Փոլ Սքալի-Փաուեր

Փոլ Սքալի-Փաուեր;
Ծնվել է	մայիսի 28, 1944 (79 տարեկան)
Ծննդավայր	Սիդնեյ, Ավստրալիա
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և Ավստրալիա
Կրթություն	Սիդնեյի համալսարան
Մասնագիտություն	տիեզերագնաց
Աշխատավայր	ՆԱՍԱ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	և Թագավորական ավիացիոն ընկերության անդամ
	Paul D. Scully-Power Վիքիպահեստում

Փոլ Դեսմոնդ Սքալի-Փաուեր (անգլ.՝ Paul Desmond Scully-Power, մայիսի 28, 1944(1944-05-28)^[1], Սիդնեյ, Ավստրալիա), ավստրալո-ամերիկացի օվկիանոսագետ, տեխնոլոգիաների փորձագետ և բիզնես ղեկավար։ 1984 թվականին, որպես ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմի ստորջրյա ռազմական գործողությունների կենտրոնի քաղաքացիական սպա^[3], թռել է ՆԱՍԱ-ի STS-41-G տիեզերանավով՝ որպես օգտակար բեռնվածության մասնագետ։ Նաև ծառայել է որպես ծովային նավատորմի հրամանատար։ Նա առաջին բնիկ ավստրալիացին է և մորուքով առաջին տիեզերագնացը, որն ուղևորվել է տիեզերք^[4]։

Տիեզերքում գտնվելու ընթացքում նա կարողացել է հաստատել պարուրաձև պտտահողմերի առկայությունը և դիտել դրանք անզեն աչքով^[5]^[6]։

Սքալի-Փաուերը շարունակել է աշխատել մասնավոր արդյունաբերության մեջ։ Համարվում է տեսանելի, ինֆրակարմիր, ռադարային և ակուստիկ հեռազննման^[7], ինչպես նաև անվտանգության, ավիացիայի և օդատիեզերական արդյունաբերության համաշխարհային փորձագետ^[7]։

Սքալի-Փաուերը 2004 թվականին Ավստրալիայի օրվա կապակցությամբ նշանակվել է Ավստրալիայի շքանշանի անդամ՝ «օվկիանոսագիտության և հեռազննման ոլորտներում գիտությանը, ինչպես նաև համայնքին մի շարք պետական կարգավորող գործակալությունների ներդրումների և պահպանության խնդիրների վերաբերյալ հանրային իրազեկվածության բարձրացման համար»^[8]։

Վաղ կյանք և կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոլ Սքալի-Փաուերը ծնվել է Ավստրալիայի Սիդնեյ քաղաքում։ Հաճախել է Լոնդոնի դպրոցներ, ինչպես նաև Ռիվերվյուի Սուրբ Իգնատիոս և Սիդնեյի Չաթսվուդ քաղաքի Սուրբ Պիոս X-ի քոլեջը։ Կիրառական մաթեմատիկա է սովորել Սիդնեյի համալսարանում, որտեղ բնակվել է Սուրբ Հովհաննեսի քոլեջում, և գերազանցությամբ ստացել է գիտությունների բակալավրի աստիճան 1966 թվականին, իսկ կրթության դիպլոմ՝ 1967 թվականին։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1967 թվականի հունվարին, Սիդնեյի համալսարանն ավարտելուց հետո, Սքալի-Փաուերն առաջարկ է ստացել Ավստրալիայի թագավորական նավատորմից՝ ստեղծելու առաջին օվկիանոսագրական խումբը նավատորմի ներսում։

1967 թվականի հունվարից մինչև 1972 թվականի հուլիսը եղել է գիտաշխատող և մնացել օվկիանոսագրական խմբի առաջին և մշտական ղեկավարը։

1972 թվականի հուլիսից մինչև 1974 թվականը եղել է ԱՄՆ-ի Ավստրալիական նավատորմի փոխարինող գիտնական։ Կոնեկտիկուտի Նոր Լոնդոն նավահանգստում աշխատել է ԱՄՆ-ի ռազմածովային ստորջրյա համակարգերի կենտրոնում և Վաշինգտոն Կ.Շ․-ի ծովային հետազոտությունների գրասենյակում, մարդատար տիեզերանավերի առաքելությունն այդ ժամանակվանից։ Այս ժամանակահատվածում նա հրավիրվել է միանալու Սքայլաբ նախագծի Երկրի դիտորդական թիմին և այդ ժամանակից ի վեր աշխատել է տիեզերական օվկիանոսագրության ոլորտում բոլոր օդաչուավոր տիեզերական առաքելությունների ժամանակ։

