«Հյուսիսային Իրանի խանություններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ադրբեջանի պատմություն
Հին թյուրքեր
Միջնադար
	Իսլամական ժամանակաշրջան
	Սելջուկյաններ
	Կարա-Կոյունլու
	Ակ-Կոյունլու
Դասական պատմություն
	Սեֆյաններ
	Դերբենտի, Բաքվի, Գանձակի, Ջավադի, Ղարադաղի, Խալխալի, Խոյի, Թալիշի, Մակուի, Մարաղայի, Մարանդի, Ղուբայի, Սարաբի, Շաքիի, Շիրվանի, Թավրիզի, Ուրմիայի, Զանջանի խանություններ
	Քաջարյաններ
	Ռուսական կայսրության ներքո
Առաջին Հանրապետություն
Խորհրդային Ադրբեջան
	Ադրբեջանական ԽՍՀ
	Սև հունվար
Ժամանակակից
	Ադրբեջանական Հանրապետություն
	Արցախյան ազատամարտ
	Քառօրյա պատերազմ
	Հայ-Ադրբեջանական պատերազմ
	Ադրբեջանի պորտալ;

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

21:49, 8 Մարտի 2012-ի տարբերակ

Պարսկական խանություններ^[1]^[2] (երբեմն օգտագործվում է ադրբեջանական խանություններ անվանումը) թյուրքախոս հարստությունների կողմից ղեկավարվող մահմեդական ֆեոդալական տիրություններ Անդրկովկասում և Իրանի հյուսիսում՝ այժմ այսպես կոչվող «Իրանական Ադրբեջանում»^[3]^[4], որոնք առաջացել են 18-րդ դարի կեսում նախկին պարսկական նահանգների (բեգլերբեյությունների) տարածքներում Նադիր շահի պետության փլուզման արդյունքում, և գոյատևել են քիչ թե շատ որպես անկախ պետություններ մինչև 19-րդ դարի սկիզբը (Մաքիի խանությունը գոյատևել է նույնիսկ մինչև 1920-ականները և աստճանաբար մտել է Ռուսական կայսրության մեջ և Պարսկական կայսրության կազմի մեջ: Բացի թյուրքական ցեղերից առանձին խանությունների բնակչության զգալի մասը կազմում էին հայերը, վրացիները, քրդերը (այդ թվում տզդիները), այսորները, թալիշները, թաթերը, ուդիները, լեզգիները, շահդագյան ժողովուրդները, ավարները և այլ դաղստանյան ժողովուրդները^[5]

Խանությունների ցանկ

Մոտավորապես նույն ժամանակ առաջացան մի քանի թյուրքական սուլթանություն (բացի Իլիսույի սուլթանությունը), որոնք ավելի խոշոր պետությունների վասալներն էին.

