Բոստոնի մարաթոն

մարզական կրկնվող իրադարձություն
Ենթակատեգորիա	Մարաթոնյան վազք
Ստեղծում	1897
Մրցույթի դաս	տղամարդկանց մարաթոն, կանանց մարաթոն
Մարզաձև	Մարաթոնյան վազք
Երկիր	Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ
Վայր	Մեծ Բոստոն
Միջոցառման պարբերություն	1 տարի
Կազմակերպիչ	Boston Athletic Association
Մրցատարածություն	42,195 կիլոմետր
Պաշտոնական կայք	link

Բոստոնի մարաթոն (անգլ.՝ Boston Marathon), աշխարհի ամենահին և ամենահեղինակավոր մարաթոնյան վազքերից մեկը, որն ամեն տարի անցկացվողներից ամենահինն է։ Միջազգային մարաթոնների և վազքարշավների ասոցիացիայի և, միաժամանակ, World Marathon Majors լիգայի անդամ^[1]։

Մարաթոնում համաշխարհային ռեկորդներ չեն արձանագրվում, քանի որ վազքատարածությունում բարձրությունների տարբերությունը չի համապատասխանում Աթլետիկայի միջազգային ֆեդերացիայի պահանջներին։ 2013 թվականին այն եղել է 136,29 մ՝ առավելագույն թույլատրելի 42 մ-ի փոխարեն։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին մարաթոնը Բոստոնում անցկացվել է 1897 թվականին՝ Հայրենասերի օրը։ Այն կազմակերպել է Բոստոնի մարզական ասոցիացիայի անդամ և օլիմպիական մենեջեր Ջոն Գրեհեմը։ Առաջին մրցավազքում մեկնարկել են 15 վազորդներ, սակայն միայն 10-ն են հասել եզրագծին։ Այդ ժամանակվանից ապրիլի երրորդ երկուշաբթի օրը անցկացվում են 42 կմ 195 մ մրցավազքեր, որոնք ժամանակի ընթացքում դարձել են աշխարհի ամենահեղինակավորներից մեկը։

1967 թվականին Քեթրին Շվիցերը դարձել է առաջին կինը, ով մասնակցել է մարաթոնին^[2]։ 1971 թվականին Սիրողական աթլետիկայի միությունը բոլոր կանանց թույլ է տվել մասնակցել մրցումներին։ 1975 թվականին անվասայլակով հաշմանդամներն առաջին անգամ մասնակցել են մարաթոնին։

Վերջին տասնամյակներում, բացի հիմնական վազքատարածությունից, անցկացվում են այլ մրցարշավներ՝ կիսամարաթոն, 5 կմ վազք, մանկական մարաթոն^[3]։ Եղանակը մրցավազքի ժամանակ կարող է լինել բացարձակապես ցանկացած, քանի որ ապրիլի եղանակը Նոր Անգլիայի ափին անկանխատեսելի է։

Միայն 112-րդ մրցավազքում մեկնարկային գծի և վերջնագծի մոտ տեղադրվել է գովազդ^[4]։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում մասնակիցների թիվը գերազանցել է 20000 վազորդը։ 1996 թվականին հարյուրերորդ մարաթոնի մեկնարկին մասնակցել է ավելի քան 38 հազար մասնակից։ Հանդիսականների թիվը գերազանցել է 500 հազարը՝ Բոստոնի մարաթոնը դարձնելով Նոր Անգլիայի ամենամեծ հասարակական իրադարձությունը^[5]։ 2020 թվականին Բոստոնի մարաթոնը նախ տեղափոխվել է սեպտեմբերի 14, այնուհետև չեղարկվել է կորոնավիրուսային համաճարակի պատճառով։

Մարաթոնի ամենադժվար մասը Կոտրած սրտի բլուրն է (անգլ.՝ Heartbreak Hill)։

Մահվան դեպքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնի են մահվան դեպքեր. օրինակ՝ 2002 թվականին 28-ամյա Սինտիա Լուսերոն մայրուղու վրա կորցրել է գիտակցությունը և մահացել^[6]։

2013 թվականի ահաբեկչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թվականի ապրիլի 15-ին Բոստոնի մարաթոնի վերջնագծին տեղի է ունեցել երկու պայթյուն։ Երեք մարդ զոհվել է, 282-ը՝ վիրավորվել^[7]։

2013 թվականի մայիսի 25-ին ավելի քան երկու հազար մարդ վազել է մարաթոնի վերջին մղոնը՝ այդպիսով ավարտելով ահաբեկչական հարձակման պատճառով ընդհատված մարաթոնը^[8]։

2014 թվականին, ահաբեկչության տարելիցի օրը, պայթյունից տուժած մարզիկները խորհրդանշական մասնակցություն են ունեցել մարաթոնին։ Վազորդուհի Սելեստ Քորքորանը, որը կորցրել էր երկու ոտքերը, եզրագիծը հատել է պրոթեզներով։