Սան Ժուան Բատիշտա դե Աժուդա
 | |
|---|---|
.jpg) Նկարագրություն | |
| Տեսակ | ամրոց |
| Վարչական միավոր | Վիդա |
| Երկիր |  Բենին |
| Համալիրի մաս | Portuguese Africa modes? |
| Կառուցված | 1680 |
| Ճարտարապետական ոճ | Վերածնունդ |
 | |
 | |
 Forte de São João Baptista de Ajudá Վիքիպահեստում | |
Սան Ժուան Բատիշտա դե Աժուդա ամրոց (պորտ.՝ Fortaleza de São João Baptista de Ajudá - «Սուրբ Հովհաննես Մկրտչի օգնության ամրոց»), Պորտուգալիայի գաղութատիրական սեփականություն Դահոմեայում, Գվինեական ծոցի ափին, այժմ Բենինի Վիդա քաղաքի տարածքում։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սան Ժուան Բատիշտա դե Աժուդա ամրոցը Պորտուգալիայի գաղութատիրական սեփականություն էր Դահոմեայում, Գվինեական ծոցի ափին, այժմ Բենինի Վիդա քաղաքի տարածքում։
Կոչվել է նաև «Աժուդա ֆակտորիա» կամ պարզապես «Աժուդա»։ Ամրոցը ընդամենը 4,5 կմ² տարածք ուներ, ամրացված առևտրային կետ էր՝ հարակից փոքր տարածքով։ 1958 թվականին գրանցվել է Գինեսի ռեկորդների գրքում, որպես արտերկրյա ամենափոքր գաղութ[1]։
Ամրոցը կառուցվել է 1680 թվականին թագավոր Պեդրու Երկրորդի հրամանով՝ ստրկավաճառության անվտանգությունն ապահովելու համար։ Առևտրի կետը կառուցել է Սան Տոմեի և Պրինսիպի նահանգապետ Ջակինտու դե Ֆիգեյրեդո ի Աբրեուն՝ Վիդա գյուղի տեղում։ 18-րդ դարի սկզբին լքված ամրոցը վերակառուցվել է 1721-1730 թվականներին։ Ֆինանսավորումը ստացվել է Սալվադոր տեղափոխվող աֆրիկացի ստրուկների հարկից։
1722 թվականի հունվարին ամրոցը փորձել է գրավել անգլիացի ծովահեն Բարտոլոմյու Ռոբերտսը, որը գերևարել է նավահանգստում կանգնած բոլոր՝ 11 նավերը։
1805-1844 թվականներին ֆակտորիայի տնօրենը եղել է ստրուկների առևտրով զբաղվող հայտնի Ֆրանսիշկու Ֆելիքս դե Սոուզան, որը 1845-1849 թվականներին զբաղեցրել է նահանգապետի պաշտոնը։ Բրազիլիայի անկախացումից հետո Սոուզան առաջարկել է կայսր Պեդրու Առաջինին Աժուդուն վերցնել իր տիրապետության տակ, բայց մտահղացումը չի իրականացել։
1861 թվականին պորտուգալացիները լքել են ամրոցը և այն մինչև 1893 թվականը ամրոցը ծառայել է որպես կաթոլիկ առաքելություն։ 1960 թվականի օգոստոսի 1-ին Դահոմեան անկախություն է ձեռք բերել և հռչակվել է Բենինի հանրապետությունը։ 1961 թվականին ամրոցը ծառայել է երկրի անկախությունը նշելու համար։ Մեկնելուց առաջ զավթիչները այրել են շինությունները։ 1964 թվականի նոյեմբերի 13-ի հրամանագրով ամրոցը ճանաչվել է պատմական հուշարձան։ Վերակառուցվել է Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի ֆինանսական օգնությամբ։ Ամրոցում գործում է թանգարան, որն իր դռները բացել է 1967 թվականի սեպտեմբերի 6-ին[2][3][4]։
1974 թվականից հետո Պորտուգալիան ընդունել է Աժուդայի անեքսիան։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ The Guinness Book of Records. — London: Guinness Superlatives Limited, 1958.
- ↑ Hélène Joubert et Christophe Vital, Dieux, rois et peuples du Bénin : arts anciens du littoral aux savanes, Paris, 2008, 304 էջ (ISBN 978-2-7572-0185-5), էջ՝ 139
- ↑ Капланов, Рашид Мурадович Португалия после второй мировой войны. — М.: Наука, 1992. — ISBN 5-02-009086-7
- ↑ Хазанов, Анатолий Михайлович Португалия и ее империя в эпоху Салазара и Каэтану. — М.: Институт востоковедения РАН, 2015. — ISBN 9785990651371
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Mendonça J. de Colónias e Possessões Portuguesas. — Lisboa, 1877.
- The Guinness Book of Records. — London: Guinness Superlatives Limited, 1958.
- Капланов, Рашид Мурадович Португалия после второй мировой войны. — М.: Наука, 1992. — ISBN 5-02-009086-7
- Хазанов, Анатолий Михайлович Португалия и ее империя в эпоху Салазара и Каэтану. — М.: Институт востоковедения РАН, 2015. — ISBN 9785990651371
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «FORTALEZA DE SÃO JOÃO BAPTISTA DE AJUDÁ» (պորտուգալերեն). Վերցված է 1.12.2017-ին.
- Bill Humphrey (7.11.2014). «Odd moments in decolonization: São João Baptista de Ajudá» (անգլերեն). Վերցված է 1.12.2017-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սան Ժուան Բատիշտա դե Աժուդա» հոդվածին։ |
|
