Jump to content

Անտեսանելի աշխատանք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անտեսանելի աշխատանք
հասկացություն Խմբագրել Wikidata
Նշանակալի անձԱռլեն Կապլան Դենիելս Խմբագրել Wikidata
Հիմնական թեմաunpaid work, care work, precarious work, Կանանց աշխատանք Խմբագրել Wikidata
Հետազոտվում էտնտեսագիտություն, հասարակագիտություն, Ֆեմինիզմ, feminist economics Խմբագրել Wikidata

Անտեսանելի աշխատանք, փիլիսոփայական, սոցիոլոգիական և տնտեսական հայեցակարգ է, որը կիրառվում է անտեսանելի, չգնահատված կամ թերագնահատված աշխատանքի վերաբերյալ, որը հաճախ համարվում է որպես ոչ կարևոր՝ չնայած աշխատանքում, ընտանիքներում, թիմերում և կազմակերպություններում նրա էական դերին[1]: Տերմինը ստեղծել է Առլեն Կապլան Դենիելսը 1980-ականներին[2][3]։

Տերմինը կիրառվել է ակադեմիկոսների[4], գիտնականների[5], թարգմանիչների[6], սպասարկող անձնակազմի[7], քարտուղարների[8] և տնային տնտեսուհիների[9] վերաբերյալ, որոնք իրենց վրա են վերցնում անտեսանելի աշխատանքի մեծ մասը՝ մաքրման, պլանավորման և կազմակերպչական աշխատանքը[9][10]։ Նույնիսկ երբ կանայք հավասարապես զբաղված են, նրանք դեռևս պատասխանատու են անտեսանելի աշխատանքի մեծ մասի համար, ներառյալ ճանաչողական աշխատանքը[11][12]։

Անտեսանելի աշխատանքը ազդում է այն կատարողների մտավոր, ֆիզիկական և հոգեբանական բարեկեցության վրա[13], և արտացոլում է ուժի շարունակական դինամիկան և գենդերային անհավասարակշռությունը նրանց միջև, ում աշխատանքը «հաշվվում է» և նրանց, ում աշխատանքը մնում է «անտեսանելի»[14][15]։ Անտեսանելի աշխատուժը նույնպես անհամաչափորեն ընկնում է մարգինալացված խմբերի վրա՝ որպես ռասայի կամ ինքնության այլ հատկանիշների գործոն[16][17][18], այնքանով, որքանով այն անվանվել է «մշակութային հարկում»[19]։

Անտեսանելի աշխատանքին դիմակայելու ռազմավարությունները ներառում են ճանաչումը և տեսանելիության բարձրացումը, առաջադրանքների ավելի հավասար բաշխումը, նման աշխատանքը ճանաչող կամ նվազեցնող քաղաքականության իրականացումը, գենդերային և ռասայական տարբեր դերերի մարտահրավեր նետելը և չվճարվող աշխատանքին տնտեսական արժեք հատկացնելը[20][21][22][23]։

Հայեցակարգը շարունակում է ազդել հանրային դիսկուրսի վրա գրքերի և ֆիլմերի միջոցով[24]: Տեխնոլոգիան չի կրճատել անտեսանելի աշխատուժը, չնայած այն ակնկալիքներին կամ խոստումներին, որ դա կլինի[25]:

