Ղազախստանի բնակչություն

Ղազախստան, պետություն է Կենտրոնական Ասիայում։ Ըստ 2015 թվականի փետրվարի 1-ի տվյալների, երկրի բնակչությունը կազմում է 17,439,271 մարդ^[1]։ Բնակչության թվով Ղազախստանը աշխարհւմ գրավում է 63-րդ տեղը։ Բնակչության միջին խտությունը կազմում է 6.39 մարդ յուրաքանչյուր կիլոմետրում։ Այս ցուցանիշում Ղազախստանը գրավում է 184-րդ տեղը։

Բնակչության դինամիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

	բնակչություն (x 1000)	ծնունդներ¹	մահեր¹	բնական աճ¹	Ընդհանուր ծնելիության	Ընդհանուր մահացություն	բնական աճ	պտղաբերություն
1950	6 703	252 000	97 000	155 000	37.6	14.4	25.9
1951	6 831	256 000	98 000	158 000	37.5		26.3
1952	7 042	264 000	101 000	163 000	37.5		26.8
1953	7 316	262 000	104 000	158 000	35.8		25.7
1954	7 637	286 000	106 000	180 000	37.5		27.7
1955	7 992	300 000	109 000	191 000	37.5	12.9	28.2
1956	8 371	313 000	112 000	201 000	37.4		28.8
1957	8 765	326 000	115 000	211 000	37.2		29.2
1958	9 169	340 000	116 000	224 000	37.1		29.7
1959	9 581	354 000	118 000	236 000	36.9		29.9
1960	9 995	371 800	121 000	250 800	37.2	11.3	30.6
1961	10 480	377 000	124 000	253 000	36.0		24.1
1962	10 958	368 300	127 000	241 300	33.6		22.0
1963	11 321	352 400	125 000	227 400	31.1		20.1
1964	11 610	330 500	125 000	205 500	28.5		17.7
1965	11 910	320 600	124 000	196 600	26.9	9.6	16.5
1966	12 185	313 500	124 000	189 500	25.7		15.6
1967	12 456	307 200	123 000	184 200	24.7		14.8
1968	12 694	302 000	121 000	181 000	23.8		14.3
1969	12 900	302 200	122 000	180 200	23.4		13.9
1970	13 105	306 700	121 000	185 700	23.4	9.2	17.4
1971	13 320	317 400	124 000	193 400	23.8		14.4
1972	13 533	318 600	125 000	193 600	23.5		14.2
1973	13 742	321 100	126 000	195 100	23.4		14.1
1974	13 955	338 300	127 000	211 300	24.2		15.1
1975	14 136	343 700	127 000	216 700	24.3	8.8	15.3
1976	14 279	350 400	128 000	222 400	24.5		15.6
1977	14 425	349 400	128 000	221 400	24.2		15.3
1978	14 588	355 300	127 000	228 300	24.4		15.6
1979	14 753	354 320	113 687	240 633	24.0		16.3
1980	14 919	356 013	119 078	236 935	23.9	8.0	15.9
1981	15 096	367 950	120 974	246 976	24.4	8.0	16.4
1982	15 279	373 416	120 165	253 251	24.4	7.9	16.6
1983	15 463	378 577	123 807	254 770	24.5	8.0	16.5
1984	15 647	399 403	129 796	269 607	25.5	8.3	17.2
1985	15 780	396 929	126 786	270 143	25.2	8.0	17.1
1986	15 965	410 846	119 149	291 697	25.7	7.5	18.3
1987	16 167	417 139	122 835	294 304	25.8	7.6	18.2
1988	16 362	407 116	126 898	280 218	24.9	7.8	17.1
1989	16 537	382 269	126 378	255 891	23.1	7.6	15.5
1990	16 670	362 081	128 576	233 505	22.2	7.9	14.3
1991	16 525	353 174	134 324	218 850	21.5	8.2	13.3	2.67
1992	16 440	337 612	137 518	200 094	20.5	8.4	12.1	2.62
1993	16 381	315 482	156 070	159 412	19.3	9.5	9.8	2.54
1994	16 146	305 624	160 339	145 285	18.9	9.9	9.0	2.43
1995	15 816	276 125	168 656	107 469	17.5	10.7	6.8	2.21
1996	15 578	253 175	166 028	87 147	16.3	10.7	5.6	2.02
1997	15 334	232 356	160 138	72 218	15.2	10.4	4.7	1.93
1998	15 072	222 380	154 314	68 066	14.8	10.2	4.5	1.81
1999	14 928	217 578	147 416	70 162	14.6	9.9	4.7	1.79
2000	14 882	222 054	149 778	72 276	14.9	10.1	4.9	1.88
2001	14 854	221 487	147 876	73 611	14.9	10.0	5.0	1.84
2002	14 854	227 171	149 381	77 790	15.3	10.1	5.2	1.88
2003	14 901	247 946	155 277	92 669	16.6	10.4	6.2	2.03
2004	15 013	273 028	152 250	120 778	18.2	10.1	8.1	2.21
2005	15 147	278 977	157 121	121 856	18.4	10.4	8.0	2.22
2006	15 307	301 756	157 210	144 546	19.7	10.3	9.4	2.36
2007	15 481	321 963	158 297	163 666	20.8	10.2	10.6	2.47
2008	15 672	356 575	152 706	203 869	22.8	9.7	13.1	2.68
2009	15 989	357 552	142 780	214 772	22.0	9.0	13.0	2.55
2010	16 324	367 752	145 875	221 877	22.5	8.9	13.6	2.60
2011	16 559	372 544	144 213	228 331	22.5	8.7	13.8	2.59
2012	16 900	379 121	141 220	237 901	22.5	8.4	14.1	2.62

¹ Տվյալները ներկայացված են 1979 թվականի տվյալներով.

Էթնիկական կազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ղազախստանը բազմազգ երկիր է։ Բնակչության ճնշող մեծամասնությունը ղազախներն են (65%), էթնիկական խմբերից երկրորդ տեղում են ռուսները (21.8%)։ Կան նաև մեծ քանակությամբ ուզբեկներ (3%), ուկրաինացիներ (1,8%), ույղուրներ (1.4%), թաթարներ (1.2%) և այլն։

Ղազախստանի բնակչության էթնիկ կազմ (1897—2014)
Ազգաբնակչություն^[2]	1926	1939	1959	1970	1979	1989	1999	2009^[3]	оценка на 1.01. 2014^[4]
ղազախներ	58,52%	37,84%	30,02%	32,39%	36,02%	39,69%	53,40%	63,07%	65,52%
ռուսներ	20,57%	39,97%	42,69%	42,42%	40,80%	37,82%	29,96%	23,70%	21,47%
ուզբեկներ	2,09%	1,96%	1,47%	1,62%	1,79%	2,02%	2,48%	2,85%	3,04%
ուկրաինացիեներ	13,88%	10,70%	8,19%	7,24%	6,12%	5,44%	3,66%	2,08%	1,76%
ուիգուրներ	1,01%	0,58%	0,64%	0,94%	1,01%	1,13%	1,41%	1,40%	1,44%
թաթարներ	1,29%	1,76%	2,06%	2,19%	2,13%	1,99%	1,66%	1,28%	1,18%
գերմանացիներ	0,82%	1,50%	7,09%	6,53%	6,13%	5,82%	2,36%	1,11%	1,06%
կորեացիներ		1,57%	0,80%	0,61%	0,63%	0,63%	0,67%	0,63%	0,61%
թուրքեր		0,01%	0,11%	0,14%	0,18%	0,30%	0,51%	0,61%	0,61%
ադրբեջանցիներ		0,21%	0,41%	0,44%	0,50%	0,55%	0,52%	0,53%	0,57%
դունգանե	0,14%	0,12%	0,11%	0,13%	0,15%	0,18%	0,25%	0,32%	0,36%
բելառուսներ	0,41%	0,51%	1,15%	1,54%	1,24%	1,11%	0,75%	0,42%	0,35%
քրդեր		0,04%	0,07%	0,10%	0,12%	0,15%	0,22%	0,24%	0,25%
տաջիկներ	0,12%	0,18%	0,09%	0,06%	0,13%	0,15%	0,17%	0,23%	0,25%
պոլիակներ	0,06%	0,89%	0,57%	0,48%	0,42%	0,36%	0,32%	0,21%	0,19%
չեչեններ	0,00%	0,04%	1,40%	0,27%	0,26%	0,30%	0,21%	0,20%	0,19%
կիրգիզներ				0,07%	0,06%	0,08%	0,07%	0,15%	0,17%
բաշկիրներ	0,01%	0,06%	0,09%	0,16%	0,22%	0,25%	0,16%	0,11%	0,10%
ինգուշի	0,00%	0,01%	0,51%	0,14%	0,12%	0,12%	0,11%	0,09%	0,09%
մոլդովացիներ	0,05%	0,05%	0,16%	0,20%	0,21%	0,20%	0,13%	0,09%	0,08%
հույներ	0,00%	0,02%	0,60%	0,31%	0,34%	0,28%	0,08%	0,06%	0,05%
մորդվա	0,44%	0,41%	0,27%	0,27%	0,21%	0,18%	0,11%	0,05%	0,04%
չուվաշի	0,04%	0,11%	0,12%	0,18%	0,15%	0,14%	0,08%	0,05%	0,04%
հրեաներ	0,07%	0,31%	0,30%	0,21%	0,16%	0,11%	0,05%	0,02%
այլազգիներ	0,49%	1,14%	1,09%	1,06%	0,97%	1,06%	0,67%	0,52%	0,57%
ընդհանուր	100,00%	100,00%	100,00%	100,00%	100,00%	100,00%	100,00%	100,00%	100,00%

