Ձեռքսեղմում
Ձեռքսեղմում, ժեստ, ողջույնի կամ հրաժեշտի ծես, որը կատարվում է երկու հոգու կողմից՝ աջ ձեռքի ափերի փոխադարձ սեղմումով։ Ձեռքսեղմման էֆեկտն ուժեղացնելու համար նման սեղմումը կարող է ուղեկցվել ձախ ձեռքերի կիրառմամբ, սեղմման ուժի ավելացմամբ («ձեռքը ամուր սեղմել») և միացված ձեռքերը թափահարելով, ինչն արտացոլված է ձեռքսեղմման անգլերեն անվանման մեջ՝ անգլ.՝ handshake՝ բառացիորեն «ձեռքի թափահարում»։
Ամենից հաճախ ձեռքսեղմումն օգտագործվում է ողջունելիս, հրաժեշտ տալիս, շնորհավորելիս, որպես հավանության, փոխադարձ համաձայնության կամ հաշտություն կնքելու նշան։ Ձեռքսեղմման նպատակը բարի մտադրությունների և բարի կամքի դրսևորումն է։ Ողջույնի այս մեթոդն առավել տարածված է տղամարդկանց շրջանում, կանայք, որպես կանոն, այն օգտագործում են միայն գործնական հանդիպումների ժամանակ։ Այնուամենայնիվ, այս ժեստը կարող է տեղի ունենալ նաև տղամարդու և կնոջ միջև կամ փոխարինվել տղամարդու կողմից կնոջ ձեռքը համբուրելով։ Մուսուլմանական երկրներում տղամարդու և կնոջ միջև ձեռքսեղմումը չի թույլատրվում, ավելին, Իսլամը թույլ չի տալիս ձեռքսեղմում այն մարդկանց միջև, որոնք մահրամ չեն։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս ասպետական ծեսը, ամենայն հավանականությամբ, առաջացել է ձեռքերի շարժումից, որը ցույց էր տալիս, որ զենք չունեն։ Հունական արվեստում ձեռք սեղմող մարդկանց կերպարներ են հայտնաբերվել դեռևս մ.թ.ա. 5-րդ դարում։ Գրական աղբյուրներում ձեռքսեղմումը հիշատակվում է մեր թվարկությունից առաջ Օվիդիուսի «Փոխակերպումներ» պոեմում։
Սպորտաին մրցումներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շատ սպորտային մրցումների ժամանակ ընդունված է մինչև մենամարտը սկսելը սեղմել մրցակցի ձեռքը։ Այս ավանդույթը պահպանվում է գրեթե բոլոր մարզաձևերում, բացառությամբ նրանցում, որտեղ ֆիզիկապես դժվար է դա անել, օրինակ՝ առագաստանավային մրցավազքում։
Շատ մարզաձևերում ձեռքսեղմումը կրում է ծեսի բնույթ։ Օրինակ՝ կարատեում կա մի ծես, երբ ավելի բարձր կարգ ունեցող մարզիկի ձեռքսեղմմանը, ի նշան հարգանքի, միշտ պատասխանում են երկու ձեռքով, իսկ մենամարտի վերջում երկուսն էլ երկու ձեռքով են սեղմում՝ ընդգծելով, որ մրցակիցը լավ մենամարտեց և արժանի է հարգանքի։
Հին ավանդույթներում ձեռքսեղմումն արտահայտում է բաց, բարյացակամ շփման պատրաստակամություն, դա փոխադարձ բարեհաճության յուրատեսակ նշան է։
Ձեռքսեղմման էթիկետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ էթիկայի կանոնների՝ տղամարդկանց դեպքում առաջինը ձեռքը մեկնում է տարիքով մեծը կամ կարգավիճակով բարձրը։ Ձեռքսեղմումը պետք է նախաձեռնի ավագը։ Ներկաներից ամենափոքրը կարիք չունի շտապելու այդ հարցում։ Տղամարդն առաջինն է ձեռքը մեկնում կնոջը։ Կինը որոշում է՝ սեղմել տղամարդու ձեռքը կամ սահմանափակվել սովորական զուսպ ողջույնով։ Ներկայացնելիս առաջինը ձեռքը մեկնում է նա, ում ներկայացնում են։ Բայց ամեն դեպքում, եթե ձեռքը մեկնում են բարևելու համար, էթիկայի տեսանկյունից անհարգալից է այն թողնել օդում, ուստի պետք է սեղմել մեկնած ձեռքը։ Ողջույնին չպատասխանելը անքաղաքավարի է և կարող է վիրավորել դիմացինին[1][2][3]։
Նշանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ձեռքսեղմումը վստահության նշան է, այն օգտագործվում է որպես դիմացինի նկատմամբ բարի մտադրությունների երաշխիք, ինչպես նաև միմյանց նկատմամբ հարգանք ցուցաբերելու նշան։ Հաճախ մեծ նշանակություն ունի, թե ով է առաջինը մեկնում ձեռքը։
Ձեռքը սեղմելուց հրաժարվելը կարող է նշանակել անբարեհաճ վերաբերմունք կամ համագործակցելու ցանկության բացակայություն։
Խնդիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ձեռքսեղման ժեստի լայն տարածման պատճառով որոշակի խնդիրներ են ունենում այն մարդիկ, որոնք ունեն ափի գերքրտնարտադրություն։ Այլ անձի կողմից իր թաց կամ սառը ձեռքին հպվելու անբարեհաճ արձագանքի ակնկալիքը կարող է հանգեցնել ձեռքսեղմումից խուսափելու գիտակցված ձգտման։
Ձեռքսեղման խորհրդանիշ Unicode-ում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Unicode-ում ձեռքսեղմման խորհրդանիշը հետևյալ բանալին է՝ U+1F91D 🤝
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Искусство рукопожатия». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 16-ին.
- ↑ М. Г. Подопригора. «Этикет приветствий». Деловой этикет.
- ↑ «Почему у мужчин принято здороваться за руку?».
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ձեռքսեղմում» հոդվածին։ |
| ||||||
