Ալեքսանդր Ջուվանի

Ալեքսանդր Ջուվանի
Ծնվել է	մարտի 14, 1889; Էլբասան, Elbasan municipality
Մահացել է	նոյեմբերի 22, 1961 (72 տարեկան); Տիրանա, Ալբանիա
Քաղաքացիություն	Ալբանիա
Մասնագիտություն	լեզվաբան, դպրոցի ուսուցիչ, բառարանագիր և լրագրող
Պաշտոն(ներ)	Ալբանիայի խորհրդարանի պատգամավոր
Ալմա մատեր	Աթենքի համալսարան
Գիտական աստիճան	պրոֆեսոր
Տիրապետում է լեզուներին	նոր հունարեն
	Ստորագրություն;
	Aleksandër Xhuvani Վիքիպահեստում

Ալեքսանդր Ջուվանի (ալբ․՝ Aleksandër Xhuvani, մարտի 14, 1889(1889-03-14), Էլբասան, Elbasan municipality - նոյեմբերի 22, 1961(1961-11-22), Տիրանա, Ալբանիա), ալբանացի գիտնական-լեզվաբան, մանկավարժ, պրոֆեսոր, գրող, հասարակական-քաղաքական և պետական գործիչ^[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է հունական դպրոց։ 1902-1906 թվականներին սովորել է բանասիրություն Աթենքի համալսարանում։ Ավելի ուշ մեկնել է Իտալիա, որտեղ Նեապոլում միացել է ալբանական ազգային շարժմանը։ Ուսանել է Կալաբրիայում, իսկ հետո՝ հայրենիքում։

1910 թվականին Օսմանյան իշխանությունները ստիպեցին նրան լքել Ալբանիան, և Ջուվանին տեղափոխվել է Կահիրե, որտեղ աշխատել է որպես լրագրող։ 1916 թվականին վերադարձել է հայրենիք, զբաղվել ալբաներեն լեզվի դասագրքերի ստեղծմամբ։ 1918 թվականին դարձել է «Qarku letrar and Elbasanit» մշակութային միության ղեկավարը։

1921 թվականին որոշ ժամանակ ղեկավարել է Ալբանիայի կրթության նախարարությունը։ 1922-1929 թվականներին եղել է Էլբասանի մանկավարժական դպրոցի վարիչը։ 1933 թվականից աշխատել է որպես ուսուցիչ իր հայրենի քաղաքում։

Ջուվանին եղել է Ալբանիայի Թագավորության հիմնադիր ժողովի և Ալբանիայի խորհրդարանի անդամ, որտեղ զբաղեցրել է նախագահության փոխնախագահի պաշտոնը մինչև իր կյանքի վերջը։

1945 թվականին վերադարձել է կրթության նախարարություն, շարունակել է աշխատել ալբաներեն լեզվի դասագրքերի վրա։ 1947-1953 թվականներին՝ որպես պրոֆեսոր, գլխավորել է Գիտությունների ինստիտուտի (հետագայում՝ Տիրանայի համալսարան) լեզվի և գրականության բաժինը։

Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զբաղվել է ալբանական լեզվի ստանդարտացմամբ, ալբանական լեզվի մի քանի դասագրքերի և բառարանների հեղինակ է։ Նրա աշխատանքները հրապարակվել են 1980 թվականին ութ հատորներում։

Ընտրված հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Për pastërtinë e gjuhës shqipe» (1956)
«Parashtesat» (1956)
«Fjalorit të gjuhës shqipe» (1961)
«Prapashtesat e gjuhës shqipe» (1962)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «Më 14 mars 1880 lindi Aleksandër Xhuvani, gjuhëtar dhe pedagog i shquar». VOAL - Voice of Albanians (ամերիկյան անգլերեն). 2017 թ․ մարտի 14. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կենսագրություն(ալբ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Ջուվանի» հոդվածին։

[1] «Më 14 mars 1880 lindi Aleksandër Xhuvani, gjuhëtar dhe pedagog i shquar». VOAL - Voice of Albanians (ամերիկյան անգլերեն). 2017 թ․ մարտի 14. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.

[1]