Անա Մարիա Մատուտե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անա Մարիա Մատուտե
իսպ.՝ Ana María Matute
Ծննդյան անունիսպ.՝ Ana María Matute Ausejo
Ծնվել էհուլիսի 26, 1925(1925-07-26)[1]
ԾննդավայրՄադրիդ, Իսպանիա[2]
Վախճանվել էհունիսի 25, 2014(2014-06-25)[3][4][5] (88 տարեկան)
Վախճանի վայրԲարսելոնա[2]
ԳերեզմանMontjuïc Cemetery
Մասնագիտությունվիպասան, գրող և մանկագիր
Լեզուիսպաներեն
Քաղաքացիություն Իսպանիա
Ժանրերպոեզիա և վեպ
Գրական ուղղություններ50-ականների սերունդ
Ուշագրավ աշխատանքներLos Mercaderes?, Q5405967? և Olvidado rey Gudú?
ԱնդամակցությունOhio Society of New York?
Պարգևներ
ԱմուսինRamón Eugenio de Goicoechea López?
ԶավակներJuan Pablo Goicoechea Matute?
 Ana María Matute Վիքիպահեստում

Անա Մարիա Մատուտե (իսպ.՝ Ana María Matute, հուլիսի 26, 1925(1925-07-26)[1], Մադրիդ, Իսպանիա[2] - հունիսի 25, 2014(2014-06-25)[3][4][5], Բարսելոնա[2]), իսպանացի գրող, «50-ական թվականների սերունդ»։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Բարսելոնայում, անձրևանոցների արտադրության գործարանի տիրոջ՝ Ֆակունդո Մատուտեի (իսպ.՝ Facundo Matute) ընտանիքում հինգ երեխաներից երկրորդն էր։

Երբ ութ տարեկանում աղջիկը կյանքի և մահվան եզրին էր՝ երիկամը խոցած վարակի պատճառով, տատն ու պապը նրան վերականգնման համար տեղափոխեցին Մանսիլիա դե լա Սերրա՝ Լոգրանոյի հարավ-արևմտյան մասում գտնվող փոքրիկ քաղաք։ Հետագայում գրողի որոշ ստեղծագործություններում գործողությունների վայրը նման տեղանք կլինի։

Ութ տարեկանում ես հիվանդացել եմ, և ինձ ուղարկել են գյուղ՝ տատիկ-պապիկի մոտ։ Նրանց հետ ապրել եմ գրեթե մի ամբողջ տարի։ Կարծում եմ, որ այդ ժամանակը ինձ համար որոշիչ էր։ Այն շատ խորը մխրճվել է հիշողությանս մեջ, և ես մուտք գործեցի մի աշխարհ, որը երբեք չեմ մոռացել։ Կաստիլական գյուղի մարդիկ … կյանքի համար նրանց դաժան պայքարը ինձ համար առաջին անգամ էր բացվել։ Ես ցանկացա դպրոց գնալ գյուղի երեխաների հետ և հասա դրան
- Անա Մարիա Մատուտե

:

Երբ նա տասը տարեկան էր, քաղաքացիական պատերազմ սկսվեց, որը մեծ ազդեցություն է գործել ապագա գրողի աշխարհայացքի ձևավորման վրա, նա ականատես է դարձել ոչ միայն երկու կողմերի միջև ընթացող պայքարին, այլև յուրաքանչյուր բնակչի մեջ աճող ներքին ագրեսիային[8]։

1952 թվականի նոյեմբերի 17-ին Անա Մարիա Մատուտեն ամուսնացել է գրող Ռամոն Էուխենիո դե Գոյկոեչեյի (իսպ.՝ Ramon Eugenio de Goicoechea) հետ։ Շուտով ծնվել է նրանց որդին՝ Խուան Պաբլոն, որին Անան նվիրել է մի շարք մանկական պատմվածքներ։ 1965 թվականին ամուսինները բաժանվել են, և այդ ժամանակների օրենքի համաձայն՝ նրան արգելված էր տեսնել որդուն։

Մահացել է 2014 թվականի հունիսի 25-ին, Բարսելոնայի հիվանդանոցում, կարդիոռեսպիրատոր ճգնաժամից հետո[9]։

Թաղված է Մոնժուիկի գերեզմանոցում (կատ.՝ Cementiri de Montjuïc) Բարսելոնայում։

Հիմնական ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Los abel. — Barcelona: Destino, 1948 - Նադալի մրցանակի կարճ ցանկում
  2. Fiesta al Noroeste. — Madrid: Afrodisio Aguado, 1953 - «Premio Café Gijón» մրցանակ
  3. Маленький театр / Pequeño teatro. — Barcelona: Planeta, 1954
  4. En esta tierra. — Barcelona: Éxito, 1955
  5. Los hijos muertos. — Barcelona: Planeta, 1958 - Քննադատների մրցանակ (իսպ.՝ Premio de la Crítica de narrativa castellana) և գրականության ազգային մրցանակ (իսպ.՝ Premio Nacional de Narrativa)
  6. Primera memoria. — Barcelona: Destino, 1960 - Նադալի մրցանակ Algunos muchachos. — Barcelona: Destino, 1964.
  7. Los soldados lloran de noche. - Barcelona: Destino, 1964
  8. La trampa. — Barcelona: Destino, 1969
  9. La torre vigía. — Barcelona: Lumen S.A., 1971
  10. Luciérnagas. — Barcelona: Destino, 1993
  11. Olvidado rey Gudú. - Madrid: Espasa Calpé, 1996
  12. Aranmanoth. — Madrid: Espasa Calpé, 2000
  13. Paraíso inhabitado. — Madrid: Espasa Calpé, 2010

Պատմվածների ժողովածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • El tiempo / «Ժամանակ» (1957)
  • El arrepentido / «Զղջացողը» (1961)
  • A la mitad del camino / «Ճանապարհի կեսին» (1961)
  • Historia de la Artámila / «Արտամիլայի պատմությունները» (1961)
  • El río / Գետը (1963)
  • «Տարօրինակ տղաները» (1968)

Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Մոլորակ» հրատարակչության մրցանակ (1954):
  • Նադալի մրցանակ՝ 1959 թվական։
  • Իսպաներենի թագավորական ակադեմիայի անդամ (1996, (Ակադեմիայի երերքարյուր տարվա պատմության մեջ՝ երրորդ կինըերրորդ կինը)։
  • Միգել դե Սերվանտեսի մրցանակ (2010, ինչպես նաև երրորդ կինը՝ ով արժանացել է իսպանալեզու գրականության այդ գլխավոր մրցանակին)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 The Washington Post / S. BuzbeeWashington: Fred Ryan, 1877. — ISSN 0190-8286; 2641-9599
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118782592 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. 5,0 5,1 5,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.)Grup Enciclopèdia, 1968.
  6. http://www.gencat.cat/presidencia/creusantjordi/2009/cat/
  7. https://es.wikipedia.org/wiki/Premio_Nacional_de_las_Letras_Espa%C3%B1olas
  8. Paredes-Méndez M. F., Harpring M., Ballesteros J. Voces de España: antologia literaria. — Boston, MA: Thompson Heinle, 2005.
  9. Վախճանվել է իսպամացի գրող Անա Մարիա Մատուտեն

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անա Մարիա Մատուտե» հոդվածին։