարվեստի համալսարան (1977)
Մասնագիտությունարվեստագետ, նկարիչ, performance artist, բանաստեղծ և գծանկարիչ
ԹեմաներՀունգարական գրականություն[5] և Կերպարվեստ[5]
Պարգևներ
 Kazovsky El Վիքիպահեստում

Էլ Կազովսկի (հունգ.՝ El Kazovszkij, ծննդյան անունը՝ Ելենա Կազովսկայա, հուլիսի 13, 1948(1948-07-13)[1][2], Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հուլիսի 21, 2008(2008-07-21)[3][4][2], Բուդապեշտ, Հունգարիա), հունգարացի նկարիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլ Կազովսկին ծնվել է Ելենա Կազովսկայա անունով Լենինգրադում, արվեստաբան Իրինա Պուտոլովայի և ֆիզիկոս և էլեկտրաինժեներ, չինական ճենապակու հայտնի կոլեկցիոներ Եֆիմ Յակովլևիչ Կազովսկու ընտանիքում։ 1951 և 1964 թվականներին ծնողների ամուսնալուծությունից հետո Ելենան ապրել է տատիկի և պապիկի հետ Ուրալում՝ Նիժնի Տագիլում։ 1955 թվականին մայրն ամուսնացել է հունգարացի ճարտարապետ Լուի Շկոդայի (Skoda) հետ[6], և Կազովսկիների ընտանիքը տեղափոխվել է Հունգարիա։ 1977 թվականին Ելենա Կազովսկայան ավարտել է Բուդապեշտի գեղարվեստի ակադեմիան՝ ստանալով գեղանկարչի որակավորում։ Ելենա Կազովսկայայի ուսուցիչներն են եղել Դերդ Կադարը (György Kádár) և Իգնատի Կոկաշը (Ignác Kokas)։ 1976 թվականից նա աշխատել է երիտասարդ նկարիչների արվեստանոցում և Հունգարիայի գեղարվեստի հիմնադրամում։

Ты рождена из суеверий,
Из расточительных побед,
В тебя захлопывают двери,
Ни выхода, ни входа нет.

Ни выхода, ни входа в память,
Пожарище. Журчит вода
Под обгоревшими годами
И не остудит никогда.

В наш век следы сжигать положено,
Обременительный костер,
Вода моя, моя наложница,
Тобой все горы я растёр.
Ելենա Կազովսկայա

Ելենա Կազովսկայան ընտրել է Էլ Կազովսկի արական կեղծանունը, անընդհատ տղամարդկանց զգեստներ է հագել, ինչպես Զինաիդա Գիպիուսը կամ հեծելազորի աղջիկ Նադեժդա Դուրովան, և գրել է արական Էլ[7] անունով։ 1978 թվականին դարձել է Հունգարիայի կերպարվեստի և կիրառական արվեստի ասոցիացիայի անդամ։ Հունգարիայում նկարիչ Էլը պատկանել է հունգարացի ամենանշանավոր ժամանակակից նկարիչներին։ Մասնակցել է բազմաթիվ անհատական ​​և խմբակային ցուցահանդեսների Հունգարիայում և արտերկրում (Ամստերդամ, Նյու Յորք, Փարիզ, Բեռլին, Հռոմ և Սանկտ Պետերբուրգ)։

Մահացել է 2008 թվականի հուլիսի 21-ին, Բուդապեշտում։ Նրան թաղել են Բուդապեշտում՝ Ֆարկաշրետի գերեզմանատանը։

Արվեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլի արվեստը չի բաժանվում ժամանակաշրջանների՝ նրա բոլոր նկարներն արտահայտիչ են։ Իր ողջ կյանքում ստեղծել է առասպելներ, ինչպես իր նկարներում, որոնք նրան դարձրել են ինչպես Հունգարիայի գեղարվեստական ​​կյանքի, այնպես էլ իր ճակատագրի գլխավոր դեմքերից մեկը։ Նկարչուհին նկարել է Գրալի գավաթը, դիցաբանական կերպարներ և այլն։ Իր ստեղծագործություններն անվանել է համայնապատկերներ։

Բացի նկարներից, ստեղծել է դիզայներական առարկաներ, պերֆորմանսներ, ինստալացիաներ, մոմե քանդակներ, զգեստների ձևավորում և գրել բանասեղծություններ։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կազովսկու գերեզմանը Բուդապեշտում
  • Գյուլա Derkovits-ի կրթաթոշակ, 1980
  • Միխայ Մունկաչիի մրցանակ, 1989
  • Կոշուտի մրցանակ, 2002

Ցուցահանդեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլ Կազովսկին մասնակցել է խմբային և անհատական ​​ցուցահանդեսների։

Անհատական ​​ցուցահանդեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Պետական ​​ռուսական թանգարան - Մարմարե պալատ, Սանկտ Պետերբուրգ, 2005

Խմբային ցուցահանդեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Várfok պատկերասրահ, Բուդապեշտ, 2008,
  • Հունգարական արվեստ. Danubiana Meulensteen գեղարվեստի թանգարան, Բրատիսլավա, 2007,
  • Re: embrandt — Contemporary Hungarian Artists Respond: Բուդապեշտի Կերպարվեստի թանգարան, Բուդապեշտ, 2006,
  • Ընդհանուր տարածություն. Էռնստի թանգարան, Բուդապեշտ, Բուդապեշտ, 2006 թ.
  • «Սև և սպիտակ» - գրաֆիկական արվեստի ցուցահանդես (In Black and White — Graphic Art exhibition). Műcsarnok։ Ինդոնեզիայի դեսպանություն / Կունստհալլե Բուդապեշտ, 2001,
  • Millennial serie of exhibitions in the Mucsarnok. Mucsarnok Kunsthalle, Բուդապեշտ, 2000։

Հավաքածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վարպետի աշխատանքները գտնվում են հետևյալ պատկերասրահներում և հավաքածուներում՝

  • Հունգարիայի ազգային պատկերասրահ (Magyar Nemzeti Galéria), Բուդապեշտ, Հունգարիա
  • Լյուդվիգի թանգարան - Ժամանակակից արվեստի թանգարան, Բուդապեշտ, Հունգարիա
  • Ժամանակակից արվեստի Dunaújváros ինստիտուտ, Հունգարիա
  • Արվեստի թանգարան Վտ Լոձ, Լոձ, Լեհաստան[8]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 RKDartists (նիդերլ.)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  3. 3,0 3,1 3,2 http://www.index.hu/kultur/klassz/elkazovszkij/
  4. 4,0 4,1 4,2 RKDartists (նիդերլ.)
  5. 5,0 5,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  6. «…..И ТЕМНОТА СОПРОТИВЛЕНИЯ». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 30-ին.
  7. Váradi Júlia (2005 թ․ փետրվարի 3). «Csillapíthatatlan kíváncsiság». Magyar Narancs. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
  8. El Kazovsky at artifacts.net

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Эль Казовский. Книга Джана. М.: Три квадрата, 2011. — 348 с.
  • Forgacs, Eva: El Kazovszkij (монография, 1996)
  • Uhl, Gabriella: El Kazovszkij kegyetlen testszínháza (album, 2008)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլ Կազովսկի» հոդվածին։