Այդպես կոչված «Հարավային Ադրբեջանի» տարածքում

Ծանոթագրություններ

↑ The Cambridge modern history, Том 14, 1992, стр. 72
↑ Իրանիկա: AZERBAIJAN. «This new entity consisted of the former Iranian Khanates of Arrān, including Karabagh, Baku, Shirvan, Ganja, Talysh (Ṭāleš), Derbent (Darband), Kuba, and Nakhichevan (Naḵjavān), which had been annexed to Russia by the treaties of Golestān (1813) and Torkamānčāy (1828) under the rubric of Eastern Transcaucasia.»
↑ ^3,0 ^3,1 Tadeusz Swietochowski. Russian Azerbaijan, 1905—1920: The Shaping of National Identity in a Muslim Community. Cambridge, UK, Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-52245-5:
Thus began a half-century-long period of Azerbaijani independence, albeit in a condition of deep political fragmentation and internal warfare. Most of the principalities were organized as khanates, small replicas of the Persian monarchy, including Karabagh, Sheki, Ganja, Baku, Derbent, Kuba, Nakhichevan, Talysh, and Erivan in northern Azerbaijan and Tabriz, Urmi, Ardabil, Khoi, Maku, Maragin, and Karadagh in its southern part. Many of the khanates were subdivided into mahals (regions), territorial units inhabited by members of the same tribe, reflecting the fact that residue of tribalism was still strong.
↑ Firouzeh Mostashari. On the religious frontier: Tsarist Russia and Islam in the Caucasus. I.B. Tauris; New York, 2006. ISBN 1-85043-771-8. Стр. 13
↑ Շնիրելման Վ.Ա. (Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье) (խմբ. Ալաև Լ.Բ. խմբգ. ներքո), М., «Ակադեմկնիգա», 2003 — 103 էջ։
↑ Encyclopædia Iranica: Erevan: «THE PERSIAN KHANATE OF EREVAN» — «Due to centuries of warfare, by 1804 Erevan’s population had been reduced to 6,000. It began to rise once again during the tenure of the last khan, and in 1827 it exceeded 20,000, with the Armenians forming barely twenty percent of the population. Following the Treaty of Torkama@n±a@y and the Armenian immigration from Persia and Turkey, the Armenian population rose to 40 percent of the total. The overall population, however, decreased to some 12,000, as the Persian forces and administration. emigrated. <…> Muslims (Persians, Turco-Mongols, Kurds) made up 80 percent of the population and were either sedentary, semi-sedentary, or nomadic. Christians (all Armenians) constituted the remaining 20 percent of the population and lived in Erevan or the villages. The Armenians dominated the various professions and trade in the area and were of great economic significance to the Persian administration.»
↑ Richard G. Hovannisian. «The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign Dominion to Statehood: the Fifteenth Century to the Twentieth Century». ISBN 1-4039-6422-X. R.Suni. EASTERN ARMENIANS UNDER TSARIST RULE. Стр. 121—122. «At the time of the conquest of Eastern Armenia, the former Persian khanate was in desperate economic straits. Much of the region was depopulated, and even with the mass migrations of Muslims and Armenians, hundreds of villages remained empty. Peasants made up almost 90 percent of the population of the Armianskaia Oblast'.»
↑ Robert H. Hewsen. Armenia: A Historical Atlas. «Other maps show the Persian khanate of Erevan.»
↑ ԼյաՌուս Հանրագիտարան : «Chef-lieu du khanat iranien d’Erevan depuis le milieu du XVIIIe s»

[1] The Cambridge modern history, Том 14, 1992, стр. 72

[2] Իրանիկա: AZERBAIJAN. «This new entity consisted of the former Iranian Khanates of Arrān, including Karabagh, Baku, Shirvan, Ganja, Talysh (Ṭāleš), Derbent (Darband), Kuba, and Nakhichevan (Naḵjavān), which had been annexed to Russia by the treaties of Golestān (1813) and Torkamānčāy (1828) under the rubric of Eastern Transcaucasia.»

[Swietochowski-3] 3,0 ^3,1 Tadeusz Swietochowski. Russian Azerbaijan, 1905—1920: The Shaping of National Identity in a Muslim Community. Cambridge, UK, Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-52245-5:
Thus began a half-century-long period of Azerbaijani independence, albeit in a condition of deep political fragmentation and internal warfare. Most of the principalities were organized as khanates, small replicas of the Persian monarchy, including Karabagh, Sheki, Ganja, Baku, Derbent, Kuba, Nakhichevan, Talysh, and Erivan in northern Azerbaijan and Tabriz, Urmi, Ardabil, Khoi, Maku, Maragin, and Karadagh in its southern part. Many of the khanates were subdivided into mahals (regions), territorial units inhabited by members of the same tribe, reflecting the fact that residue of tribalism was still strong.

[4] Firouzeh Mostashari. On the religious frontier: Tsarist Russia and Islam in the Caucasus. I.B. Tauris; New York, 2006. ISBN 1-85043-771-8. Стр. 13

[5] Շնիրելման Վ.Ա. (Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье) (խմբ. Ալաև Լ.Բ. խմբգ. ներքո), М., «Ակադեմկնիգա», 2003 — 103 էջ։

[Iranica-6] Encyclopædia Iranica: Erevan: «THE PERSIAN KHANATE OF EREVAN» — «Due to centuries of warfare, by 1804 Erevan’s population had been reduced to 6,000. It began to rise once again during the tenure of the last khan, and in 1827 it exceeded 20,000, with the Armenians forming barely twenty percent of the population. Following the Treaty of Torkama@n±a@y and the Armenian immigration from Persia and Turkey, the Armenian population rose to 40 percent of the total. The overall population, however, decreased to some 12,000, as the Persian forces and administration. emigrated. <…> Muslims (Persians, Turco-Mongols, Kurds) made up 80 percent of the population and were either sedentary, semi-sedentary, or nomadic. Christians (all Armenians) constituted the remaining 20 percent of the population and lived in Erevan or the villages. The Armenians dominated the various professions and trade in the area and were of great economic significance to the Persian administration.»