1974 թվականի մարտից մինչև 1975 թվականի մարտը նա վերադարձել է Ավստրալիա, ծրագրել և իրականացրել է Ավստրալիայի, Նոր Զելանդիայի, Միացյալ Նահանգների համատեղ ANZUS EDDY նախագիծը, որը երբևէ իրականացված օվկիանոսային ցնցումների առաջին համակցված օվկիանոսագրական և ակուստիկ չափումն է եղել։

1976 թվականին նա նշանակվել է ջերմային հզորությունների քարտեզագրման առաքելության օտարերկրյա գլխավոր քննիչ, որը ՆԱՍԱ-ի կողմից արձակված արբանյակների շարքից մեկն էր՝ ուսումնասիրելու հեռազննման չափումների օգտակարությունը։

1977 թվականի հոկտեմբերին նա արտագաղթել է Միացյալ Նահանգներ և նրան պաշտոն են առաջարկել Ծովային ստորջրյա համակարգերի կենտրոնում։ Այս պաշտոնը ավագ գիտնականի և տեխնիկական մասնագետի պաշտոնն է հետազոտությունների և տեխնոլոգիաների գծով ասոցացված տեխնիկական տնօրենի աշխատակազմում, որը պատասխանատու է կենտրոնի ներսում համապարփակ և հավասարակշռված տեխնոլոգիական բազայի զարգացումն ապահովելու համար։ Նա ԱՄՆ քաղաքացի է դարձել 1982 թվականին։

Գործունեությունը ՆԱՍԱ-ում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1984 թվականի հունիսին Սքալի-Փաուերը ՆԱՍԱ-ի կողմից ընտրվել է ծառայելու որպես օգտակար բեռների մասնագետ (անձնակազմին սիրալիրորեն հայտնի է որպես «վերմակ հաշվիչ») 13-րդ Shuttle առաքելության ժամանակ, որը կուսումնասիրեր Երկրի մասին գիտությունները։ Նրա STS-41-G Չելենջեր տիեզերանավը (հոկտեմբերի 5-13, 1984 թվական) մեկնարկել է Քենեդիի տիեզերական կենտրոնից, Ֆլորիդա, և վերադարձել Երկիր։ STS-41-G-ն առաջին թռիչքն էր՝ 7 հոգանոց անձնակազմով և ամերիկյան ուղեծրային վառելիքի փոխանցման առաջին ցուցադրությունը։ 8-օրյա թռիչքի ընթացքում անձնակազմը տեղակայել է Երկրի ռադիացիոն բյուջետային արբանյակը, Երկրի գիտական դիտարկումներ կատարել՝ օգտագործելով OSTA-3 ծղոտե ներքնակ և լայնաֆորմատ տեսախցիկ, և ցուցադրել արբանյակը լիցքավորելու ունակություն՝ օգտագործելով EVA և համապատասխան հիդրազինային փոխանցում։ Առաքելության ավարտին ն անցել է ավելի քան 3,4 միլիոն մղոն Երկրի 133 ուղեծրով և ավելի քան 197 ժամ գտնվել տիեզերքում։

Նրա խնդիրն էր ուսումնասիրել պարուրաձև հորձանուտները, որոնք այն ժամանակ հազվադեպ էին համարվում։ Նա կարողացե է նրանց լուսանկարել սովորական տեսախցիկի միջոցով և ցույց տալ, որ դրանք ամենուր են^[9]։

ՆԱՍԱ-ն ի սկզբանե ակնկալում էր, որ նա կսափրի իր մորուքը թռիչքից առաջ, բայց թույլ է տվել դա այն բանից հետո, երբ նա կարողացել է ցույց տալ, որ դա չի ազդում սաղավարտի կնիքի վրա^[10]։

Կորպորատիվ գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թվականին Սքալի-Փաուերը դարձել է Tenix Group-ի գլխավոր տեխնոլոգիական տնօրեն, իսկ 2007 թվականին նշանակվել SensorConnect Inc. բարձր տեխնոլոգիական ընկերության նախագահ և գործադիր տնօրեն, որը հիմնված է Սիլիկոնային հովտում^[7]։ Նախկինում եղել է Tenix Group-ի՝ Ավստրալիայի ամենամեծ պաշտպանական և տեխնոլոգիական կապալառուի տեխնոլոգիական գլխավոր տնօրենը^[11]։

