Սախալին
| Սախալին | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | կղզի և գործադիր իշխանություն |
| Մայրցամաք | Ասիա |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Վարչատարածք | Սախալինի մարզ |
| Երկարություն | 950 կմ |
| Լայնություն | 160 կմ |
| ԲԾՄ | 1609 մետր |
| Մակերես | 72 492 կմ² |
| Ջրլիցի ափին | Ճապոնական ծով և Հյուսիսային Խաղաղ օվկիանոս |
 | |
 | |
Սախալին (ռուս.՝ Сахали́н), կղզի Ռուսաստանի հեռավոր արևելյան մասում, Օխոտի ծով և Ճապոնական ծովերի միջև։ Կուրիլյան կղզիների հետ միասին մտնում է Սախալինի մարզի մեջ։ Տարածքը՝ 76.400 կմ, բնակչությունը՝ 673.000 մարդ։ Կղզու մի մասը համարվում է վիճելի տարածք։
Ամենամեծ քաղաքը Յուժնո-Սախալինսկն է։
Կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սախալինի մթնոլորտի միջին ջերմաստիճանը միջին մուսսոնային է՝ (հունվարի միջին ջերմաստիճանը` հյուսիսից հարավ -6 ° С - 24 ° С, օգոստոսին՝ -19 °C- ից + 10 °C), ծովային երկարատև ու ձնառատ ձմեռներով և միջին ջերմությամբ ամռաներով։ Կղզու հյուսիսում միջին տարեկան ջերմաստիճանը (բազմամյա տվյալների համաձայն) կազմում է -1.5 °C, իսկ հարավ-արևելքում՝ մինչև + 5.0 °C:
XXI դարի տեղումն երի և օդի ջերմաստիճանի տվյալներ (միջին ջերմաստիճաներ և բացարձակ ծայրահեղություն. III.2001-IX.2011; միջին ցերեկային ժամերի ջերմաստիճան և տեղումների քանակը։ IV.2005-IX.2011):
| Պարամետր / Ամիս | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | Год |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Օդի մաքսիմալ ջերմաստիճան, ºС | 4,3 | 4,1 | 9,5 | 23,0 | 25,0 | 30,8 | 30,6 | 32,2 | 28,7 | 22,8 | 17,5 | 7,4 | 32,2 |
| Օրվա մաքսիմում ջերմաստիճան, ºС | −5,7 | −5,5 | 0,4 | 6,2 | 12,1 | 18,3 | 21,1 | 23,6 | 20,0 | 12,7 | 3,7 | −3,1 | 8,8 |
| Օդի միջին ջերմաստիճան, ºС | −11,2 | −10,9 | −4,9 | 1,7 | 7,2 | 12,4 | 16,5 | 17,6 | 13,6 | 6,6 | −0,8 | −8,6 | 3,3 |
| Ցերեկային մինիմում ջերմաստիճան, ºС | −15,7 | −16,6 | −9,6 | −2,7 | 2,1 | 8,3 | 12,2 | 15,0 | 9,1 | 1,8 | −4,6 | −11,7 | −1,0 |
| Օդի մինիմալ ջերմաստիճան, ºС | −29,5 | −30,5 | −25,0 | −14,5 | −4,7 | −0,8 | 3,0 | 4,2 | −2,1 | −8,0 | −16,5 | −26,0 | −30,5 |
| Տեղումների քանակ, մմ | 60 | 61 | 53 | 61 | 70 | 76 | 90 | 101 | 99 | 90 | 81 | 81 | 938 |
Ներքին ջրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սախալինի ամենամեծ գետերը։
Սախալինում հաշվում է շուրջ 16 120 լիճ, 1000կմ² ընդհանուր մակերեսով։ Նրանք աղ չեն պարունակում։ Ամենամեծ լճերն են՝ Նևա լիճը-178 կմ² մակերեսով և Տունայչան՝ 174 կմ² մակերեսով[3]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Поронай հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում
- ↑ Կաղապար:ԲՍԷ
- ↑ В. С. Лабай, И. А. Атаманова, Д. С. Заварзин, И. В. Мотылькова, О. Н. Мухаметова, В. Д. Никитин Водоёмы острова Сахалин: от лагун к озерам / Г. В. Матюшков. — Государственное бюджетное учреждение культуры «Сахалинский областной краеведческий музей». — Южно-Сахалинск: Сахалинская областная типография, 2014. — С. 8,10,13. — 208 с. — 500 экз. — ISBN 978-5-900334-71-4
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սախալին» հոդվածին։ |
| ||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 129)։ 
|