Բերկրիի գավառակ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գավառակ
Բերկրի
Վարչական տարածքԱրևմտյան Հայաստան
ՎիլայեթՎանի վիլայեթ
ԳավառՎանի գավառ
Այլ անվանումներԲարգիրի, Բարգրի, Բարկրի, Բերգրի, Պարկրի
Ազգային կազմհայեր
Տեղաբնականունարծկեցի
Ժամային գոտիUTC+3

Բերկրի, գավառակ Արևմտյան Հայաստանում, Վանի վիլայեթի Վանի գավառում։ Գտնվում էր Վանալճի հյուսիսային կողմում։ Կենտրոնը Բերկրի գյուղաքաղաքն էր։

Համապատասխանում էր Մեծ Հայքի Վասպուրական աշխարհի Առբերան գավառին։

Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ ոմանց Բերկրի բառն առաջացել է բերրի բառից։ Ըստ մեկ այլ ավանդության էլ բերքի առատության պատճառով բնակիչները միմյանց ասել են բերկրի, այսինքն ուրախացիր, որից էլ առաջացել է գավառակի անունը։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գավառակի հյուսիս-արևելյան մասում տարածված էր նշանավոր Աբաղայի դաշտը, որն ուներ 72 կմ երկարություն և 36 կմ լայնություն։ Դաշտի գետականերն իրար միանալով կազմում են Բերկրի գետը, որը և թափվում է Վանա լիճ։ Գործութ գյուղի մոտ, բաժակաձև լեռան վրա գտնվում է Սպահանգյոլ լճակը։

Չնայած, որ գավառակը ջրառատ էր և ընդարձակ հողատարածություններ ու արոտավայրեր ուներ, բնակչությունը նոսր էր, իսկ տարածքի մի մասն էլ անմշակ էր։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1881 թվականին ըստ «Մշակի» № 120 թերթի Բերկրին ուներ 16964 հայ և 5400 քուրդ բնակիչ։ Ըստ Էփրիկյանի XIX դարի վերջին ուներ 9 հայկական գյուղ, իսկ գավառակի ընդհանուր բնակչությունը՝ 8000 հայ և 7000 քուրդ, թուրք և հրեա բնակչություն էր։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայ բնակչության մասաամբ զոհվեց 1915 թվականի մեծ եղեռնի ժամանակ, իսկ մյուսները ենթարկվեցին բռնագաղթի։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը երկրագործությունն ու անասնապահությունն էր։

Ուներ ածխի, նավթի և ծծմբի պաշարներ։ Ծծումբը գտնվում էր Թոնդուրակ (Թոնիր) կոչված հրաբխային լեռան ընդերքում։

Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բերկրիի նշանավոր հնությունը Արգելանա Ս. Աստվածածին կամ Տեր Հուսկան Որդի վանքն էր։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

XX դարի սկզբին ուներ 2 հայկական վարժարան։

Վարչական բաժանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1881 թվականին ըստ «Մշակի» № 120 թերթի Բերկրին ուներ 93 գյուղ[1]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 675

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն