Ժոզե Ալտաֆինի

Ժոզե Ալտաֆինի; José João Altafin
Անձնական տվյալներ
Ամբողջական անուն	Ժոզե Ժուան Ալտաֆինի
Քաղաքացիությունը	Բրազիլիա; Իտալիա
Ծննդյան ամսաթիվ	հուլիսի 24, 1938 (85 տարեկան)
Ծննդավայր	Պիրասիկաբա, Սան Պաուլու, Բրազիլիա
Հասակ	176 սմ
Քաշ	77 կիլոգրամ
Դիրք	հարձակվող
Ակումբային տեղեկություններ
Ներկա ակումբ	ավարտել է կարիերան
Պատանեկան կարիերա
1950—1954	Սան Պաուլու
Մասնագիտական կարիերա*
Ազգային հավաքական
	* Մասնագիտական կարիերայում ընդգրկված են միայն առաջնության խաղերը և գոլերը:

Ժոզե Ժուան Ալտաֆինի (պորտ.՝ José João Altafini, հուլիսի 24, 1938(1938-07-24), Պիրասիկաբա, Սան Պաուլու, Բրազիլիա), բրազիլացի և իտալացի ֆուտբոլիստ, ով հանդես է եկել հարձակվողի դիրքում, 1958 թվականին Աշխարհի առաջնության չեմպիոն Բրազիլիայի հավաքականում։ Ավելի ուշ նա հանդես է եկել նաև Իտալիայի թիմի կազմում։

Իտալիայի Սերիա A-ում խփած գոլերի ընդհանուր քանակով զբաղեցնում է երրորդ տեղը^[1]։

Բրազիլիայում հանդես է եկել Մացոլա կեղծանունով (իտալ., Mazzola), որը վերցրել է 1940-ական թվականների իտալացի հարձակվող Վալենտինո Մացոլայի պատվին, որն իր «Տորինո» ակումբի հետ զոհվել էր ավիավթարից^[1].

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժոզե Ալտաֆինին ծնվել է Պիրասիկաբա արդյունաբերական քաղաքում` Ջոակինո Ալտաֆինիի ընտանիքում (իտալ.՝ Gioacchino Altafini), ով աշխատում էր ցեմենտի գործարանում, իսկ մայրը՝ Մարիա Մարկեզոնին (իտալ.՝ Maria Marchesoni), տնային տնտեսուհի էր^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]։ Նա հինգերորդ և վերջին երեխան էր իտալական ծագում ունեցող այդ ընտանիքում^[7]։ Նա ունեցել է երկու եղբայր՝ Լուիջին և Ատիլիոն, ինչպես նաև երկու քույր՝ Մարիա և Աննա Ինեսները^[5]։

Ալտաֆինին վաղ տարիքից զբաղվել է ֆուտբոլով, գրեթե միշտ ազատ ժամանակ դրանով էր զբաղվում։ 11 տարեկանում Ժոզեն ընդունվել է տեխնիկական թեքումով ուսումնարան, որտեղ նա պետք է ստանար մեխանիկի մասնագիտություն։ Նույն տարիներին ապագա ֆուտբոլիստը հազիվ է փրկվել խեղդվելուց. Ալթաֆինին շատ էր սիրում զբաղվել լողով, և մի անգամ գրեթե խեղդվում էր և փրկվել է միայն պրոֆեսիոնալ լողով զբաղված չափահասներից մեկի օգնության շնորհիվ, որը վերջին պահին նրան դուրս է հանել ջրից՝ քաշելով մազերից։ Դրանից հետո Ժոզեն գրեթե հրաժարվեց լողով զբաղվելուց և իր ողջ ազատ ժամանակն անցկացրել է տարբեր ֆուտբոլային մարզադաշտերում։ Այնտեղ նրա տաղանդը բացահայտել են «XV նոյեմբեր» տեղական ակումբի սկաուտները, իսկ նա այդ ժամանակ 15 տարեկան էր^[7]։

Ակումբային[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ելույթներ ունենալով «XV նոյեմբեր» ակումբում Ալտաֆինին զուգահեռաբար շարունակել է մեխանիկայի իր ուսումնասիրությունները։ Նա ակնկալիքներ ուներ, որ հետագայում աշխատելու է շաքարավազի գործարանում^[6], որտեղ արդեն աշխատում էր իր հայրը^[7]։

