Չուչուկ Ստանա
Չուչուկ Ստանա | |
---|---|
Ծնվել է | 1795[1] |
Ծննդավայր | Sikole, Silistra Eyalet, Օսմանյան կայսրություն |
Մահացել է | 1849[1] |
Մահվան վայր | Աթենք, Հունաստանի թագավորություն |
Մասնագիտություն | հեղափոխական |
Ամուսին | Վելկո Պետրովիչ և Giorgakis Olympios? |
Չուչուկ Ստանա (սերբ.՝ Чучук Стана, 1795[1], Sikole, Silistra Eyalet, Օսմանյան կայսրություն - 1849[1], Աթենք, Հունաստանի թագավորություն), սերբ կին հայդուկ, սերբական էպիկական ազգային պոեզիայի հերոս։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1795 թվականին Սերբիայի Նեգոտին քաղաքից ոչ հեռու գտնվող Սիկոլե գյուղում, Հերցեգովինայից արտագաղթածների ընտանիքում։ Ունեցել է երկու քույր՝ Ստոյնան ու Ստամենան և մեկ եղբայր՝ Միխայլոն։ Բոլոր երեխաները մանկության տարիներին կրել են տղայի հագուստ։ «Չուչուկ» (թուրքերեն küçük − փոքրիկ) մականունը Ստանան ստացել է իր ոչ բարձր հասակի պատճառով։ Նա ավարտել է դպրոցը սերբական Բելա Ցրկվա քաղաքում։
1812 թվականին հանդիպել է հայդուկ Վելկո Պետրովիչին՝ Սերբական առաջին ապստամբության նախաձեռնողներից մեկին, և սկսել է ապրել նրա հետ, չնայած այդ ժամանակ Վելկոն ունեցել է այլ կին, որից չի կարողացել բաժանվել առանց եկեղեցու թույլտվության։ Ստանան հրացանը ձեռքին կռվել է ամուսնու հետ միասին, վիրավորվել։ 1813 թվականին Վելկո Պետրովիչն սպանվել է, և Ստանան մեկնել է ապրելու սերբական Պանչևո քաղաքում։
Հետագայում Ստանան ամուսնացել է հույն ռազմական գործիչ, ռուսական բանակի գնդապետ, հերոս հեղափոխական և հունական հեղափոխության մասնակից Գեորգակիս Օլիմպիոսի հետ, որի հետ տեղափոխվել է Վալախիա, ապա՝ Բուխարեստ։ Գեորգակիսը զոհվել է Սեկկու վանքի կռվում։ Այդ ժամանակ Ստանան հղի էր և արդեն ուներ երկու երեխա Գեորգակիսից՝ Միլանն ու Ալեքսանդրը։ Դուստրը՝ Եֆրոսինյան, ծնվել է հոր մահվանից հետո։ Երեխաների անվտանգության համար Ստանան նրանց հետ տեղափոխվել է Ռուսական կայսրություն՝ Խոտին քաղաք, որտեղ թաքնվում էին սերբական հեղափոխության բազմաթիվ մասնակիցներ։
Հունաստանի ազատագրումից հետո Չուչուկ Ստանան երեխաների հետ տեղափոխվել է Աթենք, որտեղ ստացել է ոչ մեծ պետական թոշակ որպես Հունաստանի հերոս Գեորգակիս Օլիմպիոսի այրի։
Չուչուկ Ստանան մահացել է 1849 թվականին (այլ տվյալներով՝ 1850 թվականին), գերեզմանը չի պահպանվել։
Հիշատակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1907 թվականին գրվել է երաժշտական պիես Չուչուկ Ստանայի կյանքի մասին, որի երաժշտության հեղինակը սերբ կոմպոզիտոր Խրիստիչ Ստեվանն է։
- 1972 թվականին այդ պիեսի հիման վրա նկարահանվել է «Չուչուկ Ստանա» գեղարվեստական ֆիլմը, որում Ստանայի դերը կատարել է սերբ դերասանուհի Սվետլանա Բոյկովիչը[2]։
- Չուչուկ Ստանայի մասին պատմող «Čučuk Stana, 1795-1849 - žena Hajduk Veljka i grčkog narodnog heroja Georgakisa Olimpiosa» գիրքը, որ հեղինակել է Դուշիցա Ստոյկովիչը (Dušica Popović Stojković), հրատարակվել է 1981 թվականին[3][4]։
- 2017 թվականին Սլոբոդան Ստանիևիչը (Slobodan Stanisic) հրատարակել է Չուչուկ Ստանայի մասին «Čučuk Stana devojka sa sto megdana» գիրքը[5]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Faceted Application of Subject Terminology
- ↑ Cucuk Stana (1972)
- ↑ Čučuk Stana, 1795-1849 : žena Hajduk Veljka i grčkog narodnog heroja Georgakisa Olimpiosa
- ↑ Čučuk Stana, 1795-1849 žena Hajduk Veljka i grčkog narodnog heroja Georgakisa Olimpiosa
- ↑ Čučuk Stana devojka sa sto megdana