Սթենֆորդ Ուայթ
| Սթենֆորդ Ուայթ անգլ.՝ Stanford White | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | նոյեմբերի 9, 1853[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ |
| Մահացել է | հունիսի 25, 1906[1][2][3][…] (52 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Madison Square Garden, Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4] |
| Գերեզման | Saint James Episcopal Church Graveyard[5] |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Երկեր | Madison Square Garden? |
| Մասնագիտություն | ճարտարապետ և նկարիչ |
| Ծնողներ | հայր՝ Richard Grant White? |
| Անդամություն | Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա |
| Երեխաներ | Lawrence Grant White?[6] |
Ստորագրություն.png){kind=small} | |
 Stanford White Վիքիպահեստում | |
Սթենֆորդ Ուայթ (անգլ.՝ Stanford White, նոյեմբերի 9, 1853[1][2][3][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ - հունիսի 25, 1906[1][2][3][…], Madison Square Garden, Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4]), ամերիկացի ճարտարապետ։
1879 թվականին Չարլզ Ֆոլեն Մաքքիմի և Ուիլյամ Ռաթերֆորդ Միդի հետ հիմնադրել է «Մակքիմ, Միդ ընդ Ուայթ» ընկերությունը, որը 19-րդ և 20-րդ դարերում ԱՄՆ-ում համարվել է ամենաազդեցիկ ճարտարապետական ընկերությունը։ Ուայթը բոզար ոճի կողմնակից էր, նախագծել է ինչպես էլիտայի մասնավոր տներ, այնպես էլ հասարակական, կրթական և կրոնական շենքեր։ Ուայթի ամենահայտնի նախագծերն են` Վաշինգտոնի կամարը և երկրորդ Մեդիսոն Սքուեր Գարդենը։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստենֆորդ Ուայթը ծնվել է հանրահայտ իրավաբան, լրագրող և Շեքսպիրի ստեղծագործությունները հետազոտող Ռիչարդ Գրանտ Ուայթի ընտանիքում։ Ստենֆորդը ստացել է գերազանց կրթություն։ Սովորել է մասնավոր դպրոցներում, պարապել է դասուսույցների մոտ, ավարտել է Նյու Յորքի համալսարանը։ Ավարտելուց հետո Ուայթը աշխատել է Չարլզ Գամբրիլի և Հենրի Գոբսոն Ռիչարդսոնի ճարտարապետական ընկերություններում և որպես Ռիչարդսոնի գլխավոր օգնական, նրան օգնել է Բոստոնում գտնվող Սուրբ Երրորդություն եկեղեցու աշխատանքներում[7]։
1878-1880-ական թվականներին Ուայթը շրջագայել էր Եվրոպայում, ուսումնասիրել տեղի ճարտարապետությունը։ Վերադառնալով ԱՄՆ՝ նա Չարլզ Մաքքիմի և Ուիլյամ Միդի հետ հիմնել էր «Մակքիմ, Միդ ընդ Ուայթ» ճարտարապետական ընկերությունը։ 19-րդ դարի վերջին Ուայթը մասնակցություն էր ունեցել Արևելյան ափին կառուցվող մի շարք շենքերի նախագծմանը, հիմնականում՝ Նյու Յորքում։ Այն բաղկացած էր բազմաթիվ էլիտար ակումբներից և գեղարվեստական ընկերություննեից[7]։
1884 թվականին Ուայթը ամուսնացել էր Բեսի Սմիթի հետ և ունեցել որդի՝ Լոուրենս Գրանթ Ուայթը։ 1906 թվականին Մեդիսոն Սքուեր Գարդենի տանիքում, որի նախագծման աշխատանքներով զբաղվել էր Ուայթը, երաժշտական ներկայացման ընթացքում նրան գնդակահարել է միլիոնատեր Հարի Թոուն։ Սպանության պատճառը Ուայթի սիրավեպն էր Թուի կնոջ՝ երիտասարդ դերասանուհի և մոդել Էվելին Նեսբիթի հետ։ Սպանությունը լայն տարածում էր ստացել մամուլում, իսկ Թոուի դատավարությունը թերթերի կողմից անվանվել էր «Դարի դատավարություն»։ Իր հարստության և կապերի շնորհիվ Թուին հաջողվել էր խուսափել բանտից, սպանության պահին նա անմեղսունակ էր ճանաչվել, տեղափոխվել էր հոգեբուժարան և ազատվել 1913 թվականին[8]։
Աշխատանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Վաշինգտոն Սքվեր կամար (1889) -
Երկրորդ Մեդիսոն Սքուեր Գարդեն (1890) -
Ռոուզկլիֆի կալվածքը Նյուպորտում (1902)
.jpg)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 https://www.youtube.com/watch?v=h6dEqggG6aE
- ↑ Find A Grave — 1996.
- ↑ Union List of Artist Names — 2019.
- ↑ 7,0 7,1 Prominent Families of New York. — BiblioLife, 2009. — С. 621. — ISBN 978-1115372305
- ↑ «Harry Thaw Trials: 1907-08». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Stanford White. The New York Historical Society
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սթենֆորդ Ուայթ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