17 տարեկան հասակում, ծննդյան տարեդարձից ընդամենը երեք օր հետո^[2], նա տեղափոխվել է «Պալմեյրաս» ակումբ^[8]։ Սկզբում Ժոզեն մերժեց այս ակումբի առաջարկը, սակայն երկար մտածելուց հետո համաձայնվեց ակումբի առաջարկին^[7]։ Այնտեղ ֆուտբոլիստը մեկ տարի անցկացրեց երիտասարդական թիմի կազմում, որտեղ Արգենտինացի մարզիչ Ալֆրեդո Գոնսալեսը նրան տեղափոխեց կենտրոնական հարձակվողի դիրք^[2], այդ դիրքորոշմամբ, ֆուտբոլիստն անցկացրեց իր ամբողջ կարիերան մնալով նույն դիրքում։ Մեկ տարի անց, Խոսեն դարձավ գլխավոր թիմի խաղացող, ապա ընդգրկվեց ակումբի մեկնարկային կազմում^[1]։ Մեկ տարի անց, Ժոզեն դարձավ հիմնական կազմի խաղացող, ապա հունիսին 1957 թվականին, նա առաջնությում դարձավ 5 գոլի հեղինակ գրավելով «Սան Պաուլու» ակումբի դարպասը, իսկ 7 օր անց նա կատարեց իր դեբյուտը Բրազիլիայի ազգային հավաքականի կազմում^[3]։ Ֆուտբոլիստը նույնիսկ պայմանագիր է կնքել, ըստ որի, նա կարող էր խաղալ Բրազիլիայում միայն «Պալմիրասի» կազմում^[7]։ Այս ակումբում Ալտաֆինին ստացավ իր հայտնի մականունը, որից հետո, նա հանդես է եկել իտալիական - Մացոլա կեղծանունով. բրազիլացի լրագրողները երիտասարդ ֆուտբոլիստի մեջ տեսնում էին 1940-ականների իտալիացի հարձակվող Վալենտինո Մացոլայի խաղի և տեսքի նմանություն^[8]։ Ժոզեն երիտասարդ տարիքում լավ էր փող վաստակում, նույնիսկ կարողացավ ապառիկով տուն ձեռք բերել^[7]։ 1958 թվականին մասնակցել է «Պալմիրաս» - «Սանտոս» հանդիպմանը (7։ 6), որտեղ նա դարձավ 2 գոլի հեղինակ, հանդիպման ժամանակ 5 մարդ մահացել են իրենց ակումբների համար անհանգստանալու պատճառով^[3]։

Ալտաֆինին «Միլանի» դեմ խաղում

1958 թվականի գարնանը Պալմիրասը մացնակցեց Եվրոպայում կայացած մրցաշարի։ Բրազիլիայի հարձակվողի խաղը հավանության արժանացավ «Հին աշխարհի» շատ թիմերի կողմից։ Առավել մեծ հետաքրքրություն ներկայացրեցին իտալական ակումբները` «Միլանը» և «Ռոման»։ Հռոմեական թիմի հետ պայմանագիրն արդեն պատրաստ էր^[2], սակայն Պալմեյրասի ղեկավարությունը նախընտրեց «Ռոնսոնիերին», քանի որ նրանց առաջարկը 130 միլիոն լիր էր (մոտ 500 հազար դոլար կամ 25 միլիոն կրուզեյրո)^[1]^[3] և ավելի ձեռնտու էր^[8]։ Այս տրանսֆերը հենց այդ ժամանակ ռեկորդային էր Բրազիլիայում ֆուտբոլի պատմության մեջ^[2]։ Ակումբի նախագահը, Ռիցկոլին, սպասում էր, որ բրազիլիացուն կփոխարինի կենտրոնական հարձակվող Գուննար Նանդալյան, ով հեռացավ թիմից^[5]։ Ակումբում ֆուտբոլիստը կատարել է իր դեբյուտը 1958 թվականի սեպտեմբերի 6-ին, Իտալիայի գավաթի խաղարկությունում, «Բոլոնիայի» դեմ, որի ժամանակ թիմը պարտվեց 2։ 4 հաշվով^[5]։ Իտալիա ժամանելուն պես «Միլանի» ղեկավարությունն Ալտաֆինիից խնդրեց հրաժարվել «Մացոլա» մականունից, որպեսզի չվիրավորեր Վալենտինոյի երկու որդիներին։ Առաջին մրցաշրջանում ֆուտբոլիստը դարձավ Իտալիայի չեմպիոն, իսկ 28 գնդակով^[8] թիմի լավագույն ռմբարկու` ընդհանուր հաշվով միայն զիջելով Անտոնիո Անջելիոնոյին։ Հաջորդ տարի խաղացողն առաջնությունում 20 գոլ է խփել, որոնցից չորսը Միլանի «Ինտեր»-ի դեմ խաղում^[5]։ Առաջիկա երկու տարիների ընթացքում թիմի առաջատարը 22 գոլ խփեց առաջնությունում։ 1961/1962 մրցաշրջանում նա դարձավ «Սերիա» A-ի երկրորդ մրցանակակիրը։ Նույն մրցաշարում հարձակվողը 4 գոլ է խփել Թուրինի «Յուվենտուսի» դեմ խաղերում^[1]։

