Էլզասերեն
 Elsässerditsch | |
|---|---|
| Տեսակ | լեզու, բարբառ, կենդանի լեզու, լեզու և բանավոր խոսք |
| Ենթադաս | Low Alemannic German? և Ալեմաներեն |
| Մասն է | Ֆրանսիայի տարածաշրջանային լեզուներ[1] |
| Երկրներ | |
| Շրջաններ | Էլզաս |
| Խոսողների քանակ | 1 500 000 մարդ |
| Լեզվակիրների թիվը | ավելի քան 700 000 |
| Դասակարգում | Եվրասիայի լեզուներ |
| Գրերի համակարգ | լատինական այբուբեն |
| IETF | gsw-FR |
| ISO 639-3 | gsw |
 | |
| Ֆրանսիայի լեզվաբանական քարտեզ | |
 Alsatian language Վիքիպահեստում | |
Էլզասերեն կամ էլզասերեն բարբառ (Elsässerditsch)՝ գերմաներենի ստորին–ալեմանյան բարբառներից մեկը, որը տարածված է Էլզասի ամբողջ տարածքով մեկ։ Խոսողների թիվը 700 000–ից ավել է (Գերմանիայում և Ֆրանսիայում)։ Առավել մոտ է շվաբերենին և Շվեյցարիայի գերմաներենին։ Ժամանակի ընթացքում բարբառ են ներթափանցել շատ ու շատ բառեր հարևան ֆրանսերենից, ինչը, պարզ է, իր հետքն է թողել։ Էլզասերենի նշանակությունը որպես մի ժողովրդի գանձ չգնահատվեց և ավելին՝ կորցրեց իր նախկին հասարակական դերը (ԵՀՊ–ից հետո)։ Այս ամենը թույլ չի տալիս վերջինին զարգանալ պետքական մակարդակով։ Այսօր էլզասերենով խոսում են հիմնականում աշխատողները, գյուղացիները, ինչպես նաև էլզասական մշակույթի ջատագովները։ Էլզասի բնակչության միայն 40%–ն է կարողանում հասկանալ և բացատրվել այս բարբառով։
Կարգավիճակը Ֆրանսիայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաձայն Ֆրանսիայի սահմանադրությանը, հանրապետության տարածքում միակ պաշտոնական լեզուն համարվում է ֆրանսերենը։ Դրա հետ մեկտեղ ֆրանսիական կառավարությունը ճանաչում է էլզասերենի և տարածաշրջանային մի շարք այլ բարբառների որոշ իրավունքներ։ 1999 թվականին Ազգային վիճակագրական ինստիտուտի անցկացված հետազոտությունները ցույց տվեցին, որ երկրում էլզասերենով խոսողների քանաքը հասնում է 548 000 (հաշվի են առնվել միայն չափահասները)։ Այս ցուցանիշը դարձնում է բարբառը թվով երկրորդ ոչ պետական լեզուն տարածաշրջանում՝ օկսիտաներենից հետո։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլզասերեն» հոդվածին։ |
