Մասնակից:Անահիտ Գրիգորյան/Ավազարկղ
Բաժակներ Վաֆիոյից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բաժակներ Վաֆիոյից կամ Խորանադրդներ Վաֆիոյից[1](ինչպես նաև վազեր Վաֆիոյից[2])-ոսկուց պատրաստված արտադրանքը ստեղծվել է Մայանների մշակույթի ժամանակաշրջանում,մոտավորապես մ․թ․ա XV դարը,ենթադրվում է,որ ստեղծվել է կրետացիների կողմից,այնուհետև փոխանցվել է Միկենյաններին,սակայն չի բացառվում,որ հռոմեացիները պատրաստեին այդ պարագաները, բերելով դրանք այլ մայրցամաքից[3]։
Գավաթները հայտաբերվել են 1888 թվականի հունական արխիվագետ Քրիստոս Ցունդասովի[4] կողմից, Սպարտայի[2] շրջանի գերեզմանոցում,որը գտնվում է Լակոնիայի մարզի Վաֆիո գյուղի մոտակայքում,Սպարտայից 6 կմ հեռավորության վրա։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկու բաժակների տեսքը արտաքնապես տարբեր է։Առաջին բաժակի բարձրությունը 8,3 սմ է,իսկ տրամագիծը՝ 10,4 սմ։Մյուս բաժակը նույն տրամագծով է,բայց 0,3 սմ-ով կարճ է առաջինից։Առաջինը 276 գրամ է,երկրորդը՝280½ գրամ[2]։Բաժակները կազմված են երկու մետաղական շերտերից ՝ արտաքի և ներքին դեկորատիվ պատերն ամբողջովին հարթ են թաքցված արտաքին թերթի հետևի կողմը, մետաղի ներքին շերտը փոքր-ինչ բարձր է,քան արտաքինը և եզրերը կոր են։Ոսկե անոթների տեսքը ամբողջովին նույնն է[1]
Առաջին բաժակի վրա պատկերված էր վայրի ցլի որսի տեսարան։Նեղ միջանցքում ժայռերի մեջ թակարդը լարված է և կապված ծառերին։Ցլերից մեկը ընկած է ծուղակը,ի վիճակի չլինելով ելք գտնել,ծուղակից ընկել է գետնին՝ գլուխը պարզած,լեզուն դուրս քցած։Մյուս ցուլը խոչընդոդում էր,նկարում նա թռչում էր,առանց ոտքերը գետնին կպցնելու,և պոչն էլ բարձրացրած էր։Գավաթի ձախ մասում ցույց է տրված գոմեշ՝ երկու մարդկանց վրա հարձակման ժամանակ։Մկեը հրում էիր ձեռքերով ,և նա ընկնում է նրա ետևից,մյուսը քաշում է աջ եղջյուրը։Մարդը պատկերված է՝ եղջյուրից կախ ընկած՝ ոտքերը վերև բարձրացրած[5]։
Մյուս գավաթում պատկերված տեսարանն ավելի հանգիստ էր։Կենտրոնական մասում երկու ցուլ էին կանգնած,որոնք գլուխները թեքել էին իրար կողմ,կարծես թե միմյանց հետ երկխոսության մեջ էին։Այտեղ երևում էր երրորդ ցուլը՝ գլուխը ներքև պահած,թակարդի տեսարանից առանձնացած։Հավաքածուի մյուս կողմում նկատելի է մարդու կերպար,որը չորրորդ ցլի ոտքից պարան է կապել։Կենդանիները ցույց են տալիս իրենց դժգոհությունները թափահարելով գլուխները[2]։ слева|мини|Сцена с пойманным быком Առաջին գավաթի վրայի տեսարանը,շատ նման է մեկ այլ գավաթի պատկերի,որի վրա պատկերված է նավի վրա դուս եկած գոմեշը,որի կոտոշներից բռնել է մարզիկը։Երկու պատկերները հստակ օրինակ են ծառայում այն փաստի,որ ինչպես որսին,այնպես էլ ցլամարտերին բնորոշ են ողբերգական իրավիճակները[6]։Ամեն դեպքում,առաջին գավաթին նկարիչները պատկերել են որսորդներին առանց զենքի և գործիքների․նրանց միակ գործիքը ցանցն է եղել։Այնուամենայնիվ,հնարավոր է, որ որսը ծեսային նշանակություն ունի և իր մեջ մասնիկներ է ներառում տավրոմախիի կամ տավրոկատապսի[7]։