Այս նույն ժամանակահատվածը բնորոշ էր նրանով, որ նա թիմի գլխավոր մարզիչ Լուիջի Բոնիզկոնիի հետ ուներ կոնֆլիկտ, և կոնֆլիկտն ավարտվեց միայն ակումբի մարզչի հեռանալուց հետո^[5]։ 1962/63 մրցաշրջանում բրազիլացին 11 գոլ խփեց առաջնությունում, դրանից հետո դրան հաջորդեց Չեմպիոնների գավաթի խաղարկության լավ ելույթները, որտեղ նա 14 անգամ գրավեց մրցակցի դարպասը, որը ռեկորդային էր և պահպանվեց երկար ժամանակ^[9]։ Այս 14 գոլերից հինգն Ալտաֆինին խփեց մեկ հանդիպման ընթացքում ընդդեմ Լյուքսեմբուրգի «Ուոն» ակումբի դեմ կայացած խաղի ժամանակ։ Այդ խաղարկությունում հարձակվողը երկու անգամ խփել է երեքական գոլ, «Միլան» և «Գալաթասարայա» ակումբների դեմ խաղերի ժաման։ Իսկ «Բենֆիկայի» հետ մրցաշարի եզրափակչում Ժոզեն երկու գոլ է խփել, իր թիմին հաղթանակ ապահովելով 2։ 1 հաշվով^[10], ըստ լեգենդի, «Միլանի» գլխավոր մարզիչ Ներեո Ռոկկոն ընդմիջման ժամանակ հատկապես զայրացել է Ալտաֆինիի վրա`ասելով, որ նա խաղում է նապաստակի պես, որից հետո նա դուրս եկավ դաշտ և երկու անգամ գրավեց մրցակցի դարպասը^[5]։ Հաջորդ մրցաշրջանում Ալտաֆինին 19 գոլ է խփել, որից միայն 14-ը առաջնությունում։ Այնուամենայնիվ, 1964 թվականի ամռանը նա դիմել է Ռոսսոներների ղեկավարությանը, պահանջելով աշխատավարձի բարձրացում։ Հրաժարվելուց հետո Ժոզեն նախ հրաժարվեց դաշտ դուրս գալուց, ապա գնաց Բրազիլիա, ասելով՝ «Առանց պայմանագրի, ես չեմ խաղում»^[5]։ Ֆուտբոլիստը նույնիսկ անցել է մարզումների «Պալմեյրասի» կազմում, բայց կարոտելով Իտալիան, նա Սուրբ Ծնունդին ընդառաջ ուղարկել է բացիկ Վիանային^[5]. Վիանան խաղացողին արգելել է նրա վերադարձը , բայց հետո փոխել է զայրույթը գթասրտությամբ. արդյունքում, 1965 թվականի հունվարին Ալտաֆինին վերադարձել է Իտալիա, որտեղ նրա ակումբը գտնվում է առաջին տեղում և հավակնում էր մրցաշարում հաղթանակ տանել։ Այնուամենայնիվ, «Միլանը», որն ունի 7 միավոր առավելություն մոտակա հակառակորդի նկատմամբ, վատ ելույթներ ունեցավ և երկրորդ տեղը զբաղեցրեց առաջնությունում։ Ակումբի երկրպագուներն ամեն ինչում մեղադրում էին Ալտաֆինին և դրանից հետո հարձակվողը ներկայացվել է տրանսֆերի^[1]։ Ընդհանուր առմամբ, «Միլան»- ի կազմում նա մասնակցել է 246 խաղերի և դարձել է 161 գոլի հեղինակ^[5]։