Բնակեցված տարածքքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

տարածաշրջան	ընդհանուր	ղազախ- ներ	ռուս- ներ	ուզբեկ- ներ	ուկ- րաինա- ցիներ	ուիգուր- ներ	թաթար- ներ	գերմանա- ցիներ	կորե- ացի- ներ	թուր- քեր	ադրբե- ջան- ցիներ	դուն- գա- նե	բելո- ռուս- ներ	քր- դեր	տա- ջիկ- ներ	պոլ- յան- ներ	չե- չեն- ներ	բաշ- կիր- ներ	այլազ- գիներ
Ղազախստան	17160774	11244547	3685009	521252	301346	246777	203108	181928	105400	104792	98646	62029	60295	42312	42143	32661	32252	16983	179294
Աքմոլայի մարզ	735566	361981	253458	1229	34790	220	13420	26354	1427	153	2014	117	10835	544	325	8055	3165	1916	15563
Ակտյուբինի մարզ	808932	655241	101417	1220	23515	129	9394	5651	1474	118	1130	14	1257	7	122	233	1298	778	5934
Ալմա-Ատինի մարզ	1984518	1383345	301713	4627	5250	156004	13829	9117	16651	37458	17187	1848	732	14794	770	1187	5991	352	13663
Ատիրաուսիայի մարզ	567861	521524	33634	1325	777	94	2332	475	3145	272	454	21	210	21	36	34	176	62	3269
Արևելյան Ղազախստան	1394018	814105	529286	1371	5303	972	17092	13599	1467	205	1529	159	1526	37	289	214	1673	328	4863
Խամբիլոսի մարզ	1084482	783106	116632	26544	3978	2688	9092	4427	9436	32075	11941	51368	491	14498	674	120	2240	391	14781
Արևմտյան Ղազախստան	623977	463547	130767	543	10337	101	8524	1318	917	37	1474	67	1942	1	71	122	568	421	3220
Կարագանդինայի մարզ	1369667	673080	512769	4005	45171	624	31857	33259	13349	463	4551	197	11982	290	1332	3818	5325	4065	23530
Կոստանայի մարզ	880776	341411	371019	1189	78440	154	16465	28218	3845	199	3638	17	13976	18	515	1501	1956	3850	14365
Կիզիլորդինի մարզ	739776	708549	15417	1448	338	144	1679	169	7923	1626	255	1	95	12	108	12	805	181	1014
Մանգիստաուսկ	587419	526216	39133	2019	2073	171	1709	302	846	109	5505	60	248	13	87	60	660	147	8061
Պավլոդորսկ	752793	374779	280447	1245	36395	204	14188	21199	1091	107	1983	31	4878	51	316	955	1763	1312	11849
Հյուսիսային Ղազախստան	575766	196872	287562	486	26093	128	12506	20431	472	197	1736	10	6042	329	774	12841	650	727	7910
Հարավային Ղազախստան	2733279	1989802	132393	456459	4614	3832	18773	2545	9176	22324	32590	15	525	8959	33530	132	2446	840	14324
քաղաք Աստանա	814435	605051	132103	8736	13736	965	10425	8406	5533	2926	3221	597	3913	369	684	2535	1140	1061	13034
քաղաք Ալմաթա	1507509	845938	447259	8806	10536	80347	21823	6458	28648	6523	9438	7507	1643	2369	2510	842	2396	552	23914

