Մասնակից:Rosa E96/Ավազարկղ 1

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Rosa E96/Ավազարկղ 1
Կրկնակի բացասական բուրգ
Անհայտ կորած հրեաներին նվիրված սև հուշարձան

Սոլ Լե Վիտտ (անգլ.՝ Sol LeWitt, )  ամերիկացի նկարիչ, մինիմալիզմի և կոնցեպտուալիզմի կարևոր դեմքերից մեկը, կոնցեպտուալիզմի վերաբերյալ տեսական աշխատանքների հեղինակ:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1982 թվականի Հարդֆորդ քաղաքում (ԱՄՆ, Կոնեկտիկուտ) հրեա գաղթականների ընտանիքում:

1949 թվականից նա Սիրակուսի համալսարանում սովորել է արվեստի պատմություն, ավարտելուց հետո շրջել է Եվրոպայով մեկ:

Նա մասնակցել է Կորեական պատերազմին։ Ծառայել է նախ Կալիֆոռնիայում, ապա Ճապոնիայում և Կորեայում: Նա տեղափոխվել է Նյու-Յորք 1953 թվականին, որտեղ սովորել է տեսողական արվեստի դպրոցում և հիմնադրել սեմինար ՝ աշխատելով ամսագրում: 1955 թվականին ճարտարապետ Պեյի մոտ մեկ տարի աշխատել է որպես դիզայներ։

1960-ից աշխատել է ժամանակակից արվեստի թանգարանում (MoMA)։ Մասնակցել է կոնցեպտուալ արվեստի և լենդ-արտի նախագծերին.

Մահացել է 2007 թվականին Նյու-Յորքում, մահվան պատճառ է դառձել քաղցկեղը[1]։

Գործեր և ցուցահանդեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1967 թվական - աշխատանք «Paragraphs on Conceptual Art»  հայեցակարգի մանիֆեստ, հայեցակարգի տեսության հիմնավորում:
  • 1968 թվական - Լե Վիտտը պատրաստել է մետաղական խորանարդ, այն թաղել Է Նիդեռլանդների տարածքում և այնուհետև նկարագրել անհետացման ողջ գործընթացը։
  • 1969 թվական - աշխատել է հայեցակարգի վրա «Sentences of Conceptual Art»։
  • 1978-1979 թվականներին - ժամանակակից արվեստի թանգարան Նյու Յորքում կազմակերպել է առաջին հետահայաց Լե Վիտտի։
  • 1992 թվական  ցուցահանդես Sol LeWitt Drawings 1958-1992, կազմակերպված Gemeentemuseum, Նիդեռլանդներ, որն այնուհետև երեք տարի ճանապարհորդեց դեպի Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի, Ֆրանսիայի, Իսպանիայի, ԱՄՆ-ի թանգարաններ:
  • 1996 год — Музей современного искусства в Нью-Йорке организовал выставку Sol LeWitt Prints: 1970—1995.

Ստեղծագործական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լե Վիտտի վրա ուժեղ ազդեցություն ունեցան ռուսական ավանգարդը և հայեցակարգերը: Կարելի է ասել, որ որպես նկարիչ ՝ Սոլ Լե Վիտտը դուրս է եկել Մալևիչի «Սև հրապարակից»։ Լե Վիտտը խորանարդն անվանեց իր «հիմնական միավորը»: Դրանից հետո նա կտրեց դրա եզրերը, խորանարդը վերածելով վանդակաճաղի, ապա բազմացրեց խորանարդները ՝ ստեղծելով քաոս: Նկարիչը փորձեր է կատարել օբյեկտների ձևերի և գույների հետ `աշխատելով պարզ երկրաչափական պատկերների հետ, հիմնականում մոնոխրոմի տեխնիկայով: Իր աշխատանքի վերջին փուլերում Լե Վիտտը ստեղծել է քանդակներ և գրաֆիկական շարքեր, կատարել նկարչական աշխատանքներ: Նկարչի աշխատանքները ժամանակակից արվեստի ամենամեծ հավաքածուներում են:

Հայեցակարգային արվեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1967 թվականի «Արտֆորում» թերթի իր հոդվածում Սոլ Լե Վիտտը տվել է հայեցակարգային արվեստի հետևյալ սահմանումը «Երբ նկարիչը դիմում է հայեցակարգային արվեստի ձևին, դա նշանակում է, որ ամբողջ պլանավորումը կատարվում է նախապես, բոլոր որոշումները կայացվում են նախապես, իսկ կատարումը տեղի է ունենում ֆորմալ, մակերեսային, մակերեսային ... նկարչի նպատակը, հայեցակարգային արվեստով զբաղվելը, կատարել քո աշխատանքը հետաքրքիր և ինգտելեկտուալ հանդիսատեսի համար, և միևնույն ժամանակ չի դիպչում նրանց հոգուն»։ Լե Վիտտը կատարեց բաներ, որոնք բնութագրվում են կրկնություններով և փոխարկումներով: Գաղափարները կարող են արտահայտվել թվերով, լուսանկարներով, բառերով կամ ցանկացած այլ բանով, ինչպես նկարիչն է ցանկանում, քանի որ ձևը նշանակություն չունի:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Kimmelman M. Sol LeWitt, Master of Conceptualism, Dies at 78 // The New York Times. — 2007. — 9 апреля.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ժամանակակից արվեստ, 1970—2005

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]