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Anderson, Emily Hodgson (2022-04-16). «Invisible Labor, Invisible Hands». Los Angeles Review of Books. Վերցված է 2024-09-20-ին.
  2. ↑ Hatton, Erin (April 2017). «Mechanisms of invisibility: rethinking the concept of invisible work». Work, Employment and Society (անգլերեն). 31 (2): 336–351. doi:10.1177/0950017016674894. ISSN 0950-0170.
  3. ↑ Daniels, Arlene Kaplan (December 1987). «Invisible Work». Social Problems. 34 (5): 403–415. doi:10.2307/800538.
  4. ↑ Gordon, Hava Rachel; Willink, Kate; Hunter, Keeley (June 2024). «Invisible labor and the associate professor: Identity and workload inequity». Journal of Diversity in Higher Education (անգլերեն). 17 (3): 285–296. doi:10.1037/dhe0000414. ISSN 1938-8934.
  5. ↑ Bangham, Jenny; Chacko, Xan; Kaplan, Judith, eds. (2022). Invisible labour in modern science. Global epistemics. Lanham Boulder New York London: Rowman & Littlefield. ISBN 978-1-5381-5995-8.
  6. ↑ Kunreuther, Laura; Rao, Sonya (2023-10-23). «The Invisible Labor and Ethics of Interpreting». Annual Review of Anthropology (անգլերեն). 52 (1): 239–256. doi:10.1146/annurev-anthro-052721-091752. ISSN 0084-6570.
  7. ↑ Crain, Marion G.; Poster, Winifred Rebecca; Cherry, Miriam A. (2016). Invisible labor: hidden work in the contemporary world. Oakland (Calif.): University of California press. ISBN 978-0-520-28640-5.
  8. ↑ Wichroski, Mary (March 1994). «The Secretary: Invisible Labor in the Workworld of Women». Human Organization (անգլերեն). 53 (1): 33–41. doi:10.17730/humo.53.1.a1205g53j7334631. ISSN 0018-7259.
  9. ↑ 9,0 9,1 Ciciolla, Lucia; Luthar, Suniya S. (October 2019). «Invisible Household Labor and Ramifications for Adjustment: Mothers as Captains of Households». Sex Roles (անգլերեն). 81 (7–8): 467–486. doi:10.1007/s11199-018-1001-x. ISSN 0360-0025. PMC 8223758. PMID 34177072.
  10. ↑ Kaplan, Amit (December 2022). «"Just Let it Pass by and it Will Fall on Some Woman": Invisible Work in the Labor Market». Gender & Society (անգլերեն). 36 (6): 838–868. doi:10.1177/08912432221128544. ISSN 0891-2432.
  11. ↑ Piñon, Natasha (2020-09-11). «Invisible labor is real, and it hurts: What you need to know». Mashable (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-20-ին.
  12. ↑ Daminger, Allison (August 2019). «The Cognitive Dimension of Household Labor». American Sociological Review (անգլերեն). 84 (4): 609–633. doi:10.1177/0003122419859007. ISSN 0003-1224.
  13. ↑ D’Ardenne, Kimberlee. «Invisible labor can negatively impact well-being in mothers». ASU News (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-20-ին.
  14. ↑ Kalita, S. Mitra (2023-09-26). «How to End the Unfairness of Invisible Work». Time (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-20-ին.
  15. ↑ Rodsky, Eve. «5 Things to Know About Invisible Labor». Optum (Interview). Վերցված է 2024-09-20-ին.
  16. ↑ Flaherty, Colleen. «Undue Burden». Inside Higher Ed (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-21-ին.
  17. ↑ Gordon, Hava Rachel; Willink, Kate; Hunter, Keeley (June 2024). «Invisible labor and the associate professor: Identity and workload inequity». Journal of Diversity in Higher Education (անգլերեն). 17 (3): 285–296. doi:10.1037/dhe0000414. ISSN 1938-8934.
  18. ↑ «The Burden of Invisible Work in Academia: Social Inequalities and Time Use in Five University Departments». Humboldt Journal of Social Relations. 39: 228–245. 2017. ISSN 0160-4341.
  19. ↑ Brahm, Nikki (2023-04-18). «Invisible Labor». Insight Into Diversity (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-09-21-ին.
  20. ↑ «What 'Invisible Work' Looks Like in the 21st Century | Psychology Today». www.psychologytoday.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-09-21-ին.
  21. ↑ «Reducing and Redistributing Unpaid Work: Stronger Policies to Support Gender Equality». IMF (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-21-ին.
  22. ↑ Howard, Jeffrey. «Breaking Gender Stereotypes: Encouraging Participation in Non-Traditional Roles». www.inclusionhub.com (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-21-ին.
  23. ↑ «Gender equality and inclusive growth: Economic policies to achieve sustainable development». UN Women – Headquarters (անգլերեն). 2022-07-28. Վերցված է 2024-09-21-ին.
  24. ↑ Winkelman, Natalia (July 7, 2022). «'Fair Play' Review: Casting a Floodlight on Invisible Labor». New York Times. Վերցված է September 20, 2024-ին.
  25. ↑ Hester, Helen; Srnicek, Nick (2023). After work: a history of the home and the fight for free time. London ; New York: Verso. ISBN 978-1-78663-309-5.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անտեսանելի_աշխատանք&oldid=10117159» էջից