տարածաշրջան	ընդհանուր	ղազախ- ներ	ռուս- ներ	ուզբեկ- ներ	ուկ- րաինա- ցիներ	ուիգուր- ներ	թաթար- ներ	գերմանա- ցիներ	կորե- ացի- ներ	թուր- քեր	ադրբե- ջան- ցիներ	դուն- գա- նե	բելո- ռուս- ներ	քր- դեր	տա- ջիկ- ներ	պոլ- յան- ներ	չե- չեն- ներ	բաշ- կիր- ներ	այլազ- գիներ
Республика Казахстан	100,00%	65,52%	21,47%	3,04%	1,76%	1,44%	1,18%	1,06%	0,61%	0,61%	0,57%	0,36%	0,35%	0,25%	0,25%	0,19%	0,19%	0,10%	1,04%
Աքմոլայի մարզ	100,00%	49,21%	34,46%	0,17%	4,73%	0,03%	1,82%	3,58%	0,19%	0,02%	0,27%	0,02%	1,47%	0,07%	0,04%	1,10%	0,43%	0,26%	2,12%
Ակտյուբինի մարզ	100,00%	81,00%	12,54%	0,15%	2,91%	0,02%	1,16%	0,70%	0,18%	0,01%	0,14%	0,00%	0,16%	0,00%	0,02%	0,03%	0,16%	0,10%	0,73%
Ալմա-Ատինի մարզ	100,00%	69,71%	15,20%	0,23%	0,26%	7,86%	0,70%	0,46%	0,84%	1,89%	0,87%	0,09%	0,04%	0,75%	0,04%	0,06%	0,30%	0,02%	0,69%
Ատիրաուսիայի մարզ	100,00%	91,84%	5,92%	0,23%	0,14%	0,02%	0,41%	0,08%	0,55%	0,05%	0,08%	0,00%	0,04%	0,00%	0,01%	0,01%	0,03%	0,01%	0,58%
Արևելյան Ղազախստան	100,00%	58,40%	37,97%	0,10%	0,38%	0,07%	1,23%	0,98%	0,11%	0,01%	0,11%	0,01%	0,11%	0,00%	0,02%	0,02%	0,12%	0,02%	0,35%
Խամբիլոսի մարզ	100,00%	72,21%	10,75%	2,45%	0,37%	0,25%	0,84%	0,41%	0,87%	2,96%	1,10%	4,74%	0,05%	1,34%	0,06%	0,01%	0,21%	0,04%	1,36%
Արևմտյան Ղազախստան	100,00%	74,29%	20,96%	0,09%	1,66%	0,02%	1,37%	0,21%	0,15%	0,01%	0,24%	0,01%	0,31%	0,00%	0,01%	0,02%	0,09%	0,07%	0,52%
Կարագանդինայի մարզ	100,00%	49,14%	37,44%	0,29%	3,30%	0,05%	2,33%	2,43%	0,97%	0,03%	0,33%	0,01%	0,87%	0,02%	0,10%	0,28%	0,39%	0,30%	1,72%
Կոստանայի մարզ	100,00%	38,76%	42,12%	0,13%	8,91%	0,02%	1,87%	3,20%	0,44%	0,02%	0,41%	0,00%	1,59%	0,00%	0,06%	0,17%	0,22%	0,44%	1,63%
Կիզիլորդինի մարզ	100,00%	95,78%	2,08%	0,20%	0,05%	0,02%	0,23%	0,02%	1,07%	0,22%	0,03%	0,00%	0,01%	0,00%	0,01%	0,00%	0,11%	0,02%	0,14%
[1]	100,00%	89,58%	6,66%	0,34%	0,35%	0,03%	0,29%	0,05%	0,14%	0,02%	0,94%	0,01%	0,04%	0,00%	0,01%	0,01%	0,11%	0,03%	1,37%
Պավլոդորսկ	100,00%	49,79%	37,25%	0,17%	4,83%	0,03%	1,88%	2,82%	0,14%	0,01%	0,26%	0,00%	0,65%	0,01%	0,04%	0,13%	0,23%	0,17%	1,57%
Հյուսիսային Ղազախստան	100,00%	34,19%	49,94%	0,08%	4,53%	0,02%	2,17%	3,55%	0,08%	0,03%	0,30%	0,00%	1,05%	0,06%	0,13%	2,23%	0,11%	0,13%	1,37%
Հարավային Ղազախստան	100,00%	72,80%	4,84%	16,70%	0,17%	0,14%	0,69%	0,09%	0,34%	0,82%	1,19%	0,00%	0,02%	0,33%	1,23%	0,00%	0,09%	0,03%	0,52%
քաղաք Աստանա	100,00%	74,29%	16,22%	1,07%	1,69%	0,12%	1,28%	1,03%	0,68%	0,36%	0,40%	0,07%	0,48%	0,05%	0,08%	0,31%	0,14%	0,13%	1,60%
քաղաք Ալմաթա	100,00%	56,11%	29,67%	0,58%	0,70%	5,33%	1,45%	0,43%	1,90%	0,43%	0,63%	0,50%	0,11%	0,16%	0,17%	0,06%	0,16%	0,04%	1,59%