Եվգենի Կացման

Եվգենի Կացման ռուս.՝ Евгений Кацман
Ծնվել է	հուլիսի 8, 1890(1890-07-08)
Ծննդավայր	Խարկով, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հուլիսի 31, 1976(1976-07-31) (86 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Կրթություն	Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարան
Մասնագիտություն	նկարիչ
Պարգևներ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ

Հեղափոխական Ռուսաստանի նկարիչների ասոցիացիայի գլխավորները. Ե. Կացման, Ի. Բրոդսկի, Յու. Ռեպին, Ա. Գրիգորև, Պ. Ռադիմով, 1926 թվական

Եվգենի Ալեքսանդրովիչ Կացման (ռուս.՝ Евгений Александрович Кацман, 26 հունիսի (8 հուլիսի), 1890, Խարկով, Ռուսական կայսրություն – 31 հուլիսի, 1976, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), ռուս նկարիչ և գրաֆիկ։ Հեղափոխական Ռուսաստանի նկարիչների ասոցիացիայի հիմնադիրներից ու ղեկավարներից մեկը, պերեդվիժնիկների ցուցահանդեսների մասնակից։

Կենսագրություն

Եվգենի Կացմանը ծնվել է 1890 թվականի հունիսի 26-ին (նոր տոմարով՝ հուլիսի 8) Խարկովում, արհեստավորի ընտանիքում։ Հետագայում ընտանիքը տեղափոխվել է Սարատով։ Ավագ եղբայրը՝ Վլադիմիր Կացմանը, ընդունվել է Ռադիշչևի թանգարանին կից բացված Բոգոլյուբովյան նկարչական ուսումնարան, Եվգենին նույնպես ընտրել է նկարչի ուղին։

Առաջին ռուսական հեղափոխության ժամանակ տեղի ունեցած անկարգությունների ընթացքում Եվգենի Կացմանը հեռացվել է ուսումնարանից։ 1906 թվականին նա եղբոր հետ տեղափոխվել է Պետերբուրգ և ընդունվել Գեղարվեստի խրախուսման միության նկարչական դպրոց, որտեղ սովորել է Նիկոլայ Ռերիխի ու Ալեքսեյ Շչուսևի մոտ։ 1907 թվականին Վլադիմիր Կացմանը ձերբակալվել է և ուղարկվել բանակ, իսկ Եվգենին հեռացվել է դպրոցից ու սկսել դասավանդել գեղարվեստի մասնավոր դպրոցում, որտեղ աշակերտներին նախապատրաստում էին ընդունվելու Գեղարվեստի կայսերական ակադեմիա։ Դասավանդելով երեք տարի՝ նա նաև սովորել է բնօրինակային դասարանում։

1909 թվականին ընդունել է քրիստոնեություն։ 1909 թվականին Եվգենի Կացմանն ընդունվել է Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարան, որտեղ սովորել է մինչև 1916 թվականը Կոնստանտին Կորովինի ու Սերգեյ Մալյուտինի մոտ։

1922 թվականին մարտին մասնակցել է Հեղափոխական Ռուսաստանի նկարիչների ասոցիացիայի ստեղծմանը, իսկ 1926 թվականին այցելել է ռուս գեղանկարիչ Իլյա Ռեպինին Կուոկալայում, որ անցել էր Ֆինլանդիային։ Մասնակցել է Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակի հինգամյակին ու տասնամյակին նվիրված ցուցահանդեսներին։

1947 թվականին արդեն ԽՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիայի թղթակից-անդամ ընտրված Եվգենի Կացմանի ստեղծագործական գործունեության 35-ամյակի առթիվ կացմակերպվել է անհատական ցուցահանդես։ 1949 թվականին նա դարձել է ԽՄԿԿ անդամ։ 1950-ական և 1960-ական թվականներին Եվգենի Կացմանը շարունակել է իր նկարչական գործունեությունը, և նրա ծննդյան ութսունամյակի առթիվ կազմակերպվել է մեծ ցուցահանդես։

Եվգենի Կացմանն ամուսնաած է եղել Նատալյա Միխայլովնա Կացմանի (օրիորդական ազգանունը՝ Ռաֆալովիչ) հետ։ Նրանք ունեցել են երկու դուստր՝ Կիրան ու Մարինան։

Եվգենի Կացմանը մահացել է 1976 թվականի հուլիսի 31-ին Մոսկվայում, թաղված է Վագանկովյան գերեզմանատանը։

Նկարչի աշխատանքները պահվում են Ռուսաստանի տարբեր թանգարաններում, մասնավորապես Զինված ուժերի կենտրոնական թանգարանում, Ռուսական պետական թանգարանում և Տրետյակովյան պատկերասրահում։

Եվգենի Կացմանը հեղիանկել է «Նկարչի նոթեր» (ռուս.՝ «Записки художника») արձակ ստեղծագործությունը, որ հրատարակվել է Մոսկվայում 1962 թվականին։

Ձեռքբերումներ

• ՌՍՖՍՀ ժողովրդական նկարիչ (1969),
• ԽՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիայի թղթակից-անդամ (1947),
• Պարգևատրվել է «Հայրենական մեծ պատերազմում քաջարի աշխատանքի համար» և «Մոսկվայի 800-ամյակի հիշատակի» մեդալներով։

Աղբյուրներ

• Грансберг А., Е. А. Кацман, М. — Л., 1950.

Արտաքին հղումներ

• Եվգենի Ալեքսանդրովիչ Կացման (1890-1976) Արխիվացված 2018-07-16 Wayback Machine (ռուս.)
• Կացման Եվգենի Ալեքսանդրովիչ Արխիվացված 2014-08-11 Wayback Machine (ռուս.)