Ալրային տիզ
| Ալրային տիզ | |
 Ալրային տիզ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
| Տիպ/Բաժին | Հոդվածոտանիներ (Arthropoda) |
| Ենթատիպ | Chelicerata |
| Դաս | Սարդակերպեր (Arachnida) |
| Կարգ | Sarcoptiformes |
| Ընտանիք | Acaridae |
| Ցեղ | Acarus |
| Տեսակ | Ալրային տիզ (A. siro) |
| Միջազգային անվանում | |
| Acarus siro | |
Ալրային տիզ (լատին․՝ Tyrogliphus farinae), ալրատզերի ընտանիքի հոդվածոտանի, պահեստավորված հացահատիկի և կենդանիների կերերի վնասատու[1][2]։ Վնասում է հացահատիկը, ալյուրը, ձավարեղենը, քուսպերը, յուղատու մշակաբույսերի սերմերը, չորացրած մրգերն ու սնկերը, խոտերը և այլն։ Տարածված է ամենուրեք։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկարությունը 0,35-0,67 մմ է, մարմինը՝ ձվաձև, սպիտակավուն, գլխային բաժինը և ոտքերը՝ վարդագույն կամ կարմրաաղյուսագույն։ Զարգանում է հացահատիկում 13% խոնավության և ալյուրում՝ 12%-ից բարձրի դեպքում։ Զարգացման առավել նպաստավոր ջերմաստիճանը՝ 18-20 °C-ն է։ Խիստ վարակված մթերքները դառնում են կպչուն, «մեղրի» հոտ են արձակում և կորցնում սննդային որակները։ Հատկապես վտանգավոր է սերմացու հատիկը, քանի որ ալրային տիզը առաջին հերթին ուտում է սերմնասաղմը։
Պայքարի միջոցառումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պահեստների մաքրում և վարակազերծում՝ շփումային միջատասպաններով կամ պահեստների և հացահատիկի ծխահարում՝ բրոմային մեթիլով, հացահատիկի զտում, չորացում, սառեցում, ապա՝ խիստ սառեցում։ Վարակված կերերը կերակրելիս կենդանիների մոտ նկատվում է կերերի ընդունման նվազում, փորլուծություն, բարակ աղիքի բորբոքում և աճի դանդաղում։ Վարակված կերերի պատճառով խոզերի մոտ նկատելիորեն նվազում է կենդանի քաշի ավելացումը, կեր-մարմնի քաշի հարաբերակցությունը և ազոտի պահպանումը[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ J. A. Dunn; B. B. Thind; C. Danks; J. Chambers (April 2008). «Rapid method for the detection of storage mites in cereals: feasibility of an ELISA based approach». Bulletin of Entomological Research. 98 (2): 207–213. doi:10.1017/S0007485308005634. PMID 18279566.
- ↑ L. M. I. Webster; R. H. Thomas; G. P. McCormack (2004). «Molecular systematics of Acarus si s. lat., a complex of stored food pests». Molecular Phylogenetics and Evolution. 32 (3): 817–822. doi:10.1016/j.ympev.2004.04.005. PMID 15288058.
- ↑ Braude, R.; Low, A.G.; Mitchell, K.G.; Pittman, R.J.; Wilkin, D.R. (1980). «Effect of flour mite infestation (Acarus siro L.) on nutritive value of pig diets». Veterinary Record. 106 (2): 35–36.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Գյուղատնտեսական հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|