Սքալի-Փաուերը մեծ առևտրային, պետական և ակադեմիական փորձ ունի Ավստրալիայում, Նոր Զելանդիայում, Միացյալ Թագավորությունում և Միացյալ Նահանգներում և լայն ճանաչում ունի պաշտպանության և ազգային անվտանգության, ավիացիայի և օդատիեզերական արդյունաբերության, ծովային գիտության, կապի և համակարգերի վերլուծության և կրթության ոլորտներում^[11]։

Սքալի-Փաուերը ծառայում է որպես տնօրեն մի շարք պետական և մասնավոր կորպորատիվ և խորհրդատվական խորհուրդներում ամբողջ աշխարհում։

Սքալի-Փաուերը Ավստրալիայի քաղաքացիական ավիացիայի անվտանգության մարմնի և Դաշնային կառավարության Միջազգային տիեզերական խորհրդատվական խմբի նախկին նախագահն է, Բոնդի համալսարանի (Ավստրալիայի ամենամեծ մասնավոր համալսարանի) նախկին կանցլերը և Քվինսլենդի վարչապետի գիտության և տեխնոլոգիաների խորհրդի առաջին նախագահը։ Նախկինում ավելի քան քսան տարի անցկացրել է Միացյալ Նահանգներում, որտեղ կազմակերպել և ղեկավարել է բազմաթիվ բարձր տեխնոլոգիական և պաշտպանական ծրագրեր^[12]։ Աշխատել է ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմում, ՆԱՍԱ-ում, Պենտագոնում և Սպիտակ տանը, որտեղ ղեկավարել է կառավարություն-արդյունաբերական համագործակցություն՝ զարգացնելու առաջադեմ կապի համակարգեր՝ որպես Սպիտակ տան ազգային տեխնոլոգիական ռազմավարության ծրագրի մի մաս։ Նաև պատասխանատու է եղել ԱՄՆ կառավարության անունից համալսարաններում և հետազոտական հաստատություններում իրականացվող խոշոր ծրագրերի ֆինանսավորման համար։ Բացի այդ, ունեցել է շրջակա միջավայրի ակուստիկայի պատվավոր ամբիոն, եղել է Սկրիպսի օվկիանոսագիտության ինստիտուտի անդամ, Կոնեկտիկուտի Գիտության և տեխնոլոգիաների ակադեմիայի անդամակցության նախագահ, ծառայել է համալսարանների և քոլեջների հավատարմագրման խորհրդում և եղել է Fort Trumbull դաշնային վարկային միություն նախագահը։ Մինչ Ամերիկա մեկնելը նա եղել է Ավստրալիայի թագավորական նավատորմի օվկիանոսագրական խմբի անդրանիկ ղեկավարը, կատարել է 26 շուրջերկրյա ծովային ճանապարհորդություն և որակավորվել որպես ծովային սուզորդ^[13]։

Սքալի-Փաուերը ՄԱԿ-ի Տիեզերական օվկիանոսագիտության միջազգային հանձնաժողովի առաջին նախագահն էր։ Նա USAF-ի որակավորում ունի լրիվ ճնշման կոստյումով թռիչքի համար և եղել է Տեխասի Հյուսթոն քաղաքի տիեզերագնացների Ջոնսոն տիեզերական կենտրոնում թռիչքային անձնակազմի հրահանգիչ։ Սքալի-Փաուերը Թագավորական ավիացիոն ընկերության անդամ է, օդաչուների և օդաչուների գիլդիայի Լիվերի անդամ և Լոնդոնի Սիթիի ֆրիմեն^[13]։

Նա ներգրավված է բազմաթիվ գործարար և համայնքային խմբերում, լինելով Ավստրալիայի ավիացիոն թանգարանի, Ավստրալիայի թագավորական նավատորմի լաբորատոր ասոցիացիայի և Հին ծովայինների լիգայի հովանավորը, նավատորմի սպաների ասոցիացիայի նախկին փոխնախագահ, ԱՄՆ առևտրի պալատի միջազգային առևտրի և կառավարության կոմիտեի անդամ, արքայադուստր Դիանայի կողմից ստեղծված Ավստրալիայի երիտասարդական հիմնադրամի տնօրեն^[13]։ Նա նաև Environment Business Australia-ի խորհրդատվական խորհրդի հիմնադիր անդամ է։ Սքալի-Փաուերը հինգ տարի աշխատել է Ավստրալիայի առևտրի հանձնաժողովում և ութ տարի Ավստրալիայի ընկերությունների տնօրենների ինստիտուտում^[6]։ Կանբերայի Ազգային դիմանկարների պատկերասրահում կախված է բժիշկ Սքալի-Փաուերի իրական չափի յուղանկարը։

