Բերանային ամեոբա
Բերանային ամեոբա (լատին․՝ Entamoeba gingivalis), միաբջիջ նախակենդանիների թագավորության ներկայացուցիչ (Protozoa), որը հանդիպում է կարիեսով հիվանդ ատամներում՝ առողջ մարդկանց ավելի քան 25 %-ի մոտ։
Այն չի առաջացնում ախտածին ազդեցություն (կոմենսալ ձև է), չնայած հայտնաբերվում է պարօդոնտոզի, հայմորիտի և օստեոմիելիտի դեպքում։ Որոշ հեղինակներ բերանային ամեոբան համարում են պարոդոնտալ հիվանդության հարուցիչ։
Տեղայնացված է ատամնալնդերում, սպիտակ ատամնափառում և քմային նշագեղձերի կրիպտաներում։
Գոյություն ունի միայն տրոֆոզոիտի ձևով (վեգետատիվ ձև)։ Չափերը տատանվում է 6-ից 60 մկմ։ Սնվում է բակտերիաներով։ Ցիտոպլազման հստակ բաժանված է երկու շերտի, որտեղ մարսողության տարբեր փուլերում կարելի է տեսնել ֆագոցիտոզված մանրէներ։ Լնդերից արյունահոսելիս բերանի ամեոբան կարող է նաև կլանել էրիթրոցիտներ։ Այն երբեք չի կլանում լիմֆոցիտները, ինչը համարվում է դիֆերենցիալ տարբերություն դիզենթերայի ամեոբայից Entamoeba histolytica։ Ցիստ չի առաջացնում։ Շարժումը դանդաղ է, կեղծ ոտիկները՝ լայն։
Այն հաճախ արտազատվում է լնդերի գրպաններից՝ պարոդոնտիտի բորբոքային-դիստրոֆիկ տեսքով[1]։
Փոխանցման ուղին՝ բերանային։ Փոխանցման եղանակը՝ կոնտակտային։ Վարակը տեղի է ունենում կեղտոտ ջրի, ոչ լվացած բանջարեղենի և մրգերի հետ։
Ախտորոշումը՝ կարիոզ ատամների և խորխի արտադրուկում տրոֆոզոիտների հայտնաբերում։
Կանխարգելումը՝ ներառում է բերանի խոռոչի հիգիենայի պահպանումը, եռացած ջուրը, մրգերն ու բանջարեղենը ուտելուց առաջ լվանալը։
Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Новикова В. П., Шабалов A. M. Состояние полости рта у пациентов с гастроэзофагеальной рефлюксной болезнью (ГЭРБ) // Гастроэнтерология Санкт-Петербурга. – 2009. – № 1. – с. 25–28.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բժշկական մանրէաբանություն / Վ. Ի. Պոկրովսկին, Օ. Կ. Պոզդեև։ - Մոսկվա։ Բժշկություն, 1999։
- Ա. Ա. Սլյուսարև, Ս. Վ. Ժուկովա։ Կենսաբանություն. - Կիև։ Վիշչա դպրոց, 1987։