1965 թվականին Ալտաֆինին տրանսֆերը գնել է Նապոլի ակումբը։ Նրա հետ միասին թիմին միացավ և մեկ ճանաչված ֆուտբոլիստ Օմար Սիվորը։ Այս երկու խաղացողների տրանսֆերի համար ակումբը վճարվել է 150 միլիոն արգենտինյան պեսո^[11]։ Նապոլի թիմը ձգտում էր բարելավել իր իրավիճակը, և պարզապես բաց թողենել «B» շարքը։ Արդեն առաջին տարում Նապոլին վերադարձել է իտալական բարձրագույն լիգա, և ակումբը նույն տարում դարձել է բրոնզե մեդալակիր։ Ալտաֆինին իր թիմի լավագույն ռմբարկուն էր, խփած 14 գոլով։ Նույն մրցաշրջանում նա օգնեց թիմին նվաճել Ալպյան գավաթը^[12]։ Իսկ մեկ տարի անց Ալտաֆինին դարձավ ակումբի լավագույն ռմբարկուն, 16 գնդակով, իսկ ընդհանուր գոլերի քանակով կիսել 3-4-րդ տեղերը Կուրտոմ Համրինիի հետ միասին. ակումբն առաջնությունում զբաղեցրել է 4-րդ տեղը։ 1967-1968 մրցաշրջանում Ալտաֆինին արդեն երրորդ անգամ անընդմեջ խփելով ամենաշատ թվով գոլերը ակումբի, օգնեց «Նապոլին» գրավվել պատմության մեջ իր ամենաբարձր հորիզոնականը, գրավվելով 2-րդ հորիզոնականը առաջնությունում^[1]։ Այնուհետև Ալտաֆինիի խաղի արդյունավետությունը և«Նապոլիի» խաղը վատթարացել են։ Ակումբի երկու մրցաշրջանների ընթացքում շարունակում էր զբաղեցնել մրցաշարային աղյուսակի միջին հորիզոնականը։ Այնուհետև 1971 թվականին Նեապոլիտացիները զբաղեցրին 3-րդ տեղը, բայց հիմնականում նրանց պաշտպանվածության շնորհիվ։ Դրանից հետո, մեկ տարի անց ակումբը նորից զբաղեցրեց 8-րդ տեղը։ Այս վերջին մրցաշրջանում, Ժոզեն խիստ մրցակցություն է ունեցել թիմի հիմնական կազմում տեղ գտնելու համար, քանի որ ակումբ էին եկել նոր հարձակվողներ `Հարալդ Նիլսենը, Կուրտ Համրին և Անժելո Սորմանին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 «Жозе Альтафини - «внебрачный сын» Валентино Маццолы». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 17-ին.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Memorabilia - Altafini
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Brasileiros no Calcio: José Altafini
↑ По другим сведениям Марии Маркезини (իտալ.՝ Maria Marchesini)
↑ ^5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 Профиль на magliarossonera.it
↑ ^6,0 ^6,1 Altafini e il film su Pelé: «Io e O Rei, dal Maracanazo al Mondiale»
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 «Жозе Альтафини, он же - Джузеппе Мацола». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 17-ին.
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 «Жозе Альтафини». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 17-ին.
↑ Криштиану Роналду установил рекорд по голам за сезон в Лиге чемпионов - Футбол - Sports.ru
↑ Champions' Cup 1962-63
↑ «Гениальный скандалист». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 17-ին.
↑ Cup of the Alps 1966

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժոզե Ալտաֆինի» հոդվածին։

[sovsport-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 «Жозе Альтафини - «внебрачный сын» Валентино Маццолы». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 17-ին.

[calcioseriea-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Memorabilia - Altafini

[quattrotratti-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Brasileiros no Calcio: José Altafini

[4] По другим сведениям Марии Маркезини (իտալ.՝ Maria Marchesini)

[magliarossonera-5] 5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 Профиль на magliarossonera.it

[Calcio/23-05-2016-6] 6,0 ^6,1 Altafini e il film su Pelé: «Io e O Rei, dal Maracanazo al Mondiale»

[footballfan-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 «Жозе Альтафини, он же - Джузеппе Мацола». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 17-ին.

[bocahuniors-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 «Жозе Альтафини». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 17-ին.

[Криштиану_Роналду_установил_рекорд_по_голам_за_сезон_в_Лиге_чемпионов-9] Криштиану Роналду установил рекорд по голам за сезон в Лиге чемпионов - Футбол - Sports.ru

[10] Champions' Cup 1962-63

[11] «Гениальный скандалист». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 17-ին.

[12] Cup of the Alps 1966

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]