«Ջրաբերդի մելիքություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
| Տող 60. | Տող 60. | ||
|Ծանոթագրություններ = |
|Ծանոթագրություններ = |
||
}} |
}} |
||
'''Ջրաբերդի մելիքություն''', ավատատիրական իշխանություն պատմական [[Արցախ (նահանգ)| |
'''Ջրաբերդի մելիքություն''', ավատատիրական իշխանություն պատմական [[Արցախ (նահանգ)|Արցախ]] նահանգի հյուսիսում` [[Ջրաբերդ (գավառ)|Ջրաբերդ]] գավառում (16-րդ դարի վերջ-19-րդ դարի սկիզբ)։ Եղել է [[Ղարաբաղի կուսակալություն|Ղարաբաղի կուսակալության]] (1524-1722), ապա` [[Ղարաբաղի խանություն|Ղարաբաղի խանության]] (1747-1806) կազմում։ 1724-1731 թվականների [[Արցախի ազատագրական պայքար (1724-1731)|Արցախի ազատագրական պայքարից]] հետո կազմել է հայկական ինքնուրույն միավորի` [[Խամսայի մելիքություններ]]ի միության մասը: |
||
Ջրաբերդի մելիքության տերերը՝ Մելիք-Իսրայելյանները, սերել են [[Հասան-Ջալալյաններ]]ից։ Իշխանանիստ կենտրոնը [[Ջրաբերդ (Մարտակերտի շրջան)|Ջրաբերդ]] ամրոցն էր։ |
Ջրաբերդի մելիքության տերերը՝ Մելիք-Իսրայելյանները, սերել են [[Հասան-Ջալալյաններ]]ից։ Իշխանանիստ կենտրոնը [[Ջրաբերդ (Մարտակերտի շրջան)|Ջրաբերդ]] ամրոցն էր։ |
||
22:31, 19 Մարտի 2016-ի տարբերակ
 | |
|---|---|
| Մասն է | Խամսայի մելիքություններ |
| Կարգավիճակ | Մելիքություն |
| Վարչկենտրոն | Ջրաբերդ |
Ջրաբերդի մելիքություն, ավատատիրական իշխանություն պատմական Արցախ նահանգի հյուսիսում` Ջրաբերդ գավառում (16-րդ դարի վերջ-19-րդ դարի սկիզբ)։ Եղել է Ղարաբաղի կուսակալության (1524-1722), ապա` Ղարաբաղի խանության (1747-1806) կազմում։ 1724-1731 թվականների Արցախի ազատագրական պայքարից հետո կազմել է հայկական ինքնուրույն միավորի` Խամսայի մելիքությունների միության մասը:
Ջրաբերդի մելիքության տերերը՝ Մելիք-Իսրայելյանները, սերել են Հասան-Ջալալյաններից։ Իշխանանիստ կենտրոնը Ջրաբերդ ամրոցն էր։
17-րդ դարի վերջից Ջրաբերդի մելիքությանյան կազմի մեջ է մտել նաև Ծարի մի մասը։ Այստեղ էր Երից Մանկանց վանքը (17-րդ դարի կեսից մինչև 1800 թվականը եղել է հակաթոռ կաթողիկոսության աթոռանիստ)։
Ջրաբերդի մելիքությունը մասնակցել է 18-րդ դարի առաջին երեսնամյակին Արցախում բռնկված ազգային-ազատագրական պայքարին։ Այդ շարժման ղեկավարների՝ Ռուսաստանի կայսր Պետրոս I-ին հասցեագրած 1721 թվականի նամակը ստորագրել է նաև Ջրաբերդի մելիք Եսային։ Վերջինիս հաջորդ և եղբայր Ալլահկուլի Սուլթանը աչքի է ընկել Անդրկովկաս ներխուժած օսմանյան զորքերի դեմ մղած կռիվներով, որի համար Իրանի Նադիր շահից արժանացել է «սուլթան» կոչմանը։ Ալլահկուլի Սուլթանը, ապա նաև նրա եղբայր մելիք Հաթամը (Ադամ) 1740-ական թվականների վերջին և 1750-ական թվականներին պայքարել են հզորացած Փանահ խանի և Վարանդայի դավաճան մելիք Շահնազար Բ-ի դեմ։ Մելիք Հաթամը ստիպված է եղել իր հպատակներով առժամանակ հեռանալ Ջրաբերդից և հաստատվել Գանձակի խանությունում։ Մելիք Հաթամին (մահացել է 1783 թվականին) հաջորդած որդին՝ մելիք Մեջլումը, կյանքն անցկացրել է Ջրաբերդի մելիքության սահմաններից դուրս՝ դաշնակիցներ փնտրելով և պայքար մղելով Փանահ խանի որդու՝ Իբրահիմ խանի դեմ։
Ջրաբերդի իշխանությունն անցել էր Մելիք-Ալլահվերդյաններին, ովքեր 19-րդ դարում տեղափոխվել են Ռուսական կայսրության Ելիզավետպոլի նահանգի Նուխիի գավառ (այժմ` Շաքի)։
Տես նաև
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|