[7] Richard G. Hovannisian. «The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign Dominion to Statehood: the Fifteenth Century to the Twentieth Century». ISBN 1-4039-6422-X. R.Suni. EASTERN ARMENIANS UNDER TSARIST RULE. Стр. 121—122. «At the time of the conquest of Eastern Armenia, the former Persian khanate was in desperate economic straits. Much of the region was depopulated, and even with the mass migrations of Muslims and Armenians, hundreds of villages remained empty. Peasants made up almost 90 percent of the population of the Armianskaia Oblast'.»

[8] Robert H. Hewsen. Armenia: A Historical Atlas. «Other maps show the Persian khanate of Erevan.»

[9] ԼյաՌուս Հանրագիտարան : «Chef-lieu du khanat iranien d’Erevan depuis le milieu du XVIIIe s»

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 {{Ադրբեջանի պատմություն}}
 '''Պարսկական խանություններ'''<ref>The Cambridge modern history, Том 14, 1992, стр. 72</ref><ref>[[Encyclopædia Iranica|Իրանիկա]]: [http://iranica.com/articles/azerbaijan-index AZERBAIJAN]. «This new entity consisted of the former Iranian Khanates of Arrān, including Karabagh, Baku, Shirvan, Ganja, Talysh (Ṭāleš), Derbent (Darband), Kuba, and Nakhichevan (Naḵjavān), which had been annexed to Russia by the treaties of Golestān (1813) and Torkamānčāy (1828) under the rubric of Eastern Transcaucasia.»</ref> (երբեմն օգտագործվում է '''ադրբեջանական խանություններ''' անվանումը) [[Թյուրքեր|թյուրքախոս]] հարստությունների կողմից ղեկավարվող [[Իսլամ|մահմեդական]] ֆեոդալական տիրություններ [[Անդրկովկաս]]ում և [[Իրան]]ի հյուսիսում՝ այժմ այսպես կոչվող «Իրանական Ադրբեջանում»<ref name="Swietochowski">Tadeusz Swietochowski. Russian Azerbaijan, 1905—1920: The Shaping of National Identity in a Muslim Community. Cambridge, UK, Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-52245-5: <blockquote>Thus began a half-century-long period of Azerbaijani independence, albeit in a condition of deep political fragmentation and internal warfare. Most of the principalities were organized as khanates, small replicas of the Persian monarchy, including Karabagh, Sheki, Ganja, Baku, Derbent, Kuba, Nakhichevan, Talysh, and Erivan in northern Azerbaijan and Tabriz, Urmi, Ardabil, Khoi, Maku, Maragin, and Karadagh in its southern part. Many of the khanates were subdivided into mahals (regions), territorial units inhabited by members of the same tribe, reflecting the fact that residue of tribalism was still strong.</blockquote></ref><ref>Firouzeh Mostashari. On the religious frontier: Tsarist Russia and Islam in the Caucasus. I.B. Tauris; New York, 2006. ISBN 1-85043-771-8. Стр. 13</ref>, որոնք առաջացել են [[18-րդ դար]]ի կեսում նախկին պարսկական նահանգների (բեգլերբեյությունների) տարածքներում [[Նադիր շահ]]ի պետության փլուզման արդյունքում, և գոյատևել են քիչ թե շատ որպես անկախ պետություններ մինչև 19-րդ դարի սկիզբը (Մաքիի խանությունը գոյատևել է նույնիսկ մինչև [[1920-ականներ]]ը և աստճանաբար մտել է [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] մեջ և [[Պարսկական կայսրություն|Պարսկական կայսրության]] կազմի մեջ: Բացի թյուրքական ցեղերից առանձին խանությունների բնակչության զգալի մասը կազմում էին հայերը, վրացիները, քրդերը (այդ թվում տզդիները), այսորները, թալիշները, թաթերը, ուդիները, լեզգիները, շահդագյան ժողովուրդները, ավարները և այլ դաղստանյան ժողովուրդները<ref>{{գիրք |հեղինակ= Շնիրելման Վ.Ա. |անվանում = Հիշողության պատերազմները. առասպելները, նույնականությունը և քաղաքականությունը Անդրկովկասում |բնօրինակ = Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье  |հղում=  |պատասխանատու = Ալաև Լ.Բ. խմբգ. ներքո |վայր = М. |հրատարակչություն= Ակադեմկնիգա |թվական  = 2003 |էջերի թիվ  = 103|էջեր  =}}</ref>
