Ժամանակակից արվեստի թանգարան (Ռիո դե Ժանեյրո)

Ժամանակակից արվեստի թանգարան
Տեսակ	ժամանակակից արվեստի թանգարան
Երկիր	Բրազիլիա
Տեղագրություն	Ռիո դե Ժանեյրո
Ղեկավարության նստավայր	Ռիո դե Ժանեյրո, Բրազիլիա
Հիմնադրվել է	1948
Կայք	mamrio.org.br

Ժամանակակից արվեստի թանգարան Ռիո դե Ժանեյրոյում (անգլ.՝ Museum of Modern Art in Rio de Janeiro, պորտ.՝ Museu de Arte Moderna do Rio de Janeiro), թանգարան Ռիո դե Ժանեյրոյում, նվիրված ժամանակակից արվեստին։

Պատմություն և գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1948 թվականին բրազիլացի գործարար և կոլեկցիոներ Ռայմունդո Դե Կաստրո Մայայի նախագահությամբ ստորագրվել են Ռիո դե Ժանեյրոյում ժամանակակից արվեստի թանգարան ստեղծելու մասին փաստաթղթեր։ Որպես մշակութային հաստատություն՝ այն սկսել է գործել 1951 թվականին և հաջորդ տարի ժամանակավորապես տեղակայվել է Ղուշթավու Կապանեմայի պալատում։ 1952 թվականի դեկտեմբերին քաղաքային խորհուրդը հաստատել է նոր թանգարանին 40 000 քառակուսի մետր հողատարածք նվիրաբերելու առաջարկը։ Թանգարանը սեփական շտաբ-բնակարանը ստացել է 1958 թվականին, առաջին ցուցասրահը բացվել է 1963 թվականին։

Թանգարանը գտնվում է քաղաքի կենտրոնում գտնվող Ֆլամենգո զբոսայգու հյուսիս-արևելյան մասում։ Ֆլամենգոյի այգին քաղաքային զարգացման ծրագրի նախագիծ է, ստեղծվել է ճարտարապետ Աֆոնսու Ռեյդիի և լանդշաֆտային դիզայներ Ռոբերտ Մարքսի կողմից 1950-1960-ական թվականներին^[2]։

Այգին ստեղծվել է ծոցի ափին գտնվող աղբավայրի տեղում, այդ պատճառով էլ թանգարանի շենքի սյուների հենասյուները հասնում են 20 մետր խորության։ Հյուսիսային ճակատը ունի ալյումինե շերտեր, որոնք վերահսկում են պատկերասրահի տարածքում գտնվող բնական լույսի քանակը․ պատկերասրահի պատուհանները կենտրոնացած են հյուսիս և հարավ։

Ժամանակակից արվեստի թանգարանը ներառում է․

ցուցահանդեսի տարածքը ներառում է պատկերասրահներ, մշտական հավաքածուի և շրջիկ ցուցադրությունների համար
արվեստի դասեր դասախոսությունների և ստուդիայի սենյակներով
թատրոն՝ համերգների, ներկայացումների, բալետների, կինոդիտումների և համաժողովների անցկացման համար
օժանդակ տարածքներ՝ պահեստարան, ճաշարան, արհեստանոց, պահեստներ և վարչական գրասենյակներ

Թանգարանի փորձարարական բաժնի հիմնադիրներից մեկը 1969 թվականին Սիլդո Մեյրելեշն էր։ Մի շարք աշխատանքներ թանգարանին է փոխանցել բրազիլացի կոլեկցիոներ Ժիլբերտո Շատոբրիանը։

1978 թվականի հուլիսի 8-ին անհայտ պատճառով առաջացած ուժեղ հրդեհը ոչնչացրել է թանգարանի արվեստի գործերի մինչև 90 %-ը, այդ թվում՝ Պաբլո Պիկասոյի («Cubist Head» և «Portrait of Dora Maar»), Ժոան Միրոյի («Persons in a Landscape»), Սալվադոր Դալիի («Egg on a Plate, Without the Plate»), ինչպես նաև Մաքս Էռնստի, Պաուլ Կլեեի, Դիեգո Ռիվերայի, Ռենե Մագրիտի, Իվան Սերպայի, Դավիթ Սիկեյրոյի, ինչպես նաև Մաքս Էրնստի, Փոլ Քլեեի, Դիեգո Ռենե Մագրիտի և այլ արվեստագետների աշխատանքները^[3]։

Հավաքածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռիո դե Ժանեյրոյի ժամանակակից արվեստի թանգարանը ներկայացնում է Լատինական Ամերիկայում ժամանակակից արվեստի կարևորագույն հավաքածուներից մեկը։ Այն բաղկացած է երեք տարբեր ծագում ունեցող ստեղծագործություններից՝ նվիրատվության նպատակով ստեղծված թանգարանի սեփական հավաքածուից, հովանավորների օգնությամբ ձեռք բերված աշխատանքներից, որոնց թվում են Petrobrás և White Martins ընկերությունները, ինչպես նաև վարկի պայմաններով թանգարանին տրամադրված ստեղծագործությունները, որոնց մեջ մտնում են, մասնավորապես, Ժիլբերտո Շատոբրիանի հավաքածուի ստեղծագործությունները։