Jump to content

Մենելաոս Լունդեմիս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մենելաոս Լունդեմիս
Ծնվել էհունվարի 14, 1912(1912-01-14)[1][2][3]
ԾննդավայրՍտամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[4]
Մահացել էհունվարի 22, 1977(1977-01-22) (65 տարեկան)
Մահվան վայրԱթենք, Հունաստան
Քաղաքացիություն Հունաստան
Մայրենի լեզուհունարեն
Մասնագիտությունգրող
Պարգևներ և
մրցանակներ
Ստորագրություն
Изображение автографа

Մենելաոս Լունդեմիս (հուն․՝ Μενέλαος Λουντέμης, հունվարի 14, 1912(1912-01-14)[1][2][3], Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[4] - հունվարի 22, 1977(1977-01-22), Աթենք, Հունաստան), հույն գրող և թարգմանիչ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մենելաոս Լունդեմիս, իսկական անունը՝ Դիմիտրիոս Վալասիադիս (Δημήτριος Βαλασιάδης), ծնվել է 1912 թվականին, թուրքական Այիա–Կիրակի (Αγία Κυριακή, ներկայումս՝ Յալովա) քաղաքում։

Իր ընտանիքի հինգ երեխաներից միակ տղան է եղել։

Քեմալական Թուրքիայի կողմից Հունաստանի բնակչության բռնի փոխանակումից հետո[1], նա իր ընտանիքի հետ բնակություն է հաստատել նախ Եգինա կղզում, այնուհետև Եդեսիայում և Կենտրոնական Մակեդոնիայի ծայրամասում գտնվող Պելա քաղաքի Էպապլաթանոս գյուղում, որտեղ նա բնակվել է 1923–1932 թվականներին, իսկ հետո մեկնել է Կոզանո։

Հայտնվել է հունական գրականության մեջ շատ փոքր հասակում՝ հրատարակելով բանաստեղծական ժողովածուներ (1927–1928 թվականներ)։ 1930 թվականին նա հրատարակել է պոեզիա և պատմվածքներ «Նոր անկյուն» (Νέα Εστία) ամսագրում։

Նա ինքն է որոշել իր կեղծանունը, Պելայի մերձակայքում հոսող Լուդիա (Λουδίας) գետի անունով[2]։ Իր կեղծանունը հայտնի է դարձել 1934 թվականին՝ «Գիշեր՝ լույսերով ու աստղերով լի մի քաղաքում» (Μια νύχτα με πολλά φώτα κάτω από μια πόλη με πολλά αστέρια) պատմվածքից։

1938 թվականին ստացել է «Մեծ արձակ» պետական մրցանակը, իր՝ «Նավերը չհեռացան» (Τα πλοία δεν άραξαν) կարճամետրաժ ժողովածույի համար։

1951 թվականին Փարիզում ստացել է «Համաեվրոպական ոսկե դափնեկիր» մրցանակը։

1956 թվականին ընտրվել է խաղաղության համաշխարհային խորհրդի անդամ։

1958 թվականին նրան դատել են՝ իր «Տխուր օրեր» (Βουρκωμένες μέρες) գրքի համար, որից հետո նրա բոլոր գրքերի վրա արգելք է դրվել։ Այդ դատավարությունից հետո քաղաքական ապաստան է հայցել Ռումինիայում։ Ռազմական բռնապետության տարիներին զրկվել է Հունաստանի քաղաքացիությունից[3]։ Ռումինիայում շարունակել է իր գրավոր գործունեությունը՝ մինչև Հունաստանում ժողովրդավարությն վերականգնվելը։ Տեղահանության ընթացքում մի շարք ուղևորություններ է կատարել Չինաստան, Վիետնամ և այլ վայրեր։

Նրա պատվին Բուխարեստի քաղաքային շենքը կոչվել է Լունդեմիսա։ Ըստ հայտնի հույն գրող Վասիլիկոսի՝ «Լունդեմիսը համարվում է ամենաշատ ընթերցված հույն գրողը՝ Կազանցակիսից հետո»[4]։