Մրցանակներ և պարգևատրումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ Ռազմածովային ուժերի պատվավոր ծառայության մեդալ
ՆԱՍԱ-ի մեդալ Տիեզերական թռիչքի համար
Կանադայի օդագնացության և տիեզերական ինստիտուտի Քեյսի Բոլդուինի մեդալիոն
Երախտագիտության վկայագիր Միացյալ Նահանգների նախագահից
ԱՄՆ Կոնգրեսի վկայական
Միավորված ազգերի կազմակերպության ասոցիացիայի պատվավոր ծառայության մրցանակ
Ալբատրոսի դափնեկիր (օվկիանոսագիտության Նոբելյան մրցանակ)^[13]
Դեցիբելի շքանշան (բարձրագույն պարգև ստորջրյա ակուստիկայի ոլորտում)^[10]
Օսվալդ Ուոթ ոսկե մեդալ (Ավստրալիայի բարձրագույն ավիացիոն պարգև)^[13]
Ավստրալիայի շքանշանի անդամ (AM)^[3]
Եթովպիայի աստղի շքանշանի (GOSE) մեծ սպա (երկրորդ կարգ) (ջրի ֆիլտրման համակարգի մշակման համար)^[10]^[14]
Ավստրալիայի տիեզերական արդյունաբերության ասոցիացիայի ցմահ անդամություն

Կազմակերպություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամերիկյան երկրաֆիզիկական միություն
Ամերիկայի ակուստիկական միություն
Ամերիկյան օդերևութաբանական միություն
Գիտության առաջընթացի ամերիկյան ասոցիացիան
ԱՄՆ ռազմածովային ինստիտուտ
Ավստրալիայի ծովային գիտության ասոցիացիա
Լուսկինթայրի ավիացիոն թանգարան

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սքալի-Փաուերն ամուսնացած է և ունի վեց երեխա։ Նրա ժամանցի գործունեությունը ներառում է սքվոշ և ռակետբոլ, նավարկություն և ընթերցանություն։

Տեխնիկական թղթեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սքալի Փաուերը համարվում է տեսանելի, ինֆրակարմիր, ռադիոտեղորոշիչ և ակուստիկ հեռազննման համաշխարհային փորձագետ։ Իր աշխատանքի համար ստացել է բարձրագույն գիտական կոչում՝ կիրառական մաթեմատիկայի գիտությունների դոկտոր։ Հրապարակել է ավելի քան 90 միջազգային գիտական զեկույցներ և տեխնիկական ամսագրերի հոդվածներ, այդ թվում՝ Royal Society Bakerian Lecture-ը։ Նա մեծ ներդրում է ունեցել ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի մարտական գնահատման և հսկողության ռազմավարությունների մշակման գործում և 1995 թվականին Սիդնեյի համալսարանի կողմից ճանաչվել է որպես վաստակավոր շրջանավարտ։ Հայտնաբերել է օվկիանոսային պարուրաձև հորձանուտների ֆենոմենը^[13]։

