Jump to content

Վլադիմիր Կորոտկևիչ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վլադիմիր Կորոտկևիչ
բելառուս․՝ Уладзімір Сямёнавіч Караткевіч
Ծնվել էնոյեմբերի 26, 1930(1930-11-26)[1]
ԾննդավայրՕրշա, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էհուլիսի 25, 1984(1984-07-25)[1] (53 տարեկան)
Վախճանի վայրՄինսկ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԱրևելյան գերեզմանատուն
Մասնագիտությունդրամատուրգ, թարգմանիչ, բանաստեղծ, ուսուցիչ, գրող, սցենարիստ, արձակագիր և վիպասան
Լեզուբելառուսերեն և ռուսերեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
ԿրթությունԿիևի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետ
Ժանրերվիպակ և պատմավեպ
Գրական ուղղություններպատմական գեղարվեստական գրականություն
Ուշագրավ աշխատանքներՍտախ թագավորի վայրի որսը, Q16272260?, Քրիստոսն իջել է Գրոդնոյում և The Dark Castle Olshansky?
ԱնդամակցությունԲելառուսիայի գրողների միություն
Պարգևներ
ԱմուսինValyantsina Karatkyevich?
 Uladzimir Karatkievič Վիքիպահեստում

Վլադիմիր Սեմյոնովիչ Կորոտկևիչ (բելառուս․՝ Уладзімір Сямёнавіч Караткевіч, նոյեմբերի 26, 1930(1930-11-26)[1], Օրշա, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - հուլիսի 25, 1984(1984-07-25)[1], Մինսկ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), բելառուս խորհրդային գրող[2], բանաստեղծ, դրամատուրգ, սցենարիստ և հրապարակախոս, բելառուսական գրականության դասական[3][4][5], 20-րդ դարի բելառուսական գրականության ամենավառ կերպարներից մեկը[6]։ Առաջին բելառուս գրողն է, որ դիմել է պատմական դետեկտիվի ժանրին[7][8]։

Վլադիմիր Կորոտկևիչի ստեղծագործությունն առանձնանում է ռոմանտիկական ուղղվածությամբ, գեղարվեստական բարձր մշակույթով, հայրենասիրական պաթոսով ու հումանիստական հնչեղությամբ։ Նա զգալիորեն հարստացրել է բելառուսական գրականությունը թեմատիկ ու ժանրային տեսանկյուններից, լրացրել է այն ինտելեկտուալ ու փիլիսոփայական բովանդակությամբ[9]։ Առավել հայտնի են Կորոտկևիչի «Ստախ թագավորի վայրի որսը», «Հնամյա լեգենդ» (բելառուս․՝ Сівая легенда), «Հասկեր քո մանգաղի տակ» վիպակները, «Քրիստոսն իջել է Գրոդնոյում», «Սև ամրոց Օլշանսկի» վեպերը, «Հողը սպիտակ թևերի ներքո» էսսեն[7][10][11]։

Ճանաչում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1957 թվականին Վլադիմիր Կորոտկևիչը դարձել է Բելառուսի գրողների միության անդամ[12]։

Պարգևներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան (1980),
  • Բելառուսի գրողների միության Իվան Մելեժի անվան մրցանակ (1983) – «Չի կարելի մոռանալ» վեպի համար,
  • Բելառուսական ԽՍՀ Յակուբ Կոլասի անվան մրցանակ (1984 – հետմահու) – «Սև ամրոց Օլշանսկի» վեպի համար[13]։

Հիշատակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրադարաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Վիտեբսկ – Վ. Կորոտկևիչի անվան № 14 գրադարան-մասնաճյուղ[14],
  • Նովոպոլոցկ – Վ. Կորոտկևիչի անվան № 6 գրադարան-մասնաճյուղ[15],
  • Օրշա – Վ. Կորոտկևիչի անվան մանկական գրադարան[16],
  • Տալլին (Էստոնիա) – Վ. Կորոտկևիչի անվան հանրային գրադարան[17]։

Թանգարան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Օրշայում բացվել է Վլադիմիր Կորոտկևիչի թանգարան (Լենինի փողոց, 26) 2002 թվականին։ Այն կազմված է երկու սրահից, որոնցից մեկը նվիրված է գրողի կենսագրությանը, մյուսը՝ ստեղծագործությանը։ Թանգարանում ցուցադրվում է Օրշայի Տիեզերագնացների փողոցում գտնվող տան ներսը՝ գրողի կահույքով ու սեփականությամբ։ Վերստեղծվել է նաև Կորոտկևիչի՝ Միսնկում գտնվող տան գրասենյակի մի հատվածը[18]։

Հուշարձաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Վիտեբսկում տեղադրվել է Վլադիմիր Կորոտկևիչի հուշարձանը 1994 թվականին (քանդակագործ՝ Ի. Կազակ, ճարտարապետ՝ Վ. Ռիբակով)[19],
  • Կիևում (Բելառուսի դեսպանատան մոտ[20]) Վլադիմիր Կորոտկևիչի հուշարձանը բացվել է 2011 թվականի հոկտեմբերի 20-ին։ Այն ստեղծվել է բելառուս քանդակագործներ Կոնստանտին Սելիխանովի ու Օլեգ Վարվաշենյայի և ճարտարապետ Ալեքսանդր Կորբուտի կողմից[21],
  • Օրշայում տեղադրված հուշարձանը, որի հեղինակն է բելառուս քանդակագործ Ի. Գոլուբևը, հանդիսավորությամբ բացվել է Օրշայի 925-ամյակի տոնակատարության օրերին՝ 1992 թվականի հունիսի 27-ին։ 1939 թվականին Վլադիմիր Կորոտկևիչի ընտանիքը տեղափոխվել է Դնեպրի ափին կառուցված իր տունը, որը պատերազմի ժամանակ տունն այրվել է։ Հուշարձանը նախապես տեղադրվել է հենց այդ տան տեղում[22], սակայն հետագայում տեղափոխվել է Օրշայի կենտրոնական քաղաքային այգի։

Փողոցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վլադիմիր Կորոտկևիչի անունով կոչվել են փողոցներ Մինսկում, Վիտեբսկում[19], Օրշայում[Ն. 1][23], Գրոդնոյում և Ռոգաչյովում։

Նշումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Այստեղ 1950-ական թվականներին ապրել է Կորոտկևիչի ընտանիքը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  2. ↑ Гринчик Н. М. Короткевич, Владимир Семёнович // Краткая литературная энциклопедия / Под. ред. А. А. Суркова. — М.: Советская энциклопедия, 1966. — Т. 3.
  3. ↑ Станкевич Р. (2010 թ․ նոյեմբերի 25). «Мой Короткевич». Советская Белоруссия. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.
  4. ↑ «Сегодня классику белорусской литературы Владимиру Короткевичу исполнилось бы 80 лет». Белтелерадиокомпания. 2010 թ․ նոյեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.
  5. ↑ «Жизненный путь Владимира Короткевича – от учителя сельской школы до классика белорусской литературы». СТВ. 2010 թ․ նոյեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.
  6. ↑ Верабей, 2005, էջ 3
  7. ↑ 7,0 7,1 «Орша празднует юбилей Владимира Короткевича». Национальная библиотека Беларуси. 2010 թ․ նոյեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 1-ին.
  8. ↑ Алег Леанідавіч Грушэцкі Беларускі дэтэктыў. Міфы і рэальнасць(բելառուս.) // Літаратура і мастацтва : газета. — Мн.: Издательский дом «Звязда», 2014-07-18. — В. 4777. — № 28. — С. 6. Архивировано из первоисточника 22 Հուլիսի 2014.
  9. ↑ Ефимова, 2008, էջ 459-460
  10. ↑ «Короткевич Владимир Семенович». Энциклопедический словарь. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 1-ին.
  11. ↑ Гардицкий А. К. Караткевіч Уладзімір // Беларускія пісьменнікі: 1917—1990. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — ISBN 5-340-00709-X
  12. ↑ Верабей, 2005, էջ 14
  13. ↑ Верабей, 2005, էջ 207
  14. ↑ «Библиотека-филиал № 14 им. В. Короткевича ГУ «Централизованная библиотечная система г. Витебска»». Национальная библиотека Беларуси. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 2-ին.
  15. ↑ «Библиотека-филиал № 6 им. В. Короткевича сети публичных библиотек г. Новополоцка». Национальная библиотека Беларуси. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 2-ին.
  16. ↑ «Детская библиотека им. В. Короткевича сети публичных библиотек г. Орша». Национальная библиотека Беларуси. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 2-ին.
  17. ↑ «Библиотека им. Вл. Короткевича». Общественная библиотека им. Владимира Короткевича в Таллинне. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 2-ին.
  18. ↑ Коркияйнен Е. (2014 թ․ հուլիսի 2). «Последний рыцарь белорусской истории. Фоторепортаж из Оршанского музея Владимира Короткевича». TUT.BY. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 11-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 3-ին.
  19. ↑ 19,0 19,1 Витебск: План города. / Редактор В. А. Змачинская, дизайн обложки С. А. Берестень. — Обновл. и дополн. в 2009 г. — Мн.: РУП «Белкартография», 2010. — 36 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-070-2
  20. ↑ Степнова Л. (2011 թ․ մայիսի 2). «В Киеве установили памятник Владимиру Короткевичу». TUT.BY. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 5-ին.
  21. ↑ «В Киеве открыт памятник В. Короткевичу». БелаПАН. 2011 թ․ հոկտեմբերի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 2-ին.
  22. ↑ «Памятник В. С. Короткевичу в Орше». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 2-ին.
  23. ↑ «Архіўныя дакументы пра жыццё і дзейнасць Уладзіміра Караткевіча». Белорусский научно-исследовательский центр электронной документации. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 2-ին.

