Ղազարոս Սարգսյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ղազարոս Սարգսյան
Ի ծնեՂազարոս (Ղազար) Հակոբի Սարգսյան
Ծնվել է1874, մարտի 18 (մարտի 30)
ԾննդավայրՇուշի
Մահացել է1960, նոյեմբերի 29
Վախճանի վայրԵրևան
Ազգությունհայ
Ճյուղ(եր)ճարտարապետություն
Գործունեությունճարտարապետ
 Sargsyan Lazarus (Ghazar), architect Վիքիպահեստում

Ղազարոս (Ղազար) Հակոբի Սարգսյան (մարտի 18, 1874(1874-03-18), Շուշի, Ելիզավետպոլի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 29, 1960(1960-11-29), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ ճարտարապետ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1900 թվականին ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի քաղաքացիական ճարտարագետների ինստիտուտը։
  • 1900-1924 թվականներին աշխատել է Թիֆլիսում, 1924-1950 թվականներին` Լենինականում։
  • 1902-1921 թվականներին՝ Գեղարվեստը խրախուսող կովկասյան ընկերության անդամ։
  • 1905 թվականին ճամփորդել է Եվրոպայում, ծանոթացել շինարարական նորույթներին, մետաղի, բետոնի կիրառմանը, մոդեռն ոճի կառույցներին։
  • 1919-1923 թվականներին՝ Վրաստանի գեղարվեստի ակադեմիայի պրոռեկտոր և ճարտարապետության պրոֆեսոր[1]։

Ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Հոկտեմբեր» կինոթատրոնը Գյումրիում (1926)
Ղազարոս Սարգսյանին նվիրված հուշատախտակ Գյումրու «Հոկտեմբեր» կինոթատրոնի պատին

Սարգսյանի նախագծերով կառուցվել են 100-ից ավելի բնակելի, հասարակական, արդյունաբերական շենքեր Թիֆլիսում և Լենինականում։

  • 1902 թվականին շահել է Թիֆլիսում հայտարաված Կ. Հ. Զուբալովի ժողովրդական տան (թատրոնի) և Կովկասյան բանակի սպայական ընկերության հանրախանութի նախագծերի մրցույթների առաջին մրցանակները։
  • 1902 թվականին կառուցել է Աֆրիկյան եղբայրների քարվանսարայը (Արծրունիների կարավանատան վերակառուցում)։
  • 1904 թվականին՝ երկաթբետոնե հիմնակմախքով «Մանթաշյան առևտրաշարքը» (այժմ՝ կոշիկի ֆաբրիկա), Ալեքսանդր Մանթաշյանի առևտրային դպրոցը։
  • 1905 թվականին՝ բնակելի շենքեր (Մանթաշյան եղբայրներ (1912-1914), Անանյանների, Վարդանյանների (1915), գեներալ Աբելյանի, Ղարաքեշիշյանի, Քալանթարյանի (Քալանթարով) տները։
  • 1924 թվականին հրավիրվել է Լենինական՝ նախագծելու և կառուցելու տեքստիլ կոմբինատի մանվածքային ֆաբրիկան։

Սարգսյանը նախաձեռնել և մինչև 1950 թվականը կառուցել է անհեծան, երկաթբետոնե ծածկերով մանվածքային և տեքստիլ ֆաբրիկաների մասնաշենքերը՝ օժանդակ կառույցներով, բնակելի տներով, վարակիչ հիվանդությունների հիվանդանոցը, «Հոկտեմբեր» կինոթատրոնը (1926), մասնակցել Կենտրոնական հրապարակի հատակագծմանն ու կառուցապատմանը։

Գրկականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Տիգրանյան Է., Հայ ճարտարապետների գործունեությունը Անդրկովկասում. XIX դարի վերջ - XX դարի սկիզբ, Ե., 2000, էջ 126-148։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.