Լաստենի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լաստենի
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Վերնաբաժին Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta)
Տիպ/Բաժին Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Հաճարածաղկավորներ (Fagales)
Ընտանիք Կեչազգիներ (Betulaceae)
Ենթաընտանիք Կեչայիններ (Betuloideae)
Ցեղ Լաստենի (Alnus)
Mill., 1754

Լաստենի (լատին․՝ Alnus) կեչազգիների ընտանիքին պատկանող բույսերի ցեղ։ Հաշվում են մոտ 23 - 40 տեսակ[1]։

Անվան ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռուսերեն «ольха» - լաստենի բառը ծագել է սլովեն.՝ *olьxa/elьxa-ից (այստեղից են եկել նաև ուկրաիներեն՝ вільха, բելառուս․՝ вольха, բուլղար․՝ елша́, սերբ.՝ jóвa, սլովեն.՝ jélša, չեխ․՝ оlšе, սլովակ.՝ jеlšа, սերբ.՝ wólša)[2], նաև *ălĭsā/ĕlĭsā *haéliso/eha-[3] (ср. գերմ.՝ Erle, անգլ.՝ alder, անգլ.՝ aller < հին անգլերեն՝ alor[4][5])։ Հնդեվրոպական բառերում ծագում է *el-, ol- արմատնեիրց, որը կապ ունի լուսավոր բառի[6][7] կամ կարմրաշագանակագույնի հետ[8]։

Նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծառեր և թփեր են։ Տերևակիցները վաղ թավոտ են։ Արական կատվիկները մի քանիսը միասին են, հիմնադրվում և զարգանում են աշնանից, բացվում են գարնանը։ Իգական կատվիկները մեկական են կամ ողկույզով խմբված, հիմնադրվում են աշնանից։

Տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեսակներից են՝

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Банаев Е. В., Шемберг М. А., Ольха в Сибири и на Дальнем Востоке России (изменчивость, таксономия, гибридизация), Новосибирск, «СО РАН», ISBN 5-7692-0378-1։
  2. Этимологический словарь славянских языков. — М.: Наука, 1979. — Т. 6. — С. 23—24.
  3. J. P. Mallory, Douglas Q. Adams. Encyclopedia of Indo-European culture. — London: Fitzroy Dearborn Publishers, 1997. — ISBN 9781884964985
  4. Orel V. A Handbook of Germanic Etymology. — Brill, 2003.
  5. Douglas Harper. (2001-2010). «Online Etymology Dictionary» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
  6. Гамкрелидзе Т. В., Иванов Вяч. Вс. Индоевропейский язык и индоевропейцы: Реконструкция и историко-типологический анализ праязыка и протокультуры: В 2-х ռուսերեն գիրքх. — Тбилиси: Из-во Тбил. ун-та, 1984. — С. 635.
  7. Friedrich P. Proto-Indo-European Trees. — The University of Chicago Press, 1970. — P. 70—73.
  8. [ *el-] // Pokorny, Julius. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. — Bern: Francke, 1959, 1989.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։