Литература

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Верабей А. Л. Абуджаная памяць: нарыс жыцця i творчасцi Уладзiмiра Караткевiча. — Мн., 1997. — 256 с.
  • Верабей А. Л. Жывая повязь часоў. — Мн., 1985.
  • Верабей А. Л. Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч // Беларуская энцыклапедыя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 57 — 58.
  • Верабей А. Л. Уладзімір Караткевіч. Жыццё і творчасць / Пад рэд. Гарбачэўскай Т. А.. — 2-е. — Мн.: Беларуская навука, 2005. — 271 с. — ISBN 985-08-0666-4
  • Верабей А. Л. Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі / Рэдкал.; Г.П.Пашкоў (галоўны рэд.) і інш. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4. — С. 111 — 112.
  • Гардзіцкі А. К. Караткевіч Уладзімір // Беларускія пісьменнікі: 1917—1990. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — ISBN 5-340-00709-X
  • {Грушэцкі А. Л. Беларускі дэтэктыў. Міфы і рэальнасць(բելառուս.) // Літаратура і мастацтва : газета. — Мн.: Издательский дом «Звязда», 2014-07-18. — В. 4777. — № 28. — С. 6. Архивировано из первоисточника 22 Հուլիսի 2014.
  • Грушэцкі А. Л. Душа і сэрца Беларусі. Уладзімір Караткевіч (1930—1984) // Настаўніцкая газета : газета. — Мн.: Міністэрства адукацыі РБ, 29 ліпеня 2014. — В. 7537. — № 89. — С. 24. Архивировано из первоисточника 21 Օգոստոսի 2014.
  • Лойка А. А. Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч // Беларуская савецкая энцыклапедыя. — Мн.: Беларуская савецкая энцыклапедыя, 1972. — Т. V.
  • Мальдзіс А. Жыцце і ўзнясенне Уладзіміра Караткевіча: партрэт пісьменніка і чалавека. — Мн., 1990. — 230 с.
  • Макарэвіч А. М., Яфімава М. Б., і інш. Уладзімір Караткевіч // Беларуская дзіцячая літаратура / Пад рэд. А. М. Макарэвіча, М. Б. Яфімавай. — Мн.: Вышэйшая школа, 2008. — С. 459—481. — 688 с. — 3500 экз. — ISBN 978-985-06-1440-7
  • Марціновіч Д. «Донжуанскі спіс» Караткевіча: Літаратуразнаўчыя даследаванні і артыкулы. — Мн.: Чатыры чвэрці, 2012. — 114 с. (Мінскае гарадское аддзяленне Саюза пісьменнікаў Беларусі. Серыя «Мінскія маладыя галасы»). — ISBN 978-985-7026-43-2
  • Марціновіч Д. Жанчыны ў жыцці Уладзіміра Караткевіча. — Мн.: Чатыры чвэрці, 2014. — 178 с.: іл.; [2] л. укл. — ISBN 978-985-7058-53-2
  • Русецкі А. Уладзімір Караткевіч: праз гісторыю ў сучаснасць. — Мн., 2000. − 300 с.
  • Уладзімір Караткевіч. Быў. Ёсць. Буду! : успаміны, інтэрв’ю, эсэ / уклад. Г. В. Шаблінскай. — Мн., 2005. — 518 с. — (Жыццё знакамітых людзей Беларусі).
  • Уладзімір Караткевіч: вядомы і невядомы / Уклад.: А. Верабей, М. Мінзер, С. Панізнік. — Мн.: Літаратура і мастацтва, 2010.
  • Штэйнер І. Свет шчодры. Свет мяне паўторыць…: паэзія У. Караткевіча і класічныя традыцыі. — Мн., 2008. — 120 с.
  • Шынкарэнка В. Пад ветразем дабра і прыгажосці. — Мн., 1995.
  • Яршоў І. Зямля Караткевіча / І. Яршоў, В. Сіднякова. — Орша, 1997. — 238 с.
  • Гринчик Н. М. Короткевич, Владимир Семёнович // Краткая литературная энциклопедия / Под ред. А. А. Суркова. — М.: Советская энциклопедия, 1966. — Т. 3.
  • Рублевская Л. И. (2005 թ․ նոյեմբերի 26). «Гений, странник, комета, или Портрет писателя в стиле коллаж...». Советская Белоруссия. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 4-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադիմիր Կորոտկևիչ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վլադիմիր_Կորոտկևիչ&oldid=9767738» էջից