Մենելաոս Լունդեմիսը հրատարակել է 40–ից ավելի գրքեր՝ դառնալով հույն ամենաարդյունավետ գրողներից մեկը։

  1. «Նավերը չեն հալվել» — «Τα πλοία δεν άραξαν», Αθήνα, εκδ. Γκοβόστης, διηγήματα (1938) ISBN 960-344-915-6
  2. «Ծիածանի սպասում» -«Περιμένοντας το ουράνιο τόξο», Αθήνα, διηγήματα (1940)
  3. «Լուսաբաց» -«Γλυκοχάραμα», Αθήνα, διηγήματα (1944)
  4. «Երգի ծարավը» -«Το τραγούδι των διψασμένων», Αθήνα, εκδ. Δωρικός, διηγήματα (1966)
  5. «Տխուր օրեր» -«Βουρκωμένες μέρες», Αθήνα, διηγήματα (1953) ISBN 960-344-914-8
  6. «Նրանք, ովքեր բերեցին մառախուղը» (1946) — «Αυτοί που φέρανε την καταχνιά», Αθήνα, διηγήματα (1946) ISBN 960-393-140-3
  7. «Էքստազ» -«Έκσταση», Αθήνα, εκδ. Αετός, μυθιστόρημα (1943) ISBN 960-393-139-X
  8. «Բարի գիշեր, կյանք» -«Καληνύχτα ζωή», Αθήνα, μυθιστόρημα (1946) ISBN 960-393-138-1
  9. «Այս տարի կեռասը կծաղկի» -«Οι κερασιές θ' ανθίσουν και φέτος», Αθήνα, εκδ. Μόρφωση, μυθιστόρημα (1956) ISBN 960-393-978-4
  10. «Ամպերը հավաքվում են» -«Συννεφιάζει», Αθήνα, μυθιστόρημα (1946) ISBN 960-344-837-0

Թարգմանություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Տուն մշուշի մեջ», Թեոդոր Կոնստանտին, վեպ
  • «Մորոմետ», Մարին Պրենտա, վեպ
  • «Եվ բոլորին դատապարտեցին մահվան», Տիտուս Պոպովիչ, վեպ
  • «Դյուներից այն կողմ», Ֆամուս Նյագու, վեպ
  • «Հրե ձիեր», Իոն Բրանտ, պոեզիա
  • «Մոխրե ծաղիկ», Զեբելյան, պոեզիա - Αθήνα, εκδ. Δωρικός, ποίηση (1974)
  • «Քամիների պահապանները», Թեոդոր Վիրիտ, պոեզիա

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Λουντέμης Μενέλαος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τομ. 5, Αλέξανδρου Ζήρα, Αθήνα, εκδ. Εκδοτικής Αθηνών, (1986).
  • «Μενέλαος Λουντέμης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία — Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914—1939), τόμ. Ε΄, σ.232-252, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Αθήνα, εκδ. Σοκόλης, (1992).
  • «Έλληνες συγγραφείς», επιμ. Γιώργου Γούλη, Ινστιτούτο Επιμορφωτικών Βοηθημάτων, εκδ. Εταιρίας Λογοτεχνικών Εκδόσεων.
  • Συλλογή με τα ποιήματα του κυκλοφορεί από τις εκδ. Ελληνικά Γράμματα, υπό τον τίτλο «Τα Ποιητικά του» ISBN 960-344-694-7.
  • «Ο δικός μας Μενέλαος Λουντέμης», Αθήνα, Φώτη Σιούμπουρα (2005). Συζητήσεις και συνεντεύξεις του δημοσιογράφου με το μεγάλο Έλληνα συγγραφέα.
  • «Βόλος, ένας αιώνας. Από την ένταξη στο ελληνικό κράτος (1881) ές τους σεισμούς (1955)», Εκδόσεις Βόλος, Βόλος 1999, σ. 205-6.