Երկու տեսարաններն էլ տեղի են ունեցել նույն վայրում և լրացնում են միմյանց։Թեմատիկորեն, երկրորդ գավաթի պատկերը լրացնում է առաջինին․ձանձրալի որսից հետո,սկսվում է ծեծկռտուկ և որսորդը բռնում է ցլի կոտոշներից։Առաջին թակարդում ընկած ցուլը բոլորովին իրատեսական չէ։Այս իրավիճակից կենդանին այրվում էր։Միևնույ ժամանակ աշխատանքն ունի կենդանաբանական նշանակություն։Առաջին ցուլը նետվում է թակարդը,պոչը բարձրացրած կռվի բռնկվում ։Մարդը,որը նայում էր գոմեշին,գիտեր որ նման իրավիճակ տեղի է ունենում այն դեպքում երբ կենդանին զայրացած է կամ գտվում է ծայրահեղ սթրեսի վիճակում։Բացի այդ,ցլի վրա հարձակվողները և նրան ծեծողները ամենաուժեղ հարվածներն էին հասցնում գլխին[8]։
Բաժակները պահվում են Աթենքի Ազգային արխիվում, 1758 թվականի և 1759 թվականի Կատալոգներում[9]:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Брей У., Трам Д. Археологический словарь / пер. с англ. Г. А. Николаев. — М.: Прогресс, 1990. — С. 45. — 368 с.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Гиро П. Частная и общественная жизнь греков / пер. с франц. Н. И. Лихаревой. — Репринт. изд. 1913-1914 гг.. — Петроград: т-ва О. Н. Поповой, 1994. — С. 638. — 672 с. — ISBN 5-86218-144-X
- ↑ Лурье С. Я. История Греции / сост., авт. вступ. статьи Э. Д.Фролов. — СПб: Издательство С.-Петербургского ун-та, 1993. — С. 95. — 680 с. — ISBN 5-288-00645-8
- ↑ Νικόλαος Καλτσάς Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. — Αθήνα: ΟΛΚΟΣ, 2007. — С. 121. — 458 с. — ISBN 978-960-89339-1-0
- ↑ Гиро П. Частная и общественная жизнь греков / пер. с франц. Н. И. Лихаревой. — Репринт. изд. 1913-1914 гг.. — Петроград: т-ва О. Н. Поповой, 1994. — С. 639. — 672 с. — ISBN 5-86218-144-X
- ↑ Андреев Ю. В. В ожидании «греческого чуда». Из записных книжек / сост. Е. Ю. Андреева, Л. B. Шадричева.. — СПб: Нестор-История, 2010165. — С. 142. — 776 с. — ISBN 978-5-98187-597-7
- ↑ Андреев Ю. В. В ожидании «греческого чуда». Из записных книжек / сост. Е. Ю. Андреева, Л. B. Шадричева. — СПб.: Нестор-История, 2010. — С. 165. — 776 с. — ISBN 978-5-98187-597-7
- ↑ Гиро П. Частная и общественная жизнь греков / пер. с франц. Н. И. Лихаревой. — Репринт. изд. 1913-1914 гг.. — Петроград: т-ва О. Н. Поповой, 1994. — С. 641. — 672 с. — ISBN 5-86218-144-X
- ↑ Νικόλαος Καλτσάς Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. — Αθήνα: ΟΛΚΟΣ, 2007. — С. 120-121. — 458 с. — ISBN 978-960-89339-1-0
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Гиро П Частная и общественная жизнь греков / пер. с франц. Н. И. Лихаревой. — Репринт. изд. 1913-1914 гг.. — Петроград: т-ва О. Н. Поповой, 1994. — 672 с. — ISBN 5-86218-144-X
- Νικόλαος Καλτσάς Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. — Αθήνα: ΟΛΚΟΣ, 2007. — С. 120-121. — 458 с. — ISBN 978-960-89339-1-0