Հրապարակել է աշխատություններ բազմաթիվ ոլորտներում, այդ թվում՝ ֆիզիկական օվկիանոսագրություն, ստորջրյա ակուստիկա, հեռազննում, կիրառական մաթեմատիկա, տիեզերական օվկիանոսագրություն, ծովային կենսաբանություն, օդերևութաբանություն և օվկիանոսային ճարտարագիտություն։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քոլին Բուրջես, Օվկիանոսները ուղեծրում։ Ավստրալիայի առաջին մարդու պատմությունը տիեզերքում, Փոլ Սքալի-Փաուեր, 1995^[15]
Քոլին Բուրջես, Ավստրալացի տիեզերագնացներ։ Երեք տղամարդ և տիեզերական թռիչքի երազանք, 1999^[16]
Քոլին Բուրջես, Ավստրալացի տիեզերագնացներ։ Հետհաշվարկ դեպի տիեզերական թռիչքի երազանք, 2009^[17]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 SNAC — 2010.
↑ Australian Honours Search Facility
↑ ^3,0 ^3,1 «Paul Scully-Power, AM». The Age. 2004 թ․ հունվարի 26.
↑ Rancourt, Linda (1984 թ․ հոկտեմբերի 4). «Scully-Power shuttle flight counted down». The Day. էջեր 1, 10.
↑ Mark Debono (2013 թ․ հուլիսի 1). «Feet on the ground but still flying high». ABC Gippsland.
↑ ^6,0 ^6,1 «Dr Paul Scully-Power, 2005». National Portrait Gallery. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 1-ին.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 «Defence scientist, astronaut to Tenix». The Age. 2004 թ․ հունիսի 10.
↑ «Australia Day 2004 Honours List» (PDF). gg.gov.au. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.
↑ Tor Eldevik and Kristian B. Dysthe (2001 թ․ հուլիսի 3). «Spiral Eddies». Journal of Physical Oceanography. 32 (3): 851. Bibcode:2002JPO....32..851E. doi:10.1175/1520-0485(2002)032<0851:SE>2.0.CO;2.
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 Ross Bilton (2016 թ․ ապրիլի 23). «Paul Scully-Power: the first Australian, and hipster, in space». The Australian.
↑ ^11,0 ^11,1 «SensorConnect Appoints Leading Innovator and Sensor Expert Dr. Paul Scully-Power as Chairman». BusinessWire. 2007 թ․ մարտի 6.
↑ Antonette Collins (2018 թ․ մայիսի 23). «NASA-trained astronaut joins team NSW in bid for Australia's first space agency». ABC News.
↑ ^13,0 ^13,1 ^13,2 ^13,3 ^13,4 ^13,5 «Dr Paul Scully-Power». saxton. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 1-ին.
↑ «Dr Paul Scully-Power AM named NSSN Special Envoy for Space & Defence». NSW Smart Sensing Network. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.
↑ «Oceans to orbit: The story of Australia's first man in space : Dr. Paul Scully-Power - Burgess, Colin: 9780949853530 - AbeBooks». www.abebooks.com (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 26-ին.
↑ «Australia's astronauts : three men and a spaceflight dream / Colin Burgess - Catalogue | National Library of Australia». catalogue.nla.gov.au (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 26-ին.
↑ «Australia's Astronauts: ...Spaceflight Dream - collectSPACE: Messages». www.collectspace.com. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 26-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«NASA biography of Scully-Power» (PDF). NASA. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 18-ին.
Spacefacts biography of Paul D. Scully-Power

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փոլ Սքալի-Փաուեր» հոդվածին։

[_ac8af3ebce47e384-1] 1,0 ^1,1 SNAC — 2010.

[_7c8ed58c01c6d755-2] Australian Honours Search Facility

[oa2-3] 3,0 ^3,1 «Paul Scully-Power, AM». The Age. 2004 թ․ հունվարի 26.

[4] Rancourt, Linda (1984 թ․ հոկտեմբերի 4). «Scully-Power shuttle flight counted down». The Day. էջեր 1, 10.

[5] Mark Debono (2013 թ․ հուլիսի 1). «Feet on the ground but still flying high». ABC Gippsland.

[gallery-6] 6,0 ^6,1 «Dr Paul Scully-Power, 2005». National Portrait Gallery. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 1-ին.

[tenix2-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 «Defence scientist, astronaut to Tenix». The Age. 2004 թ․ հունիսի 10.

[AD2004-8] «Australia Day 2004 Honours List» (PDF). gg.gov.au. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.

[9] Tor Eldevik and Kristian B. Dysthe (2001 թ․ հուլիսի 3). «Spiral Eddies». Journal of Physical Oceanography. 32 (3): 851. Bibcode:2002JPO....32..851E. doi:10.1175/1520-0485(2002)032<0851:SE>2.0.CO;2.

[taus-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 Ross Bilton (2016 թ․ ապրիլի 23). «Paul Scully-Power: the first Australian, and hipster, in space». The Australian.

[bw-11] 11,0 ^11,1 «SensorConnect Appoints Leading Innovator and Sensor Expert Dr. Paul Scully-Power as Chairman». BusinessWire. 2007 թ․ մարտի 6.

[spaceag-12] Antonette Collins (2018 թ․ մայիսի 23). «NASA-trained astronaut joins team NSW in bid for Australia's first space agency». ABC News.

[sax-13] 13,0 ^13,1 ^13,2 ^13,3 ^13,4 ^13,5 «Dr Paul Scully-Power». saxton. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 1-ին.

[14] «Dr Paul Scully-Power AM named NSSN Special Envoy for Space & Defence». NSW Smart Sensing Network. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.

[15] «Oceans to orbit: The story of Australia's first man in space : Dr. Paul Scully-Power - Burgess, Colin: 9780949853530 - AbeBooks». www.abebooks.com (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 26-ին.

[16] «Australia's astronauts : three men and a spaceflight dream / Colin Burgess - Catalogue | National Library of Australia». catalogue.nla.gov.au (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 26-ին.

[17] «Australia's Astronauts: ...Spaceflight Dream - collectSPACE: Messages». www.collectspace.com. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 26-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]