Աբաս Բագրատունի (սպարապետ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
HS Disambig.svg Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբաս (այլ կիրառումներ)
HS Disambig.svg Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբաս Բագրատունի (այլ կիրառումներ)
Աբաս Բագրատունի
Bagratuni flag.svg
Դրոշ
Հայոց սպարապետ
862 - 892
Նախորդող Աշոտ Ա Մեծ
Հաջորդող Շապուհ սպարապետ
 
Մասնագիտություն՝ ռազմական գործիչ
Ազգություն հայ
Դավանանք Հայ Առաքելական եկեղեցի Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ծննդյան օր 9-րդ դար
Վախճանի օր 9-րդ դար
Դինաստիա Բագրատունիներ Բագրատունիներ
Հայր Սմբատ Խոստովանող
Մայր Հռիփսիմե իշխանուհի
 
Ռազմական ծառայություն
Ծառայության տարիներ՝ 862-892
Պատկանելություն՝ Արաբական խալիֆայություն, Բագրատունիների թագավորություն
Կոչում՝ Հայոց սպարապետ

Աբաս Բագրատունի (9-րդ դար - 9-րդ դար), հայոց սպարապետ 862 - 892 թվականներին։

Սմբատ Խոստովանողի ավագ որդին, Աշոտ Ա-ի եղբայրը, Սմբատ Ա-ի հորեղբայրը։

Հզորացնելով արքունի բանակը (40 հազար զինվոր)՝ պայքարել է արաբական ամիրայության դեմ։ Հայտնի է կենտրոնախույզ ուժերի դեմ մղած պայքարով։ Արաքսի ձորում (այժմյան Կաղզվանի մոտ) 40 հազարանոց զորաբանակով ջախջախեց Արշարունիք խուժած Կայսիկ ցեղի առաջնորդ Ջահհաֆ (Ջահապ) պարսիկին, կանխեց Աշոտ Ա-ի դեմ Հայաստանի ոստիկան Ահմադի և Պարտավի ամիրայի դավադրությունը։ 890 թվականին ըմբոստացել է Սմբատ Ա-ի դեմ, հաջողության չհասնելով՝ հաշտվել և շարունակել սպարապետությունը։ Վերակառուցել է Կարս բերդաքաղաքի ամրությունները, հիմնել ապարանք[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին։ Երևան: ՀՀ ԳԱԱ, Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն։ 2005։ էջ 9 

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Պատմութիւն տիեզերական», Ստեփանոս Տարոնեցի (Ասողիկ), ԱՊԲ, 1885, Բ., բ.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, 1942 թ. Հատոր 1, Ցուցակ 1, Էջ 3
  • «Պատմութիւն Հայոց», Հովհաննես Դրասխանակերտցի, կթ, լ, իը
  • «Պատմություն Արծրունյաց տան», Թովմա Արծրունի, Գ., ի.
  • «Պատմուիւն Հայոց», Միքայել Չամչյան, հատոր Բ, էջ 676-678, 705-710
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 15 CC BY-SA icon 80x15.png