Ոչ նյութական մշակութային ժառանգություն
Ոչ նյութական մշակութային ժառանգություն, հայեցակարգը առաջարկվել է 1990-ական թվականներին որպես անալոգային համաշխարհային ժառանգության ցուցակ, կենտրոնանալով նյութական մշակույթի վրա։ 2001 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕն հարցում է անցկացրել պետությունների և ոչ կառավարական կազմակերպությունների շրջանում՝ որոշում մշակելու նպատակով[1]։ 2003 թվականին ընդունվել է ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պաշտպանության կոնվենցիան[2]։
Սահմանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կոնվենցիայի 2-րդ հոդվածը սահմանում է ոչ նյութական մշակութային ժառանգության հետևյալ սահմանումը.
|
Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանության մասին կոնվենցիա..
«Ոչ նյութական մշակութային ժառանգություն» նշանակում է սովորույթները, ներկայացուցչությունները և արտահայտությունները, գիտելիքներն ու հմտությունները, ինչպես նաև հարակից գործիքները, առարկաները, արտեֆակտները և մշակութային տարածքները, որոնք ճանաչվում են համայնքների, խմբերի և որոշ դեպքերում անհատների կողմից որպես իրենց մշակութային մաս։ Նման ոչ նյութական մշակութային ժառանգությունը, սերնդեսերունդ փոխանցված, շարունակաբար վերազինվում է համայնքների և խմբերի կողմից `կախված նրանց միջավայրից, բնույթից և պատմությունից նրանց փոխազդեցությունից, և նրանց տալիս է ինքնության և շարունակականության զգացում, դրանով իսկ նպաստելով մշակութային բազմազանության և մարդկային ստեղծագործության հարգմանը։ Սույն Կոնվենցիայի նպատակների համար պետք է հաշվի առնել միայն այդ ոչ նյութական մշակութային ժառանգությունը, որը համահունչ է մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային գործիքներին և համայնքների, խմբերի և անհատների միջև փոխադարձ հարգանքի պահանջներին, ինչպես նաև կայուն զարգացմանը |
|
Կոնվենցիան նաև սահմանում է ոչ նյութական մշակութային ժառանգության հատուկ դրսևորումները մի քանի ոլորտներում.
- բանավոր ավանդույթներն ու արտահայտման ձևերը, ներառյալ լեզուն՝ որպես ոչ նյութական մշակութային ժառանգության կրող;
- կատարողական արվեստներ, ներառյալ դերասանական խաղ, երաժշտություն նվագել, երգել, պարերև այլն։
- սովորույթներ, արարողություններ, տոներ։
- բնության և տիեզերքի հետ կապված գիտելիք և սովորույթ;
- ավանդական արհեստների հետ կապված գիտելիքներն ու հմտությունները։
Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության օրինակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
-
La Mare de Déu de la Salut- ի տոնը Ալգեմեսիում (Իսպանիա)) -
Տիկնիկային թատրոն Ինդոնեզական թատրոնում (Ինդոնեզիա)) -
-
-
Մևլևի դերվիշ (Թուրքիա) -
Կլոր պար (Ռուսաստան)
