Իլյա Պետրով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իլյա Պետրով
բուլղար․՝ Илия Николаев Петров
Պրոֆեսոր Իլյա Պետրովը (նստած կենտրոնում) ուսանողների շրջանում իրենց թեզի պաշտպանության ժամանակ, 1955
Ծնվել էհուլիսի 6, 1903(1903-07-06) կամ հուլիսի 9, 1903(1903-07-09)[1]
ԾննդավայրՌազգրադ, Բուլղարիա
Վախճանվել էմայիսի 18, 1975(1975-05-18)[1] (71 տարեկան)
Մահվան վայրՍոֆիա, Բուլղարիա
Քաղաքացիություն Բուլղարիա
Մասնագիտություննկարիչ, նկարազարդող և համալսարանի դասախոս
Ժանրդիմապատկեր
Թեմաներգեղանկարչություն[2], դիմանկար[2] և իլյուստրացիա[2]
ՈւսուցիչՆիկոլա Մարինով
Պարգևներ
Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս
ԱնդամակցությունԲուլղարիայի գիտությունների ակադեմիա

Իլյա Պետրով (բուլղար․՝ Илия Петров, հուլիսի 6, 1903(1903-07-06) կամ հուլիսի 9, 1903(1903-07-09)[1], Ռազգրադ, Բուլղարիա - մայիսի 18, 1975(1975-05-18)[1], Սոֆիա, Բուլղարիա), բուլղարացի գեղանկարիչ, դիմանկարիչ, մանկավարժ, պրոֆեսոր, Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ (1971)։ Դիմիտրովյան մրցանակի դափնեկիր (1953, 1961, 1971)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գեղանկարչություն է սովորել Սոֆիայում և Մյունխենում։ Վերապատրաստվել է Գերմանիայում, Իտալիայում և Ֆրանսիայում։ 1940 թվականից դասավանդել է Սոֆիայի գեղարվեստի ակադեմիայում, եղել է ակադեմիայի ռեկտորի տեղակալ։ 1971 թվականին ընտրվել է Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ։

Պետրովը Բուլղարիայի գեղանկարչության ականավոր վարպետներից է։ Ստեղծել է իր ժամանակակիցների մի շարք դիմանկարներ (Դորա Գաբե, Նիկոլայ Ռայնով, Լյուդմիլա Ստոյանով և այլն)։ Պատմական և հեղափոխական թեմաներով նրա նկարները բնութագրվում են իրենց ճնշող պաթոսով, արտահայտիչ լակոնիզմով և կոլորիտի զսպվածությամբ («Մահապատիժ», 1954, «Պարտիզանական երգ», 1959, երկուսն էլ գտնվում են Գեղարվեստի ազգային պատկերասրահում, Սոֆիա)։ Որպես նկարիչ՝ Իլյա Պետրովը մասնագիտացել է ոչ միայն հաստոցային գեղանկարչության սյուժետային և թեմատիկ կոմպոզիցիաների ոլորտում։ Նա ստեղծել է նաև մի շարք գործեր մոնումենտալ և դեկորատիվ ժանրում («Սեպտեմբերի իննը» որմնանկարը Սոֆիայի «Դիմիտր Բլագոև» կինոթատրոնում, 1947)։ Պետրովը եղել է փորձառու գծագրիչ (գրաֆիկական ցիկլեր, դիմանկարներ, գծանկարների շարք «Իսպանիա», 1939), զբաղվել է նաև քանդակագործությամբ։

Մահացել է 1975 թվականին Սոֆիայում։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներկայումս Իլյա Պետրովի անունն է կրում Սոֆիայի Գեղարվեստի ազգային գիմնազիան։

Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեռ կենդանության օրոք նկարիչն արժանացել է 50 հատորանոց «Խորհրդային մեծ հանրագիտարանի» 300 000 օրինակով տպագրված հոդվածի․ Պետրով, Իլյա (ծն. 1903) - բուլղար նկարիչ։ Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետության վաստակավոր նկարիչ։ Սովորել է Սոֆիայի գեղարվեստի ակադեմիայում (ավարտել է 1926 թվականին)։ Նա դիմանկարչության (Գ. Դիմիտրովի, Ս. Միտովի, Ն. Խոլֆինի դիմանկարները և այլն) և պատմահեղափոխական գեղանկարչության («1923 թվականի սեպտեմբեր», «Պարտիզաններ», «Գ. Դիմիտրովը հինգերորդ համագումարում») վարպետ էր։ Պետրովի ստեղծագործություններին բնորոշ է պատկերի մեկնաբանության խորը ռեալիզմը, դրամատիկական կոմպոզիցիաների ստեղծման հմտությունը։ Պետրովը Դիմիտրովի անվան մրցանակի դափնեկիր է։
- «БСЭ», Т. 32 — М., 1955, С.598

Նկարիչը երեք անգամ արժանացել է Դիմիտրովի անվան մրցանակի[3]՝ 1953, 1961 և 1971 թվականներին։

Նրա նշանավոր աշակերտներից է եղել Լիկա Յանկոն։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Божков, А. Илия Петров. — София, 1972.
  • Босилков, Св. Илия Петров. — София, 1955.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  2. 2,0 2,1 2,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  3. Димитровская премия — ежегодно присуждавшаяся отдельным лицам или коллективам Болгарии за выдающиеся достижения в области литературы, искусства, науки, изобретательства. Учреждена в 1949 году. Награждённым присваивалось звание лауреата премии Димитрова, вручался почётный знак и грамота. Большая Советская Энциклопедия. — Второе издание. — М.: «Большая Советская Энциклопедия», 1955. — Т. 6.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]