+== Խանությունների ցանկ ==
+* [[Բաքվի խանություն]];
+* [[Գանձակի խանություն]];
+* [[Դերբենդի խանություն]]
+* [[Ջավադի խանություն]];
+* [[Ղարաբաղի խանություն]];
+* [[Ղուբայի խանություն]];
+* [[Նախիջևանի խանություն]];
+* [[Շաքիի խանություն]];
+* [[Շիրվանի խանություն]];
+* [[Երևանի խանություն]]<ref name="Iranica">[http://www.iranica.com/articles/erevan-1#ii Encyclopædia Iranica: Erevan]: «THE '''PERSIAN KHANATE''' OF EREVAN» — «''Due to centuries of warfare, by 1804 Erevan’s population had been reduced to 6,000. It began to rise once again during the tenure of the last khan, and in 1827 it exceeded 20,000, with the Armenians forming barely twenty percent of the population. Following the Treaty of Torkama@n±a@y and the Armenian immigration from Persia and Turkey, the Armenian population rose to 40 percent of the total. The overall population, however, decreased to some 12,000, as the Persian forces and administration. emigrated. <…> Muslims (Persians, Turco-Mongols, Kurds) made up 80 percent of the population and were either sedentary, semi-sedentary, or nomadic. Christians (all Armenians) constituted the remaining 20 percent of the population and lived in Erevan or the villages. The Armenians dominated the various professions and trade in the area and were of great economic significance to the Persian administration.''»</ref><ref>''[[Ռիչարդ Հովհաննիսյան|Richard G. Hovannisian]]''. «The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign Dominion to Statehood: the Fifteenth Century to the Twentieth Century». ISBN 1-4039-6422-X. [[Сюни, Рональд Григор|R.Suni]]. EASTERN ARMENIANS UNDER TSARIST RULE. Стр. 121—122. «''At the time of the conquest of Eastern Armenia, the former '''Persian khanate''' was in desperate economic straits. Much of the region was depopulated, and even with the mass migrations of Muslims and Armenians, hundreds of villages remained empty. Peasants made up almost 90 percent of the population of the Armianskaia Oblast'.''»</ref><ref>''[[Хьюсен, Роберт|Robert H. Hewsen]]''. [http://www.press.uchicago.edu/Misc/Chicago/332284.html Armenia: A Historical Atlas]. «''Other maps show the '''Persian khanate of Erevan'''.''»</ref><ref>[http://www.larousse.fr/encyclopedie/ville/Erevan/118275 ԼյաՌուս Հանրագիտարան] : «''Chef-lieu du '''khanat iranien d’Erevan''' depuis le milieu du XVIIIe s''»</ref><ref name="Swietochowski" />.
+Մոտավորապես նույն ժամանակ առաջացան մի քանի թյուրքական սուլթանություն (բացի [[Իլիսույի սուլթանություն]]ը), որոնք ավելի խոշոր պետությունների վասալներն էին.
+* [[Արեշի սուլթանություն]];
+* [[Բորչալուի սուլթանություն]];
+* [[Ղազախի սուլթանություն]];
+* [[Կուտկաշենի սուլթանություն]];
+* [[Սալյանի սուլթանություն]];
+* [[Շամշադիլի սուլթանություն]].
+=== Այդպես կոչված «Հարավային Ադրբեջանի» տարածքում ===
+* [[Արդեբիլի խանություն]];
+* [[Զանջանի խանություն]];
+* [[Ղարադաղյան խանություն]];
+* [[Մաքիի  խանություն]];
+* [[Մարաղայի խանություն]];
+* [[Սարաբի խանություն]];
+* [[Թեբրիզի խանություն]];
+* [[Ուրմիայի խանություն]];
+* [[Խալխալի խանություն]];
+* [[Խոյի խանություն]];
 == Ծանոթագրություններ ==