Վահան Ղազարյան (ակադեմիկոս)

Վահան Ղազարյան
Ծնվել է	հունվարի 1 (14), 1918; Խնձորեսկ, Զանգեզուրի գավառ
Մահացել է	օգոստոսի 9, 2002 (84 տարեկան); Երևան, Հայաստան
Գերեզման	Թոխմախի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	ֆիտոֆիզիոլոգ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան, ՀՀ ԳԱԱ բուսաբանության ինստիտուտ և Երևանի պետական համալսարան
Անդամակցություն	ՀՀ ԳԱԱ
Ալմա մատեր	Երևանի պետական համալսարան (1941)
Կոչում	պրոֆեսոր և ակադեմիկոս
Գիտական աստիճան	կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1951)
Պարգևներ	և
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վահան Ղազարյան (այլ կիրառումներ)

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ղազարյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Վահան Հովսեփի Ղազարյան (հունվարի 1 (14), 1918^[1]^[2], Խնձորեսկ, Զանգեզուրի գավառ^[1]^[2] - օգոստոսի 9, 2002(2002-08-09), Երևան, Հայաստան), հայ բուսաբան, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր (1951), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1974)^[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վահան Ղազարյանը ծնվել է Սյունիքի մարզի Խնձորեսկ գյուղում։ Ավարտել է Գորիսի մանկավարժական տեխնիկումը, եղել է Քարահունջ գյուղի միջնակարգ դպրոցի ուսուցիչ։ 1936-1941 թվականներին սովորել է Երևանի պետական համալսարանի կենսաբանության ֆակուլտետում։

1941 թվականին զորակոչվել է բանակ, սովորել Թբիլիսիի հրետանային ուսումնարանում, ստացել լեյտենանտի կոչում և մասնակցել Ղրիմի պաշտպանության մարտերին։ Վիրավորվել է 1942 թվականին և ազատվել ծառայությունից, նշանակվել Երևանի 17-րդ հատուկ հրետանային դպրոցում դասատու, միաժամանակ սովորել Երևանի պետական համալսարանի ասպիրանտուրայում^[4]։

1946 թվականին եղել է ՀՀ ԳԱԱ բուսաբանության ինստիտուտի բույսերի ֆիզիոլոգիայի լաբորատորիայի վարիչ, 1949-1988 թվականներին՝ տնօրեն, 1988 թվականից գիտական խորհրդատու, 1970-1992 թվականներին՝ ՀՀ ԳԱԱ կենսաբանության գիտական բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար, 1970-1994 թվականներին՝ նախագահության անդամ, 1994-2002 թվականներին՝ բուսաբանության ինստիտուտի պատվավոր տնօրեն։

Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գիտական հետազոտությունները վերաբերում են բույսերի ֆիզիոլոգիային, բարձրակարգ բույսերի անհատական զարգացման և ծերացման հիմնահարցերին, բույսերի կենսագործունեության ակտիվացման, ցածրաբուն անտառների աճման և արդյունավետության վաղաժամ անկման պրոցեսների պարզաբանման օրինաչափություններին^[5]։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծրագիր «Բույսերի ֆիզիոլոգիա միկրոբիոլոգիայի հիմունքներով» դասընթացի, 1949 (խմբագիր՝ Վ. Ղազարյան)
Բուսաբանություն։ Բջիջ, 1971 (խմբագիր՝ Վահան Ղազարյան)
Стдийность развития и старения однолетних растений (Միամյա բույսերի զարգացման և ծերացման ստադիականությունը), 1952. т.л. (Ваган Осипович Казарян)
Вопросы индивидуального развития растений : (Труды ботанического института) N 20, 1977 : т.л. (В.О. Казарян)
XX научная сессия по адаптации растений, посвященная 50-летию Ботанического сада АН Армянской ССР 22 - 25 октября : ( Тез. докл. ), Ереван: АН АрмССР, 1984
Доклады Ереванского симпозиума по онтогенезу высших растений, Ереван: АН АрмССР, 1966
Физиологические аспекты эволюции от древесных к травам, Ленинград: Наука. Ленингр. отд-ние, 1990
Никотиновые алкалоиды растений, Ереван: АН АрмССР, 1974^[6]

Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոդվածների մատենագիտություն^[7]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3.
↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 28-ին.
↑ Վահան Հովսեփի Ղազարյան
↑ Հայկական համառոտ հանրագիտարան, 1999։ Հ. 3.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Վահան Ղազարյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 28-ին.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վահան Ղազարյան (ակադեմիկոս)» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 22)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_1578c531847d93ae-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3.

[3] «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 28-ին.

[4] Վահան Հովսեփի Ղազարյան

[5] Հայկական համառոտ հանրագիտարան, 1999։ Հ. 3.

[6] «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Վահան Ղազարյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 28-ին.

[7] «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]