Էդուարդ Բրենցենս

Էդուարդ Բրենցենս լատիշ․՝ Eduards Brencēns
Ծնվել է	հուլիսի 2, 1885(1885-07-02)
Ծննդավայր	Ռիգայի շրջան, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	ապրիլի 17, 1929(1929-04-17) (43 տարեկան)
Մահվան վայր	Ռիգա, Interwar Latvia
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  Լատվիա
Կրթություն	Սանկտ Պետերբուրգի Շտիգլիցի անվան գեղարվեստաարդյունաբերական ակադեմիա
Մասնագիտություն	նկարիչ
Ժանր	Վիտրաժ
Eduards Brencēns Վիքիպահեստում

Էդուարդ Բրենցենս (լատիշ․՝ Eduards Brencēns, հուլիսի 2, 1885(1885-07-02), Ռիգայի շրջան, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - ապրիլի 17, 1929(1929-04-17), Ռիգա, Interwar Latvia), լատվիացի նկարիչ, գրաֆիկ, թատերական նկարիչ, պատկերազարդող, դիզայներ։ Լատվիայի մասնագիտական բեմանկարչության հիմնադիրներից։

Կենսագրություն

Էդուարդ Բրենցենսը ծնվել է գյուղացու ընտանիքում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո 1902 -1909 թվականներին (ընդհատումներով) Պետերբուրգի տեխնիկական նկարչության կենտրոնական դպրոցում (այժմ` Սանկտ Պետերբուրգի Շտիգլիցի անվան գեղարվեստաարդյունաբերական ակադեմիա) ուսանել է ապակու վիտրաժների աշխատանք։ Ուսումն ավարտելուց հետո զարմիկի Կարլիս Բրենցենսի մոտ երկու տարի ուսումնասիրել է վիտրաժների արվեստ և ապակու գեղանկարչություն։ Այնուհետև վերադարձել է Լատվիա։ Սիրողական թատրոններում աշխատել է որպես դերասան և նկարիչ-բեմադրիչ։

Մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին։ 1915 թվականին զորակոչվել է ռուսական բանակ, մասնակցել է մարտական գործողությունների, 1917 թվականին Գալիցիայում ծանր վիրավորում է ստացել։ Առողջանալուց հետո զբաղվել է գեղանկարչությամբ, սկսել է աշխատել Վալմիերայի սիրողական լատիշական դրամատիկական թատրոնում։ 1918-1919 թվականներին ակտիվորեն մասնակցել է Վալմիերա քաղաքի մշակութային կյանքին, աշխատել է ուսուցիչ (մինչև 1921 թվականը), դասախոսություններ է կարդացել կերպարվեստի վերաբերյալ, կազմակերպել է ցուցահանդեսներ, աշխատել է իր կողմից ստեղծված նկարիչների և գրողների միությունում։ 1918 թվականին հիմնել է «Baltā vārna» («Սպիտակ ագռավ») նկարիչների միությունը։

1921 թվականին տեղափոխվել է Ռիգա, որտեղ աշխատել է նկարչության դպրոցական ուսուցիչ։ Բրենցենսը եղել է Անկախ նկարիչների միության անդամ (1920 թվականից), մասնակցել է «Սադարբս» գեղարվեստական ընկերության ցուցահանդեսներին։ Կյանքի վերջին տարիներին ապրել և դասավանդել է Մադոնա և Ցեսվայն քաղաքներում։

Էդուարդ Բրենցենսը հեղինակ է բնանկարների, դիմանկարների, առասպելական և պատմական կոմպոզիցիաների և գրքային նկարազարդումների։ Մեծ ներդրում ունի լատիշական սցենագրության զարգացման բնագավառում։ Բրենցենսի կտավներին և նկարազարդումներին (մասնավորապես, «1905 թվականին») բնորոշ է դրամատիկական սիմվոլիկան և կերպարների արտահայտչականությունը։

Մահ

Մահացել է Ռիգայում, որտեղ էլ թաղված է։

Պատկերասրահ

• 

  «Ճանապարհ», 1927

• 

  «Կախարդված քույրերը» հեքիաթի նկարազարդում

• 

Գրականություն

• Ilustrēts žurnāls - Rīga, 1926 - Nr. 4.
• Māksla un arhitektūra biogrāfijās. Atb. red. A. Vilsons - Rīga, 1995 - 1. sēj.
• Siliņš J. Latvijas māksla 1915-1940 - Stokholma, 1988 - 1. sēj.

Արտաքին հղումներ

• «Անտոնիա» դասական արվեստի պատկերասրահ, Էդուարդ Բրենցենս