«Հիպերգեն պրոցեսներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
ավելացվեց Կատեգորիա:Աշխարհագրություն ՀոթՔաթ գործիքով |
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (6) oգտվելով ԱՎԲ |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Հիպերգեն պրոցեսներ''' (< հիպեր... և γένεσις-ծագում), [[միներալային նյութ]]ի քիմիական և ֆիզիկական վերափոխման պրոցեսներ [[երկրակեղև]]ի վերին հորիզոններում և մակերևույթում [[մթնոլորտ]]ի, [[ջրոլորտ]]ի ու կենդանի օրգանիզմների ներգործության շնորհիվ ցածր [[ջերմաստիճան]]ների |
'''Հիպերգեն պրոցեսներ''' (< հիպեր... և γένεσις-ծագում), [[միներալային նյութ]]ի քիմիական և ֆիզիկական վերափոխման պրոցեսներ [[երկրակեղև]]ի վերին հորիզոններում և մակերևույթում [[մթնոլորտ]]ի, [[ջրոլորտ]]ի ու կենդանի օրգանիզմների ներգործության շնորհիվ ցածր [[ջերմաստիճան]]ների դեպքում։ Հիպերգեն պրոցեսներն ընդգրկում են՝ քիմական քայքայումն ու տարրալուծումը, [[հիդրոլիզ]]ը, [[հիդրատացում]]ը, [[օքսիդացում]]ը, [[կարբոնատացում]]ը և այլն։ Հիպերգեն պրոցեսների ազդեցությամբ տեղի են ունենում [[հանքավայր]]երի հողմահարման կեղևի և օքսիդացման զոնայի առաջացումը, ստորերկրյա, [[գետ]]երի, [[Լիճ|լճ]]երի, [[ծով]]երի և [[օվկիանոս]]ի ջրերի բաղադրության ձևավորումը, քեմոգեն և բիոգեն նստվածքագոյացումը, նստվածքների դիագենեզը և վաղ [[էպիգենեզ]]ը։ Եթե ներքին պրոցեսների համար կարևոր ազդակներ են ծառայում ջերմաստիճանը և [[ճնշում]]ը, ապա հիպերգեն պրոցեսների առաջատար գործոններն են միջավայրի ալկալիականությունը կամ թթվայնությունը և օքսիդացման-վերականգնման պոտենցիալը։ Մեծ դեր են խաղում նաև կենսաերկրաքիմիական պրոցեսները։ Հիպերգեն պրոցեսների հետևանքով առաջանում են մի շարք արժեքավոր օգտակար հանածոների ([[նիկել]], [[երկաթ]], [[մագնեզիտ]], [[բոքսիտ]], [[կաոլին]], [[Ոսկի|ոսկու]] և [[պլատին]]ի ցրոնային) հանքավայրեր։ |
||
{{ՀՍՀ}} |
{{ՀՍՀ}} |
||
14:40, 17 Մարտի 2014-ի տարբերակ
Հիպերգեն պրոցեսներ (< հիպեր... և γένεσις-ծագում), միներալային նյութի քիմիական և ֆիզիկական վերափոխման պրոցեսներ երկրակեղևի վերին հորիզոններում և մակերևույթում մթնոլորտի, ջրոլորտի ու կենդանի օրգանիզմների ներգործության շնորհիվ ցածր ջերմաստիճանների դեպքում։ Հիպերգեն պրոցեսներն ընդգրկում են՝ քիմական քայքայումն ու տարրալուծումը, հիդրոլիզը, հիդրատացումը, օքսիդացումը, կարբոնատացումը և այլն։ Հիպերգեն պրոցեսների ազդեցությամբ տեղի են ունենում հանքավայրերի հողմահարման կեղևի և օքսիդացման զոնայի առաջացումը, ստորերկրյա, գետերի, լճերի, ծովերի և օվկիանոսի ջրերի բաղադրության ձևավորումը, քեմոգեն և բիոգեն նստվածքագոյացումը, նստվածքների դիագենեզը և վաղ էպիգենեզը։ Եթե ներքին պրոցեսների համար կարևոր ազդակներ են ծառայում ջերմաստիճանը և ճնշումը, ապա հիպերգեն պրոցեսների առաջատար գործոններն են միջավայրի ալկալիականությունը կամ թթվայնությունը և օքսիդացման-վերականգնման պոտենցիալը։ Մեծ դեր են խաղում նաև կենսաերկրաքիմիական պրոցեսները։ Հիպերգեն պրոցեսների հետևանքով առաջանում են մի շարք արժեքավոր օգտակար հանածոների (նիկել, երկաթ, մագնեզիտ, բոքսիտ, կաոլին, ոսկու և պլատինի ցրոնային) հանքավայրեր։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|