Մասնակից:Elen Sahakyan/Նոմ (քաղաք)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաղաք
Elen Sahakyan/Նոմ
Նոմը թռչնի թռիչքի բարձրությունից

Նոմ (անգլ.՝ Nome)` քաղաք ԱՄՆ-ի Ալյասկա նահանգի Բերինգի ծովի Նորթն Սաունդի Սյուարդ թերակղզու հարավային ափին: Ըստ 2014 թվականի մարդահամարի տվյալների, քաղաքի բնակչությունը կազմում է 3788 մարդ:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը հիմնադրվել է որպես ոսկու հանքագործների բնակության վայր, չնայած հնագիտական ​​պեղումները ցույց են տալիս, որ քաղաքի տեղում նախկինում եղել է Ալյասկայի բնակիչների` ինուպիատների համար բնակավայր: Արդեն հիմնադրումից մեկ տարի հետո` 1899 թվականին, նրա բնակչությունը կազմում էր ավելի քան 10 հազար բնակիչ, ըստ 1900 թվականի մարդահամարի` 12 488 մարդ: Սակայն, ըստ որոշ գնահատականների, 1900-1909 թվականների ընթացքում քաղաքում բնակվում էր մոտ 20 հազար մարդ, ինչը քաղաքին դարձրեց Ալյասկայի ամենամեծ բնակավայրը: Մինչև 1910 թվականը քաղաքի բնակչությունը կրճատվեց մինչև 2 600 մարդ, իսկ 1934 թվականին դարձավ 1 500-ից պակաս:

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Նոմը վերջին կանգառն էր ԱՄՆ-ի ինքնաթիռների համար, որոնք թռչում էին ԽՍՀՄ ՝ «Լենդ Լիզինգ» ծրագրի շրջանակներում:

Քաղաքը հայտնի է նաև որպես աշխարհում ամենահեղինակավոր Այդիթարոդ սահնակներով շների մրցավազքի վերջնակետ (Անքորեջից մինչև Նոմ՝ 1 868 կմ), որը նվիրված է 1925 թվականի Մեծ ողորմության մրցավազքին:

Նոմը 1899 թվականի սեպտեմբերին

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջին ջերմաստիճանը և տեղումները

Քաղաքում կլիման սառն է: Տարվա մեջ միայն երկու ամիս միջին ջերմաստիճանը հասնում է պլյուս 10°С, փետրվարի միջին ջերմաստիճանը` մինուս 15,6°C, միջին տարեկան ջերմաստիճանը` −3,2°C: Տարեկան միջին տեղումները կազմում են 386 մմ, ամռանը անձրևի տեսքով, ձմռանը ձյան տեսքով[1]:

Համաճարակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալյասկայի համալսարանի հյուսիս-արևմտյան լսարան

1925 թվականի սկզբին Նոմում տարածվեց դիֆթերիայի համաճարակ, որը սպառնում էր ոչնչացնել քաղաքի բնակչությունը: Քաղաքում այն ​​կանխելու համար անհրաժեշտ շիճուկ չկար, և եղանակային դժվար պայմանների պատճառով հնարավոր չեղավ այն օդով հասցնել քաղաք: Որոշվեց շիճուկը քաղաքը հասցնել շների թիմերի օգնությամբ, որոնք միմյանց կփոխարինեին Նենան քաղաքից (որտեղ շիճուկը առաքվում էր գնացքով, Նոմից ավելի քան 1000 կմ հեռավորության վրա): Հնգօրյա ցերեկային մրցարշավը, բուռն պայմաններում հակադֆթերիայի շիճուկ Նոմին առաքելու համար, որին մասնակցում էին 20 մուսաներ և մոտ 150 շներ, կոչվեց Մեծ ողորմության մրցավազք: Մրցավազքի վերջին փուլը (84 կմ) ընկավ Գունար Կաասենի և նրա թիմի վրա, որը ղեկավարեց խասկի Բալտոն, և վերջինիս բերեց մեծագույն համբավ:

Ի պատիվ 1925 թվականի Մեծ ողորմության մրցավազքի, սկսած 1973 թվականից անց են կացվում մրցավազքեր:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]